Hương Tình Yêu

(http://huongtinhyeu.net/htyfoto/EXPRESS/eeb4e941/XuanDieu.jpg)
XUÂN DIỆU

Tên thật là Ngô Xuân Diệu, sinh ngày 2 tháng 2 năm 1916 tại Tuy Phước, tỉnh Bình Định cũ, nơi cha là Ngô Xuân Thọ vào dạy học và kết duyên với mẹ là Nguyễn Thị Hiệp.

Xuân Diệu sau ra Hà Nội học; 1938-1940 ông và Huy Cận ở gác 40 Hàng Than. Ông tốt nghiệp kỹ sư canh nông năm 1943.

Ông mất ngày 18 tháng 12 năm 1985.

"Sương nương theo trăng ngừng lưng trời
Tương tư nâng lòng lên chơi vơi ..."

Xuân Diệu viết nhiều, có khoảng 450 bài thơ. Một số lớn chưa được xuất bản. Tác phẩm tiêu biểu: các tập thơ Thơ Thơ 1938), Gửi Hương Cho Gió (1945), Ngọn Quốc Kỳ (1945), Một Khối Hồng (1964), Thanh Ca (1982), Tuyển Tập Xuân Diệu (1983); truyện ngắn Phấn Thông Vàng (1939); và nhiều bút ký, tiểu luận, phê bình văn học.

Xuân Diệu là một trong những nhà thơ tiêu biểu nhất của phong trào Thơ Mới. Ông mang ngọn gió rạo rực, thiết tha, nồng cháy, khao khát yêu thương đến cho thi ca. Thơ Xuân Diệu là "vườn mơn trớn", ca ngợi tình yêu bằng muôn sắc điệu, âm thanh và hương vị trong Thơ Thơ, pha lẫn chút vị đắng cay trong Gửi Hương Cho Gió. Nhiều câu nhiều bài chịu ảnh hưởng từ thi ca lãng mạn Pháp


Các bạn chú ý nên tìm các bài thơ theo thứ tự abc....

Kiếp Sầu Tương Tư

Ngày xưa em nói em yêu
Cây bàng lá đỏ tím chiều hoàng hôn
Gió lăn bông dại bãi cồn
Yêu còn đường nhỏ dẫm mòn gót chân
Tiếng chuông chùa vẫn còn ngân
Con tim bỡ ngỡ xếp vần yêu thương
Ngây thơ áo trắng sân trường
Ngây thơ ánh mắt dớm hồn bóng ai
Thời gian rồi cũng dần phai
Mộng xưa heo hút, hương nhài bay xa
Em về làm vợ người ta
Để ai đững đợi đến ra riết lòng
Hỡi con thuyền nhỏ bên sông
Chiều nay có nhớ khách thuyền ngày xưa
Mênh mông sương khói xa mờ
Người mang nỗi nhớ thẩn thơ một mình
Chúa ơi người nỡ làm thinh
Sáo ơi sao nỡ đưa tình sang sông
Ở bên ấy có buồn không
Người bên ấy có còn trông bên này
Cuộc đời ràng buộc đắng cay
Hợp tan, tan hợp biết ngày nào thôi
Đơn coi, rồi lại đơn côi
Trở về cát bụi chẳng lời phân ly

Thà đừng luyến ái làm chi
Người ơi có biết... kiếp sầu tương tư

Mưa

Lâm râm mưa chuyện trên cành.
Thì thầm lá nói trong mành nước xe
Phòng anh nghe tiếng mưa đi,
Em xa - chẳng hiểu làm chi giờ này.

Khí đêm man mát qua tay,
Có mưa thưa nhẹ, thêm ngây vị hè.
Ve im, lặng vắng tứ bề:
Em xa-mưa có bay về chốn em?

Hơn là nhắn cá gửi chim
Nhờ mưa đưa bức chăn êm tới người.
Thôi em nghỉ việc, khuya rồi.
Chăn mưa em đắp cùng trời - với anh.

BIỂN

Anh không xứng là biển xanh
Nhưng anh muốn là bờ cát trắng
Bờ cát dài phẳng lặng
Soi ánh nắng pha lê

Bờ đẹp đẽ cát vàng
- Thoai thoải hàng thông đứng
Như lặng lẽ mơ màng
Suốt ngàn năm bên sóng ...

Anh xin làm biển biếc
Hôn mãi cát vàng êm
Hôn thật khẽ thật êm
Hôn êm đềm mãi mãi

Đã hôn rồi hôn lại
Cho đến mãi muôn đời
Đến tan cả đất trời
Anh mới thôi dào dạt...

Cũng có khi ào ạt
Như nghiến nát bờ em
Là lúc chiều yêu mến
Ngập bến của ngày đêm.

Anh không xứng là biển xanh
Nhưng cũng xin làm bể biếc
Để hát mãi bên gành
Một tình chung không hết

Để những khi bọt tung trắng xoá
Và gió về bay toả nơi nơi
Như hôn mãi ngàn năm không thoả,
Bởi yêu bờ lắm lắm, em ơi!

HOA NỞ SỚM

[/iHoa chẳng chờ em nở sớm hơn
Một vùng xao xuyến dạ - lan - hương
Bỗng đêm ngào ngạt qua khung cửa.
Ấy dạ - lan - hoa hội giữa vườn.

Từ khi hoa trổ những chùm xinh
Trong ý thương yêu đã để dành
Nghĩ đến em về hoa độ nở
Vì em, hương đượm cả mi thanh.

Mấy ngày đông ấm giục hoa sinh
Đêm đến tin hương bỗng giật mình!
Như sóng ngạt ngào từng đợt một
Dạ - lan kì ảo thấm năm canh

Muốn cầm (1) hương quí, đợi em anh
Anh cất hoa hương giữa ái tình
Muôn vạn hương triều thơm tựa biển
Em về trở lại giữa hồn anh]

Tình Yêu Muốn Hóa Vô Biên

[Tình yêu muốn hoá vô biên
Một ngày yêu, muốn kết liền ngàn năm
Kể từ khi có trái tim,
Những đôi người vẫn triền miên với đời.

Đó là như thế em ơi,
Hai ta có sống trên đời mãi đâu;
Nhưng từ may mắn yêu nhau,
Đôi tim gắn với dài lâu triệu người.

Nhận thêm thắm đất xanh trời,
Lại cho trời đất rạng ngời ngày đêm;
Của đời ta nhận ấm êm
Hồn trao âu yếm ta thêm nặng đời.

Vô biên là của đất trời
Chờ vô biên của con người tạo ra
Dẫu rằng hữu hạn đôi ta,
Yêu đương một thuở thành ca muôn đời/i]

Hoa Đẹp Là Hoa NHìn Với Mắt Em

Hoa đẹp là hoa nhìn với mắt em
Cửa sổ là khung có hình em ở giữa
Tách nước - là ngón tay em cầm
Quyển sách, chao đèn, là bóng em đọc mở...

Đường nhựa là đường in dấu vạn chân
Duy có một dấu chân - em yêu dấu
Tàu điện là tàu một đêm anh tiễn em đi
Em có nhớ một buổi chiều ta dạo trong Văn Miếu?

Vũ trụ là chốn anh được gặp em
Thời gian là nơi anh với em sinh cùng thời đại
Em ơi! Em đã mở cho anh
Cánh cửa vô cùng xin chớ bao giờ khép lại

Lời kỹ nữ
Xuân Diệu

Khách ngồi lại cùng em trong chốc nữa;
Vội vàng chi, trăng lạnh quá, khách ơi!
Đêm nay rằm: yến tiệc sáng trên trời;
Khách không ở, lòng em cô độc quá!
Khách ngồi lại cùng em! Đây gối lả,
Tay em đây mời khách ngả đầu say;
Đây rượu nồng. Và hồn của em đây,
Em cung kính đặt dưới chân hoàng tử.

Chớ đạp hồn em! Trăng về viễn xứ.
Đi khoan thai trên ngự đỉnh trời tròn.
Gió theo trăng từ biển thổi qua non;
Buồn theo gió lan xa từng thoáng rợn.
Lòng kỹ nữ cũng sầu như biển lớn,
Chớ để riêng em phải gặp lòng em;
Tay ái ân du khách hãy làm rèm,
Tóc xanh tốt em xin nguyền dệt võng

Đẩy hộ hồn em triền miên trên sóng,
Trôi phiêu liêu không vọng bến hay gành;
Vì mình em không được quấn chân anh,
Tóc không phải những dây tình vướng víu,
Em sợ lắm. Giá băng tràn mọi nẻo,
Trời đầy trăng, lạnh lẽo suốt xương da.
Người giai nhân: bến đợi dưới cây già;
Tình du khách: thuyền qua không buộc chặt.

Lời kỹ nữ đã vỡ vì nước mắt,
Cuộc yêu đương gay gắt vì làng chơi.
Người viễn du lòng bận nhớ xa khơi
Gỡ tay vướng để theo lời gió nước.

Xao xác tiếng gà. Trăng ngà lạnh buốt.
Mắt run mờ, kỹ nữ thấy sông trôi.
Du khách đi. Du khách đã đi rồi.

(Hà Nội 1939)   

Anh đã giết em
Xuân Diệu

Anh đã giết em, anh chôn em vào trái tim anh
Từ đây anh không được yêu em ở trong sự thật
Một cái gì đã qua, một cái gì đã mất
Ta nhìn nhau, bốn mắt biết làm sao ?
Ôi! Em mến yêu! Em vẫn là người anh yêu mến nhất
Cho đến bây giờ ruột anh vẫn thắt
Tim anh vẫn đập như vấp thời gian
Nhớ bao nhiêu yêu mến nồng nàn,
Nhớ đoạn đời hai ta rạng rỡ
Nhớ trời đất cho anh mở
Nhớ
Muôn thuở thần tiên.
Ôi! Xa em, anh rơi vào vực không cùng
Đời anh không em, lạnh lùng tê buốt
Nhưng còn anh, còn em, mà đôi ta đã khác
Ta: hai người xa lạ - phải đâu ta!
Anh đã giết em, anh chôn em vào trái tim anh
Đêm nào anh cũng đi quanh em mà khóc
Anh vẫn ước được em tha thứ
Anh vẫn yêu em như thuở ban đầu
Thế mà tại sao ta vẫn xa nhau ?
Tại em cố chấp
Tại anh đã mất
Con đường đi tới trái tim em
Anh đã giết em rồi, anh vẫn ngày đêm yêu mến.
Em đã giết anh rồi, em vứt xác anh đâu.


Anh thương em khi ngủ
Xuân Diệu

Anh thương em khi ngủ
Phong thái rất hồn nhiên
Em ngủ như trẻ nhỏ
Ngon say một giấc liền

Tay em thả xuôi xuôi
Như bay vào cõi mộng
Mắt em khép dài dài
Dưới trán em lồng lộng

Em nằm in trẻ nhỏ
Trong chiếc võng yêu thương
Anh dệt giăng khắp chỗ
Trong phòng, quanh quất giường.

Anh thức nhìn em ngủ
Anh canh giấc cho em
Anh lắng nghe nhịp thở
Ngực em đều xuống lên.

Trở mình tay ấp má
Anh thương em dáng người
Tin cậy vào cuộc sống
Tin ở anh trong đời

Sau một ngày đẫy việc
Chúc em tôi giấc lành
Anh vô cùng sung sướng
Nếu em mơ thấy anh.

(17-9-1966)

Anh về Ấm Thượng
Xuân Diệu

Anh về Ấm Thượng tìm em,
Nhà gianh một túp, hương đêm một vùng.
Bóng xanh vườn nhãn um tùm,
Khói ngưng mặt nước, sương trùm đầu non

Anh về Ấm Thượng thăm em,
Gọi tên yêu, khẽ gõ rèm cọ khô,
Em đang thức ngủ mơ hồ
Tưởng rằng anh ở trong mơ gọi thầm.

Thấy anh, em xiết nỗi mừng
Nhìn em, gương mặt sáng bừng đêm khuya.
Làng không một tiếng chân đi,
Trái tim ta chuyện thầm thì cùng nhau.

Đêm về Ấm Thượng chưa lâu,
Núi sông, cây cỏ nhuộm màu thần tiên,
Chỉ cần một ánh nhen lên,
Một lời ý hiệp nên thiên sử tình.   

Áo em
Xuân Diệu

Áo em để lại dáng hình
Treo trên mắc áo cho mình thấy thương
Đôi vai nho nhỏ bình thường
Khuỷ tay áo gợi hình xương tay gầy

Sờn sờn đôi chỗ đâu đây
Áo em nhuộm chắc, xanh tày biển xa,
Mấy khuy cúc áo thật thà
Ngắn rồi - em để về nhà mặc thêm.

Áo nhìn anh thật thương em
Hiểu còn gian khổ cho nên tay gầy
Áo em gần với anh thay!
Những khi khoai sắn là ngày cùng nhau.

Áo em thoang thoảng hoa cau
Áo em say đắm một màu trầm hương
Áo em ngày nhớ đêm thương
Áo em chín nắng mười sương anh chờ 

Bài thơ tuổi nhỏ
Xuân Diệu

Giơ tay muốn ôm cả Trái đất
Ghì trước trái tim, ghì trước ngực,
Cho đầy trước mặt khoảng cô đơn
Bao la muôn trời, sâu vạn vực.

Làm sao sống được mà không yêu,
Không nhớ không thương một kẻ nào ?
Hãy đốt đời ta muôn thứ lửa
Cho bừng tia mắt đọ tia sao!

Bên ấy bên này
Xuân Diệu

Lòng ta trống lắm, lòng ta sụp
Như túp nhà không, bốn vách xiêu
Em chẳng cứu giùm, em bỏ mặc
Mưa đưa ta đến bến đìu hiu.

Em ở bên mình: Ta ngó say;
Song le bên ấy với bên này
Cũng xa như những bờ xa cách
Không có thuyền qua, không cánh bay,

Ta thấy em xinh, khẽ lắc đầu,
Bởi vì ta có được em đâu!
Tay kia sẽ ấp nhiều tay khác
Môi ấy vì ai sẽ đượm màu

Họ sẽ ôm em với cánh tay,
Và em yêu họ đến muôn ngày
Thôi rồi! Em chẳng thờ ơ nữa
Như đối cùng ta tự bấy nay.

Như đối cùng ta giữa cảnh mưa
Mà lòng không hiểu, trán bơ vơ
Không tăng âu yếm trong câu nói
Trong mắt còn nguyên vẻ hững hờ.



Bến thần tiên
Xuân Diệu

Xin em nói với thời gian
Ghé thuyền chở hộ ta sang bến thần
Lên bờ vừa mới đặt chân
Nước non đâu bỗng trong ngần gần xa.

Quanh mình cũng chỉ có ta
Sao nghe nhân loại hoà ca với mình
Không hoa, cũng chẳng lá cành
Mà sao em đã tạo thành sắc duyên

Tạo hình gió thoảng, trăng lên
Hoa bên bờ suối, mây trên đá gành,
Một mình em sáng tạo anh
Một mình em sáng tạo thành đôi ta.

Thời gian rót xuống dần dà
Một bình êm dịu bao la đất trời
Trải bao đau khổ trong đời
Mới dành cho phút được ngồi bên em   

Biển
Xuân Diệu

Anh không xứng là biển xanh
Nhưng anh muốn là bờ cát trắng
Bờ cát dài phẳng lặng
Soi ánh nắng pha lê

Bờ đẹp đẽ cát vàng
- Thoai thoải hàng thông đứng
Như lặng lẽ mơ màng
Suốt ngàn năm bên sóng...

Anh xin làm biển biếc
Hôn mãi cát vàng êm
Hôn thật khẽ thật êm
Hôn êm đềm mãi mãi

Đã hôn rồi hôn lại
Cho đến mãi muôn đời
Đến tan cả đất trời
Anh mới thôi dào dạt...

Cũng có khi ào ạt
Như nghiến nát bờ em
Là lúc chiều yêu mến
Ngập bến của ngày đêm.

Anh không xứng là biển xanh
Nhưng cũng xin làm bể biếc
Để hát mãi bên gành
Một tình chung không hết

Để những khi bọt tung trắng xoá
Và gió về bay toả nơi nơi
Như hôn mãi ngàn năm không thoả,
Bởi yêu bờ lắm lắm, em ơi!

(4-4-1962)

Biệt li êm ái
Xuân Diệu
Tặng Nguyễn Xuân Khoát

Chúng tôi ngồi, vây phủ bởi trăng thâu
Sương bám hồn, gió cắn mặt buồn rầu

Giờ biệt li cứ đến gần từng phút
Chúng tôi thấy đã xa nhau một chút...

Người lặng im, và tôi nói bâng quơ
Chúng tôi ngồi ở giữa một bài thơ.

Một bài thơ mênh mông như vũ trụ
Đầy khói hương xưa, tràn ân ái cũ

Chúng tôi ngồi vây phủ bởi trăng thâu
Tay trong tay, đầu tựa sát bên đầu.

Tình yêu bảo: "Thôi các ngươi đừng khóc
Các ngươi sẽ đoàn viên trong mộng ngọc!"

Cứ nhìn nhau rồi lại vẫn nhìn nhau
Hạnh phúc ngừng giữa đôi trái tim đau.   

Biết tạc đâu ra em của anh ?
Xuân Diệu

Đôi ta dừng. Em đi vào lối cỏ
Anh nhìn theo dáng nhỏ bước xa dần
Anh thuộc tay em, anh thuộc bàn chân
Em như từ trong anh bước ra đường cái...

Anh thuộc mắt em, anh thuộc tóc em
Anh như vỏ mà em là ruột quả
Ôi một trái luôn chia làm hai nửa
Mỗi lúc em về rồi lại đi

Đó là một sớm mai cách đây tuần lễ
Hình em đi - anh bỗng nghĩ bàng hoàng:
Nếu ngày nào em hết ở cùng anh
Nếu đến khi anh không còn em nữa.

Anh biết tạc đâu ra một người như thế,
Anh ấp iu mang mẻ làm sao
Anh biết lấy đâu ra, anh biết lấy đâu vào
Anh biết mượn đất trời sao cho được?

Anh lấy thịt xương đâu chứa đầy mộng ước
Anh lấy gì biến hoá để thành em ?

Anh bóp vụn ngày, anh xé nát đêm
Anh vá víu những người trên trái đất

Người ta có thể vô cùng xinh đẹp
Có thể thông minh, có thể rạng ngời,
Có thể yêu anh đi nữa, em ơi!
Anh không thể kiếm tìm em đâu cả!

Đó là một sớm mai cách đây tuần lễ
Dáng em đi - in mai mãi bóng hình
Nếu ngày em chẳng cùng anh nữa
Biết tạc đâu ra em của anh ?   

Bữa tiệc đôi ta sáng nước mây
Xuân Diệu

Bữa tiệc đôi ta sáng nước mây
Ta mời trời dự đất vui lây
Trải hàng cây cả xăm xăm biếc
Lượn khúc đường non thắm thắm hây

Cá bạc thung thăng lội dưới dòng
Bỗng con chiền chiện hót từng không;
Sớm nay ta đã ra ngoài nội
Mở tiệc tâm hồn đãi núi sông

Bữa tiệc đôi ta mới mẻ hoài,
Thêm màu lên cả sắc hoa tươi,
Nghe say tiếng nói người trên bến
Say bước người đi chợ sớm mai

Bữa tiệc đôi ta sao lấp lánh
Bởi vì đôi mắt em đen nhánh
Hàng mi chớp chớp ánh dương tung
Lá cỏ, hạt sương đều mọc cánh.

Trời có mây cao với gió thanh
Đất đầy sự nghiệp những tay lành
Cũng như phơi phới đi vào tiệc
Bữa tiệc đôi ta: một tấm tình

(8-1-1965)

Bức tượng
Xuân Diệu

Em đến thăm anh trên đôi dép cao su
Em đã vào nhà mà anh còn thấy bóng em in trên trời rộng

Khuôn mặt nhìn nghiêng dáng mũi cao
Bấy lâu trong nhớ đẹp làm sao

Anh đã gặp em ở một bến đò
Thương nhớ bao la - trên dòng sông vắng
Phong cảnh đã vào chiều, trời hiu hiu nắng
Cây đôi bờ đứng lặng, nặng hồn xa...

Anh đã gặp em ở chân ngọn núi xanh
Núi sẫm biếc như mùa thu đọng lại
Trong thung lũng hoang sơ, ngô lay cờ - rộng rãi
Phân ngô còn đượm mãi hồn ta.

Anh đã gặp em bên bờ biển sóng xao
Phi lao rì rào hồn trao cho gió
Bờ cát mịn dạt dào sóng vỗ
Niềm ân tình vạn thuở chẳng hề vơi.

Anh đã gặp em dưới một trời sao
Và đôi mắt em in vào vũ trụ
Anh ngợi giữa muôn vàn tinh tú
Đêm mơ màng thơm hương áo của em...

Từ lúc yêu em, ngay sau buổi gặp đầu tiên
Anh đã tạc hình ảnh của em trên nền thương nhớ
ở đâu có nhớ thương, anh đã đặt tượng em vào đó
Nên bây giờ anh nhớ: đã gặp em

Buồn Trăng
Xuân Diệu

Gió sáng bay về, thi sĩ nhớ;
Thương ai không biết, đứng buồn trăng.
Huy hoàng trăng rộng, nguy nga gió,
Xanh biếc trời cao, bạc đất bằng.

Mây trắng ngang hàng tự thuở xưa,
Bao giờ viễn vọng đến bây giờ.
Sao vàng lẻ một, trăng riêng chiếc;
Đêm ngọc tê ngời men với tợ..

Khắp biển trời xanh, chẳng bến trời,
Mắt tìm thêm rợn ánh khơi vơi,
Trăng ngà lặng lẽ như buông tuyết.
Trong suốt không gian, tịch mịch đờị

Gió nọ mà baylên lên nguyệt kia,
Thêm đêm sương lạnh xuống đầm đìạ
Ngẩng đầu ngắm mãi chưa xong nhớ,
Hoa bưởi thơm rồi : đêm đã khuya.   

Ca tụng
Xuân Diệu

Trăng, vú mộng của muôn đời thi sĩ
Giơ hai tay mơn trớn vẻ tròn đầy;
Trăng, hoa vàng lay lắt cạnh bờ mây
Trăng, đĩa ngọc giữa vòm trời huyền bí

Trăng, vú mộng của muôn đời thi sĩ
Giơ hai tay mơn trớn vẻ tròn đầy.
Trăng, nguồn sương làm ướt cả gió hây,
Trăng, võng rượu khiến đêm mờ chuếnh choáng!

Ngươi ám ảnh hương thơm bằng ánh sáng,
Ru màu êm mà gọi thức lòng ngây;
Trăng, nguồn sương làm ướt cả gió hây
Trăng, võng rượu khiến đêm mờ chuếnh choáng!

Trăng thánh thót hoạ đàn tơ lấp loáng,
Trăng nghiêng nghiêng suy nghĩ chuyện ưu phiền;
Ngươi là ma, rồi ngươi lại làm tiên,
Ngươi tạo lập những đền đài mỏng thoáng,

Trăng thánh thót hoạ đàn tơ lấp loáng
Trăng nghiêng nghiêng suy nghĩ chuyện ưu phiền...
Ngươi là trăng, hỡi trăng đẹp bình yên;
Hỡi trăng đẹp, ngươi là trăng náo nức;

Ngươi hay khóc, ngươi không cần sự thực,
Nhớ thương luôn nên mắt có quầng viền.
Ngươi là trăng, hỡi trăng đẹp bình yên,
Hỡi trăng đẹp, ngươi là trăng náo nức.

Rừng xoã tóc để ngươi làm chiếc lược;
Biển nhân ngươi thành ức triệu vòng khuyên;
Gió căng ngươi trên những cánh buồm thuyền
Ngươi đánh nhịp cho sóng chiều xuôi ngược;

Rừng xoã tóc để ngươi làm chiếc lược;
Biển nhân ngươi thành ức triệu vòng khuyên...
Trăng của xa xôi, trăng của hão huyền,
Ngươi vĩnh viễn như lòng trăng ý gió

Trăng của mắt, trăng của hồn rạng tỏ,
(Trăng rất trăng là trăng của tình duyên).
Trăng của xa xôi, trăng của hão huyền,
Trăng, vú mộng của muôn đời thi sĩ   

Cảm xúc
Xuân Diệu

Làm thi sĩ , nghĩa là ru với gió
Mơ theo trăng, và vơ vẩn cùng mây,
Để linh hồn ràng buộc bởi muôn dây,
Hay chia sẻ bởi trăm tình yêu mến.

Đây là quán tha hồ muôn khách đến;
Đây là bình thu hợp trí muôn hương;
Đây là vườn chim nhả hạt mười phương,
Hoa mật ngọt chen giao cùng trái độc....

Đôi giếng mắt đã chứa trời vạn hộc;
Đôi bờ tai nào ngăn cản thanh âm :
Của vu vơ nghe mãi tiếng kêu thầm ...
Của xanh thắm thấy luôn màu nói sẽ ...

Tay ấp ngực dò xem triều máu lệ,
Nghìn trái tim mang trong một trái tim
Để hiểu vào giọng suối với lời chim,
Tiếng mưa khóc, lời reo tia nắng động.

Không có cánh nhưng vẫn thèm bay bổng;
Đi trong sân mà nhớ chuyện trên trời :
Trút ngàn năm trong một phút chơi vơi ;
Ngắm phong cảnh giữa hai bề lá cỏ ...


Tôi chỉ là một cây kim bé nhỏ,
Mà vạn vật là muôn đá nam châm;
Nếu hương đêm say dậy với trăng rằm,
Sao lại trách người thơ tình lơi lả


Cây đời mãi mãi xanh tươi
Xuân Diệu

Mọi lí thuyết đều màu xám
Và cây đời vĩnh viễn xanh tươi
(Câu của Goethe)

Vĩnh viễn chim ca, vĩnh viễn nắng cười
Vĩnh viễn anh yêu em, như yêu sự thật
Và cây đời mãi mãi xanh tươi
Mãi mãi em ơi
Cây đời trĩu trái
Gió trong lá mùa thu rồi trở lại
Rì rào đôi ta tình ái muôn đời
Trong mắt đen em mãi mãi ánh trời
Ngời qua một sợi tóc buông rũ trán
Mãi mãi môi em nhuỵ đời vô hạn
Và cây đời ôi! Xán lạn xanh tươi   

Chén nước
Xuân Diệu

Em cho anh chén nước,
Anh biến thành rượu nho
Rượu triền miên mộng ước
Rượu nồng nàn thơm tho.

Cái men trong mắt em
Anh để vào chén nước;
Hương hơi thở của mình
Đã hoá thành rượu chuốc.

Anh thêm vào chén nước
Rượu cất của hồn anh,
Rượu cười sao lấp lánh
Như ánh mắt trời xanh.

Ôi! Chén rượu ân tình
Từ bình minh sự sống
Rót mãi tới vô cùng
Của cuộc đời lồng lộng.

Anh lại nâng chén nước
Mời em nhắp môi cho
Em ơi, đừng uống hết
Kẻo say chết bây giờ.

(Sài Gòn - Mĩ Tho 17-8-1975)

chiều
Xuân Diệu

Hôm nay trời nhẹ lên cao,
Tôi buồn không hiểu vì sao tôi buồn...
Lá hồng rơi lặng ngỏ thuôn
Sương trinh rơi kín từ nguồn yêu thương.
Phất phơ hồn của bông hường,
Trong hơi phiêu bạt còn vương má hồng.
Nghe chừng gió ý qua sông,
E bên lau lách thuyền không vắng bờ
Không gian như có dây tơ
Bước đi sẽ đứt động hờ sẽ tiêu
Êm êm chiều ngẩn ngơ chiều
Lòng không sao cả, hiu hiu khẽ buồn.


Có em
Xuân Diệu

Có em tồn tại trên đời
Cho anh còn được có người để yêu,
Thế thôi, thôi thế cũng nhiều
Em ơi! Quấn quít mai chiều được đâu.

Những gì cao đẹp thẳm sâu
Anh cho em hết, lòng đau còn gì.
Chỉ còn cái bóng anh đi.
Cái gan cái ruột tình si khoét rồi!

Có em trên cõi đời này
Còn là hạnh phúc vui vầy cho anh.
Em ơi! Khoẻ mạnh tốt lành
Ấm êm, vui đẹp, cho anh khỏi buồn.

(8-1970)

Cứ phải là em
Xuân Diệu

Cứ phải là em; chẳng phải ai
Là em, em nữa, chỉ em thôi
Sao người anh quí anh yêu thế
Mà chẳng cùng anh ở suốt đời ?

Khác chi cây sống mà đem chặt
Chặt giữa ngang lưng sự sống còn,
Chặt giữa đang hoa, ngang giữa lá
Khác chi hoa nở phải vùi chôn!

Em có bao giờ tưởng tượng xem
Một mình anh sẽ sống không em,
Bơ vơ như đã muôn lần chết,
Đã chết nhưng còn phải sống thêm!

Lời ước cùng nhau thuở sánh đôi
Anh còn vẹn vẻ giữ y lời
Rằng không ai thể thay em được
Em vắng, yêu em vẫn suốt đời.

Duy có lòng em, vẫn hẹn hò,
Ấy là ân huệ của em trao
Cho anh một đoá hoa tinh tuý
Một đoá hoa lòng chẳng héo khô.

Đa tình
Xuân Diệu

Nghìn buổi sáng, bình minh xe chỉ thắm
Đem lòng tôi ràng rịt với xuân tươi.
Thuở xưa kia là con của mặt trời,
Tôi có lửa ở trong mình nắng đọng.

Đời muốn chữa cho tôi lành bệnh sống,
Đem tuyết sương lời lẽ buốt vào gan;
Tuyết sương mòn, băng giá phải trôi tan,
Tôi là lửa chẳng bao giờ biết nguội.

Tôi đã yêu từ khi chưa có tuổi
Lúc chưa sinh, vơ vẩn giữa vòng đời;
Tôi đã yêu khi đã hết tuổi rồi,
Không xương vóc, chỉ huyền hồ bóng dáng.

Vào đêm tối tôi sẽ làm đuốc sáng
Rọi u minh tỏ rạng ánh hồn sâu;
Đến ru thơ bao kẻ hãy buồn đau;
Tìm ấp mộng những hồn sầu rã mục.

Hồn đông thế, tôi sợ gì cô độc!
Ma với nhau thì ôm ấp cùng nhau.
Chuyện yêu đương bấy giờ đã hết đâu,
Niềm tâm sự vẫn còn như thuở sống.

Trong cõi lòng lan đi bao ấm nóng,
Giữa hồn thường thắm thiết một ma thơ
Đem nhớ nhung an ủi dưới trăng mờ,
Và trong gió phất phơ đi có bạn...

Kẻ đa tình không cần đủ thịt da;
Khi chết rồi thì tôi sẽ yêu ma.

Dại khờ
Xuân Diệu

Người ta khổ vì thương không phải cách,
Yêu sai duyên và mến chẳng nhằm người
Có kho vàng nhưng tặng chẳng tuỳ nơi
Người ta khổ vì xin không phải chỗ.

Đường êm quá ai đi mà nhớ ngó
Đến khi hay, gai nhọn đã vào xương
Vì thả lòng không kiềm chế dây cương,
Người ta khổ vì lui không được nữa.

Những mắt cạn cũng cho rằng sâu chứa;
Những tim không mà tưởng tượng tràn đầy.
Muôn nghìn đời tìm cớ dõi sương mây
Dấn thân mãi đến kiếm trời dưới đất.

Người ta khổ vì cố chen ngõ chật,
Cửa đóng bưng nên càng quyết xông vào.
Rồi bị thương người ta giữ gươm dao,
Không muốn chữa, không chịu lành thú độc   

Đàn
Xuân Diệu

Em nâng đàn tới ngang mày
Và em hạ xuống vừa tay, ôm đàn
Ngón tay em nhạc chứa chan
Mến tuôn trên phím, yêu tràn vào dây.

Lâng lâng hồn nhạc hây hây
Đôi ta chắp cánh bạn bầy cùng mơ
Chim reo trong khoảng hoa thưa...
Suối tuôn róc rách, trăng vừa lên cao...

Tình cảm ấy, ước mơ nào,
Bíttôven với ngọt ngào Môda
Tay em thoắt biến thành hoa,
Hồn em lắng lại như là tặng anh.

Những khi xa cách một mình,
Nhớ đàn em, nhớ hồn thanh cây đàn.

(10-1967)

Dâng
Xuân Diệu

Đây chùm mong nhớ, khóm yêu đương
Đây nụ mơ mòng đợi ánh sương,
Đây lá bâng khuâng run trước gió
Đây em, cành thẹn lẩn cành thương.

Tất cả vườn anh rất đợi chờ
Bởi vì em có ngón tay thơ.
Đến đây em hái giùm đôi lộc,
Kẻo tội lòng anh tủi ước mơ.

Bước đẹp em vừa ngụ tới đây.
Chim hoa ríu rít, liễu vui vầy.
Hãy làm dáng điệu xuân ôm ấp:
Ánh sáng ban từ một nét tay.

Đánh đau em
Xuân Diệu

Có khi vò một cành hoa
Bỗng lên hương mới như là đậm sâu,
Anh không vò nát em đâu
Nhưng anh có lúc đánh rầu lòng em;
Muốn cho em khổ, em phiền,
Đánh đau em để bắt đền sầu anh

Dấu nằm
Xuân Diệu

Ghe lui còn để dấu dằm
Người yêu đâu mất, chỗ nằm còn đây
(Ca dao Nam Bộ)

Ghe lui còn để dấu dằm
Người yêu đâu vắng, dấu nằm còn đây
Dấu nằm cũng vẫn xinh thay
Đường vai phảng phất, nét tay mơ màng.

Đêm qua bốn phía trăng vàng,
Bên em anh cứ bàng hoàng tỉnh mơ,

"Tưởng bây giờ là bao giờ"
Thật đây, em vẫn là thơ trên trời.

Dấu nằm còn đó, em ơi
Dấu hương vương vấn từng hồi ngất ngây
Thoảng thơm lan xạ nào tày
Hơi thương em thở, ngát đầy hồn anh

Dấu người yêu dấu thanh thanh,
Mình trong chăn đắp, tóc quanh gối nằm
- "Ghe lui còn để dấu dằm"
Người yêu đâu vắng, dấu nằm còn thương...

(1977)

Đây mùa thu tới
Xuân Diệu

Rặng liễu đìu hiu đứng chịu tang,
Tóc buồn buông xuống lệ ngàn hàng;
Đây mùa thu tới - mùa thu tới
Với áo mơ phai dệt lá vàng.

Hơn một loài hoa đã rụng cành
Trong vườn sắc đỏ rũa mầu xanh;
Những luồng run rẩy rung rinh lá...
Đôi nhánh khô gầy xương mỏng manh.

Thỉnh thoảng nàng trăng tự ngẩn ngơ...
Non xa khởi sự nhạt sương mờ...
Đã nghe rét mướt luồn trong gió...

Đã vắng người sang những chuyến đò...


Đã vắng người sang những chuyến đò...

Mây vẩn từng không chim bay đi,
Khí trời u uất hận chia ly.
ít nhiều thiếu nữ buồn không nói
Tựa cửa nhìn ra, nghĩ ngợi gì.a
   

Đêm trăng đường Láng
Xuân Diệu

Em là một ngôi sao mới băng
Xuống đây, đi với anh đêm trăng

Hai con mắt dễ thương dễ ghét
Đôi mắt, nguồn mặn nồng tha thiết

Em đưa anh vào trong bóng trăng
Anh đưa em cành liễu thung thăng

Đường Láng thơm bạc hà, canh giới
Ôi trăng soi trên lá xà cừ...

Anh với em bên bờ đêm biếc
Những xóm mờ mến thương quen biết

Trăng như sương trên ruộng lúa xanh
Gió như chim xao động trong cành

Em là một ngôi sao mới băng
Xuống đây, đi với anh đêm trăng.

(Trung thu 29-9-1963)

Dối trá
Xuân Diệu

Nói chi nữa tiếng buồn ghê gớm ấy
Để lòng tôi sung sướng muốn tiêu tan ?
Tất cả tôi run rẩy tựa dây đàn
Nghe thỏ thẻ chính điều tôi giấu kĩ,
Sợ đôi mắt điềm nhiên và diễm lệ,
Vâng, nói chi để khêu lại nguồn sầu.

Tôi ngỡ đã cạn hẳn trong bấy lâu
Để lại nhóm cho cháy thêm ngọn lửa
Tưởng gần tàn-yêu? yêu nhau? làm chi nữa!

Tôi vẫn biết rằng tôi chẳng xứng người,
Mùa xuân tôi chưa hề có hoa tươi;
Tôi như chiếc thuyền hư, không bến đỗ;
Tôi là một con chim không tổ,
Lòng cô đơn hơn một đứa mồ côi,

Nhặt nụ cười của thiên hạ, than ôi,
Để tự nhủ: "Ta được yêu đấy chứ!"
Tôi chỉ sống để hoài hoài tưởng nhớ
Mãi mãi yêu nhưng giấu giếm luôn luôn
Mà người thì, lơ đãng, giậm trên buồn,
Bận đi hái những cành vui xanh thắm.,

Tôi biết lắm, trời ơi, tôi biết lắm!
Hỡi lòng dạ sâu xa như vực thẳm!
Tôi biết rằng người nói vậy cười chơi.
Tiếng đã làm tôi tê tái cả người
Tim ngừng đập, để thu hồn nghe lắng,
Máu ngừng chạy, để cho lòng bớt nặng.

Tôi biết rằng chỉ cách một ngày sau,
Cây bên đường sẽ trông thấy tôi sầu,
Đi thất thểu, đi lang thang, đi quạnh quẽ.

Vì vội đến kiếm tìm nhau, tôi sẽ
Chỉ thấy người thương nhưng chẳng thấy tình thương,
Và như màu, theo nắng nhạt như hương
Theo gió mất, tình người đà tản mác.
Tôi sẽ trốn, thẫn thờ, ngơ ngác,
Trái tim buồn như một bãi tha ma.
Gượng mỉm cười: "người quên nghĩ rằng ta
Sẽ đau đớn bởi một lời nói vội".

Vì, khốn nỗi! Tôi vẫn còn tin mãi
Sự nhầm kia: - tôi không thể không yêu.

Dầu không tin, tôi càng cứ yêu nhiều:
Khi người nói, tiếng người êm ái quá...
Có lúc, tưởng chỉ để rơi tàn lửa,
Tay vô tình gieo một đám cháy to:
Người tưởng buông chi đôi tiếng hẹn hò
Tôi hưởng ứng bằng vạn lời say đắm.

Đang rạo rực, thì thào, rối rắm.
Ngập lòng tôi. - Mà ai ngó tới đâu;
Tôi điên cuồng, tất nhiên phải khổ đau
Tôi biết lắm, trời ơi, tôi biết lắm!

Vậy trót lỡ, tôi sẽ đành lẳng lặng
Chịu mối tình gây lại bởi tay ai.
Không cầu xin, không trách móc, vì - ôi!
Tôi chẳng biết làm cho lòng người cứng cỏi

Cứ như thế cho đến giờ đen tối
Hoa ái tình chung phận đoá hồng khô,
Mà trái tim đã ghê dáng hững hờ
Sẽ chung phận của tro tàn bếp lạnh.
Tôi giấu sẵn một linh hồn hiu quạnh,
Cho nên, liền chiều đó, tôi hết vui.
Không thấy người bằng không thấy mặt trời

Tôi ôm ngực thử nhìn xem biên giới
Của sầu tủi. Nhưng, hỡi người yêu hỡi!
Nó mênh mông vô ảnh, bủa vây tôi,
Yên ổn đi, thắc mắc đến đây rồi,
Mơ ước tới, mà chán chường cũng lại.
Và mơn trớn cả một kho ân ái,
Tôi một mình đối diện với tình không
Để lắng nghe tiếng khóc mất trong lòng.   

Đơn sơ
Xuân Diệu
Tặng Nguyễn Gia Trí

Em nói trong thư: "Mấy bữa rày,
"Sao mà bươm bướm cứ đua bay;
"Em buồn em nhớ, chao! em nhớ!
"Em gọi thầm anh suốt cả ngày.

"Ngoài ấy vui không, anh của em ?
"Trong này đã có nắng vàng êm;
"Mỗi lần nắng rọi, em ra cửa,
"Em nghĩ gì đâu, đứng lặng im.

"Mùa xuân khó chịu quá đi thôi!
"Cảnh đẹp làm em thấy lẻ loi,
"Chim hót xui em nghe quạnh quẽ:
"- Hay là anh đã bỏ em rồi ?"

Ồ! mới nghiêng mình xem nước trong
Vui mừng em thấy má em hồng..."
Em tôi ăn nói vô duyên quá!
Em đốt lòng anh, em biết không ?   

Đứa con của tình yêu
Xuân Diệu

Anh ước đôi ta có con
Con giống em đẹp nhìn không chán
Giống đôi mắt, giống hình gương trán
Con mang tình xán lạn đôi ta

Con giống em, con cũng giống cha
Giống cái mũi thật thà thẳng sống
Nhìn gần giống trông xa cũng giống,
Cũng mái đầu dợn sóng Qui Nhơn.

Nhưng con ta nó giống em hơn
Giống đi đứng, nghĩ suy, ăn nói,
Duy chẳng giống cái nư khi dỗi
Lúc em hờn, trời cũng phải thua.

Muốn hoà kẽ tóc với chân tơ,
Muốn thịt xương ta nở vạn mùa
Em hỡi! Đứa con tình ái ấy
"Tình yêu chưa đã, mến chưa bưa"   

Đứng chờ em
Xuân Diệu

Trong buổi chiều hôm bóng nhá nhem
Anh ra trước cổng đứng chờ em
Nhận từng vóc dáng từ xa tới
Lọc lấy một hình anh thuộc quen.

Anh thấy ai ai cũng vội vàng
Như chim hôm thoi thót về rừng
Người đi xe đạp đăm chiêu lắm
Nghĩ bếp nhà đang lửa bập bùng.

Anh cũng chăm xong cái bếp nhà
Tâm thành cơm nước dọn bưng ra
Một tuần mong đến hôm nay tiếp
Vào bát cho em vị đậm đà

Nhưng bóng hoàng hôn đặc lại rồi
Hình em anh thuộc thế mà - ôi!
Mấy phen suýt nữa reo "Em đến"
Lại ủi an lòng: "Hãy đợi thôi!"

Anh đứng như trồng, chẳng chịu đi
Nhớ nhung vun được đức kiên trì
Anh nhìn nét mặt người qua vội
Thông cảm muôn đời những biệt li.

Nếu thức ăn kia gắp một mình,
Tủi lòng, anh vẫn vững lòng tin.
Thương em vất vả, anh quên hết
Nỗi khổ mong chờ cháy dạ anh.

(18-3-1976)

Em đi tuyến lửa
Xuân Diệu

Anh nằm đôi mắt mở nhìn đêm
Tưởng ngó xuyên trời được thấy em.
Tuyến lửa em đi đà một tháng
Không thư về, anh ngóng trông tin.

Anh đợi tin em đến cháy lòng
Lo em tai nạn xảy ra không?
Sao em không viết, thư không gửi?
Tim cứ quay về mãi hướng trong.


Em đọc lại thơ...
Xuân Diệu

Mai sau dù có bao giờ
Em ngồi đọc lại chùm thơ đắng này
Có ai trên trái đất này
Yêu em sâu thẳm như ngày anh yêu?

Thôi đừng trách hận chi nhau
Lỗi lầm anh trả bằng đau đớn rồi!
Tan đi nát lại bao hồi
Yêu em ai khổ trên đời bằng anh

Em làm bếp
Xuân Diệu

Anh nhớ lại rất thương
Những khi em xuống bếp
Nấu cho anh món ăn
Đun cho anh miếng nước

Trời vào hè đã nực
Làng quen dùng rạ rơm
Cái bếp chật hùm hụp
Em chen vào làm cơm

Lửa cháy nhanh phần phật
Tàn rạ nhẹ bay đầy
Tay em hoà tí muối
Em tiếp lửa tiền tay

Anh đứng ngoài xem xét
Rửa rau hoặc thái hành
- Anh ơi, hộ tí nước
Đặng cho vào nấu canh.

Trên trán em như gương
Giọt mồ hôi lấm tấm
Tóc đôi cọng rơm vương
Anh nhìn em, thương lắm.

Ôi, bữa cơm ngon tuyệt
Mỗi khi về thăm em
Em có tài nấu nướng
Anh có tài ngợi khen...   

Gặp gỡ
Xuân Diệu

Lòng cũng quay vời theo bánh xe
Chở người yểu điệu áo sầu che,
Hôm nay chắc ngựa dừng sau trúc,
Bên nọ chân trời chuyển gió se.

Tôi dạo tìm thơ, gặp biệt li;
Người đi, tôi tưởng bỏ tôi đi.
Sau bờ non thẳm, là chi nữa?
- Không biết vu vơ có nghĩa gì.

Có lẽ người hoa nay đã tươi,
Nghe chiều âu yếm lấn vô người,
Tình cờ ngoảnh gặp phương tôi đứng,
Mắt vắng đâu xa, miệng gửi cười.

Gặp gỡ 2
Xuân Diệu
Buổi chiều hôm ấy đáng muôn hôn,
Hôn gió hôn mây với cả hồn
Hôn cái khúc đường, hôn cả bóng
Hàng cây xanh biếc dưới hoàng hôn

Dun dủi làm sao thế, hỡi em
Chiều nay em khoác áo trăm duyên
Em đi đôi dép xinh đơn giản
Em thật hồn nhiên, rất tự nhiên...

Anh còn nghĩ ngợi bước như mơ
Mắt thẩn thơ trông cảnh thẫn thờ
Đàn của hồn ta ai vặn thế
Gặp nhau khi ấy bỗng hoà tơ.

Anh muốn mang lời đi tạ ơn
Bầu trời như thế gió căng buồm
Hoa trong cỏ dại chiều hôm ấy
Đã đẹp tưng bừng hơn mọi hôm.

(24-2-1974)

Giọng nói
Xuân Diệu

Em ngồi ríu rít ở sau xe
Em nói, lòng anh mải lắng nghe
Thỉnh thoảng tiếng cười em lại điểm
Đời vui khi được có em kề.

Ôi! Giọng sao mà rất mến thương
Êm như suối mát đến soi gương
Dù ai tốt tiếng như ca hát
Cũng chẳng bằng em giọng nói thường

Gió thổi nhiều khi giọng nói bay
Không cần nghĩa chữ vẫn nghe hay
Sau xe, những tiếng em phơ phất
Cởi hết ưu phiền gửi gió mây.

Ước được ngàn năm nghư giọng ấy
Đèo em đi mãi cuối không gian!
- Và khi không nói, em im lặng
Anh vẫn nghe hay tựa tiếng đàn

(1-1963)

Giục Giã
Xuân Diệu

Mau với chứ, vội vàng lên với chứ,
Em, em ơi, tình non đã già rồi;
Con chim hồng, trái tim nhỏ của tôi,
Mau với chứ ! Thời gian không đứng đợi.

Tình thổi gió, màu yêu lên phấp phới
Nhưng đôi ngày, tình mới đã thành xưa,
Nắng mọc chưa tin, hoa mọc không ngờ,
Tình yêu đến, tình yêu đi ai biết !
Trong gặp gỡ đã có mầm ly biệt:
Những vườn xưa, nay đoạn tuyệt dấu hài
Gấp đi em , anh rất sợ ngày mai;
Đời trôi chảy, lòng ta không vĩnh viễn.

Vừa xịch gối chăn, mộng vàng tan biến;
Dung nhan xê động, sắc đẹp tan tành.
Vàng son đương lộng lẫy buổi chiều xanh,
Quay mặt lại: cả lầu chiều đã vỡ
Vì chút mây đi, theo làn vút gió.
Biết thế nào mà chậm rãi, em ơi ?
Sớm nay, sương xê xích cả chân trời,
Giục hồng nhạn thiên di về cõi bắc.
Ai nói trước lòng anh không phản trắc,
Mà lòng em, sao lại chắc trơ trơ ?
Hái một mùa hoa lá thuở măng tơ,
Đốt muôn nến sánh mặt trời chói lọi;

Thà một phút huy hoàng rồi chợt tối,
Còn hơn buồn le lói suốt trăm năm.
Em vui đi, răng nở ánh trăng rằm,
Anh hút nhụy của mỗi giờ tình tự.
Mau với chứ ! Vội vàng lên với chứ !
Em, em ơi ! Tình non sắp già rồi...   

Gửi hương cho gió
Xuân Diệu

Biết bao hoa đẹp trong rừng thẳm
Đem gửi hương cho gió phụ phàng!
Mất một đời thơm trong kẽ núi
Không người du tử đến nhằm hang!

Hoa ngỡ đem hương gửi gió Kiều,
Là truyền tin thắm gọi tình yêu.
Song le hoa đợi càng thêm tủi
Gió mặc hồn hương nhạt với chiều.

Tản mác phương ngàn lạc gió câm,
Dưới rừng hương đẹp chẳng tri âm;
Tên rừng hoa đẹp rơi trên đá,
Lặng lẽ hoàng hôn phủ bước thầm.

Tình yêu muôn thuở vẫn là hương;
Biết mấy dòng thơm mở giữa đường
Đã mất tình yêu trong gió rủi
Không người thấu rõ đến nguồn hương!

Thiên hạ vô tình nhận ước mơ
Nhận rồi không hiểu mộng và thơ...
Người si muôn kiếp là hoa núi,
Uổng nhuỵ lòng tươi tặng khách hờ   


Hẹn hò
Xuân Diệu

Anh đã nói, từ khi vừa gặp gỡ:
"Anh rất ngoan, anh không dám mong nhiều.
Em bằng lòng cho anh được phép yêu;
Anh sung sướng với chút tình vụn ấy"

Em đáp lại: "Nói gì đau đớn vậy!
Vừa gặp anh, em đã mến rồi,
Em phải đâu là ngọn nước trôi xuôi:
Chưa hi vọng, sao anh liền thất vọng?"

Lời nói ấy về sau đem gió sóng
Cho lòng anh đã định chỉ yêu thôi;
Anh tưởng em là của anh rồi.
Em mắc nợ, anh đòi em cho được.

Đấy, ai bảo em làm anh mơ ước!
Lúc đầu tiên, anh có mộng gì đâu!
Tưởng có nhau ai ngờ vẫn xa nhau,
Em ác quá! Lòng anh như tự xé ...

Hết ngày hết tháng
Xuân Diệu

I
Hết ngày, hết tháng, hết! em ôi!
Kinh hãi không gian quặn tiếng còi,
Anh ngóng tìm em tuy thấy đó,
Sắp xa, thôi cũng tựa xa rồi!

Đầu nghiêng, môi gượng, mắt mơn da,
Chân luyến bên chân, thế nghĩa là...
Ôi những bàn tay không dứt được,
Ôi lời căng thấp giọng hò la!

Khắc giờ tan lụn, dạ chon von,
Không dám nhìn xa sắc núi non
- Hãy nhớ ngoảnh đầu khi khuất hẳn,
Cho anh tưởng tượng: vẫn đang còn.

II
Đêm qua mưa gió lạnh lùng trời,
Anh ở, em đi, lạnh lẽo người.
Còi thét như gươm, tay hoảng đứt
Khói đùn mây bạc, lệ lên ngươi!

Em đi: mưa phủ, khuất ân tình.
Anh ơi:Trời tan trên mắt anh.
Vừa đó nhìn nhau, nay tưởng ngóng;
Không gian ở giữa cách hai mình.

Chiều goá không em lạnh lẽo sao!
Một mình anh lạc dưới thu cao.
Sắc trời: Sương đọng, non, mây toả,
Không biết lòng đi tới chốn nào...   

Hiểu
Xuân Diệu

Nét mặt hay là nét cảm thương,
Nhìn em anh tưởng tự soi gương
Tay anh hay cũng tay em nhỉ
Hương của tình hay hương của hương...

Chuyện trước ta chưa kể một lời
Mà anh đã hiểu tận sâu khơi;
Vai anh khi để đầu em tựa
Cân cả buồn, vui của một đời.

Cảm ơn tuổi trẻ bay về lại,
Hay cảm ơn em đẹp tuyệt trần;
Tôi cảm ơn đời thương mến lắm,
Cho tôi lại thấy mặt ngày xuân.

1961

Hoa đêm
Xuân Diệu

Chen lá lục, những búp lài mở nửa
Hớp bóng trăng đầy miệng nhỏ xinh xinh;
Vì gió im, và đêm cứ làm thinh
Đoàn giây phút cũng lần khân, nghỉ đã.
Trăng ở đó. Đất vườn thêu bóng lá.
Trời trên kia vàng mạ, sáng như băng.
Lá lim dim trên mấy ngọn bằng bằng.
Cành lả lả chờ tay ai đón đẩy.

Ôi vắng lặng!
- Trong giờ mơ ngủ ấy
Bông hoa lài thức dậy, sánh từng đôi.
Hoa lài xanh dưới ánh nguyệt tuôn trời;
Ánh nguyệt trắng trên hoa lài đúc sữa.
Sao họ khéo nõn nà mà bợ ngợ
Những nàng hoa chờ đợi gió phong lưu!
Đáng yêu thay trong vẻ khẽ nghiêng đầu;
Lá xanh đỡ yêu yêu thân tuyết bạch
Nguyệt lác đác tiếng nở giòn lách tách;
Lòng phơi phới chừng đợi cái ong châm...
Miệng thở ra hương, hương toả tình ngầm,
Hoa lĩ nữ đã mở lời trêu ghẹo...

Chàng gió lạ đi khuya ngoài khuất nẻo
Nghe tiếng thơm liều liệu đến tìm hương.

Canh du lang tha thướt phấn qua tường
Áo công tử dài là vương não ruột.
Này hoa ngọc đã giật mình trắng muốt,
Thoảng tay tình gió vuốt - bỗng lao đao...
Hương hiu hiu nên gío cũng ngạt ngào;
Hôn nho nhỏ mà đầu hoa nặng trĩu

Là màu sắc hay chỉ là âm điệu?
Là hương say hay ấy chính rượu thơm?
Gió canh khuya hay nghìn cánh tay ôm?
Trăng mối lái phủ màng tơ mơ mộng ...
Gió chắp cành cho hương càng toả rộng
Xốc nhau đi vào khắp cõi xa bày...

Và hương bay, thì hoa tưởng hoa bay...   


Hoa đẹp là hoa nhìn với mắt em
Xuân Diệu

Hoa đẹp là hoa nhìn với mắt em
Cửa sổ là khung có hình em ở giữa
Tách nước - là ngón tay em cầm
Quyển sách, chao đèn, là bóng em đọc mở...

Đường nhựa là đường in dấu vạn chân
Duy có một dấu chân - em yêu dấu
Tàu điện là tàu một đêm anh tiễn em đi
Em có nhớ một buổi chiều ta dạo trong Văn Miếu ?

Vũ trụ là chốn anh được gặp em
Thời gian là nơi anh với em sinh cùng thời đại
Em ơi! Em đã mở cho anh
Cánh cửa vô cùng xin chớ bao giờ khép lại.

Hoa ngọc trâm
Xuân Diệu

Anh tặng cho em hoa ngọc trâm
Hoa như ánh sáng ngọc như mầm
Như cài trên tóc hoa trâm ngọc
Anh tặng cho em hoa ngọc trâm.

Lá biếc đơn sơ, cánh nuột nà,
Rung rinh trên tóc một cành hoa.
Một cành chụm nở hoa hai đoá
Ôi cái đêm đầu hợp giữa ta.

Hoa giúp cho anh tỏ mối tình
Vì ta hoa đã nở năm cành...
Dịu dàng canh một trăng soi bóng
Tha thiết canh năm nguyệt trở mình.

Từ ấy anh yêu hoa ngọc trâm
Những khi hoa vắng vẫn mong thầm
Mỗi mùa hoa nở trong như tuyết
Anh lại tìm thăm hoa ngọc trâm.

(4-6-1962)

Hoa nở để mà tàn
Xuân Diệu

Hoa nở để mà tàn
Trăng tròn để mà khuyết
Bèo hợp để mà tan
Người gần để li biệt.
Hoa thu không nắng cũng phai màu
Trên mặt người kia in nét đau.

Hoa nở sớm
Xuân Diệu

Hoa chẳng chờ em nở sớm hơn
Một vùng xao xuyến dạ lan hương
Bỗng đêm ngào ngạt qua khung cửa.
Ấy dạ lan hoa hội giữa vườn.

Từ khi hoa trổ những chùm xinh
Trong ý thương yêu đã để dành
Nghĩ đến em về hoa độ nở
Vì em, hương đượm cả mi thanh.

Mấy ngày đông ấm giục hoa sinh
Đêm đến tin hương bỗng giật mình!
Như sóng ngạt ngào từng đợt một
Dạ lan kì ảo thấm năm canh

Muốn cầm hương quí, đợi em anh
Anh cất hoa hương giữa ái tình
Muôn vạn hương triều thơm tựa biển
Em về trở lại giữa hồn anh.

28-11-1961 

Hôn cái nhìn
Xuân Diệu

Không phải anh hôn đôi mắt
Anh hôn cái nhìn của em
Mắt em một vùng mến yêu
Thắt anh trong lưới êm đềm

Anh nhớ mãi một bến xe
Đến đó hai ta từ biệt
Em yên lặng - anh lắng nghe
Mắt em nghìn vạn tơ xe...

Từ hôm ấy đôi mắt em
Là ảnh cuối cùng anh giữ
Đi xa anh cứ nhớ hoài
Một trời mắt em tình tự

Xin em cho phép anh hôn
Cái hình em, gương tâm hồn
Cái nhìn em trong không gian
Trong hồn anh giữ chứa chan.



Khác mộng
Xuân Diệu

Cùng giường khác mộng sao em ?
Tình ta đau đớn hơn đem tử hình!
Trăm muôn mơn trớn dục tình
Bằng sao được bóng in hình trong tim!
Nếu anh lạc mất hồn em
Thì ôm thân thể khôn tìm tình yêu!
Ẩm là tim bạn rõi theo
Khi xa biết có người yêu nhớ mình;
Vui là trong dạ đinh ninh
Hai ta, ta chẳng một mình đơn cô.
Buồn là một trái tim trơ.
Phía sau không hậu phương chờ đợi ta!
Giữa khi nắng hạn, lạnh là
Biết ai tin cậy để mà mến yêu!
Anh không muốn mộng phiêu diêu
Muốn yêu em, được em yêu suốt đời
Hỡi em, anh nhớ thương hoài
Kề nhau, mộng đã xa rồi hay sao ?

Khung cửa sổ
Xuân Diệu

Anh có nhà có cửa
Nhưng không vợ không con
Sợ cái bếp không lửa
Sợ cái cửa không đèn.

Những đêm đi xa về
Tận xa nhìn cửa đóng
Không ánh sáng đón mình.
Không có ai trông ngóng.

Từ khi em đến anh
Cửa sổ ánh đèn xanh
Xa xa anh thấy sáng
Trong đêm khung cửa lành

Biết có em trong phòng
Viết bài hay đọc sách,
Như trong bếp nấu cơm
Có lửa hồng tí tách,

Ôi cái khung cửa sổ
Em thường đứng nhìn ra:
Em là sao của cửa,
Em là hồn của nhà.

Giờ nghĩ chuyện em đi,
Anh sợ khung cửa sổ
Sợ những lúc xa về
Không thấy đèn sáng cửa

Ôi cái khung cửa sổ,
Của kiếp anh, đời anh!
Tay em không đến mở
Thôi còn gì tươi xanh ?   


Lời kỹ nữ
Xuân Diệu

Khách ngồi lại cùng em trong chốc nữa;
Vội vàng chi, trăng lạnh quá, khách ơi!
Đêm nay rằm: yến tiệc sáng trên trời;
Khách không ở, lòng em cô độc quá!
Khách ngồi lại cùng em! Đây gối lả,
Tay em đây mời khách ngả đầu say;
Đây rượu nồng. Và hồn của em đây,
Em cung kính đặt dưới chân hoàng tử.

Chớ đạp hồn em! Trăng về viễn xứ.
Đi khoan thai trên ngự đỉnh trời tròn.
Gió theo trăng từ biển thổi qua non;
Buồn theo gió lan xa từng thoáng rợn.
Lòng kỹ nữ cũng sầu như biển lớn,
Chớ để riêng em phải gặp lòng em;
Tay ái ân du khách hãy làm rèm,
Tóc xanh tốt em xin nguyền dệt võng

Đẩy hộ hồn em triền miên trên sóng,
Trôi phiêu liêu không vọng bến hay gành;
Vì mình em không được quấn chân anh,
Tóc không phải những dây tình vướng víu,
Em sợ lắm. Giá băng tràn mọi nẻo,
Trời đầy trăng, lạnh lẽo suốt xương da.
Người giai nhân: bến đợi dưới cây già;
Tình du khách: thuyền qua không buộc chặt.

Lời kỹ nữ đã vỡ vì nước mắt,
Cuộc yêu đương gay gắt vì làng chơi.
Người viễn du lòng bận nhớ xa khơi
Gỡ tay vướng để theo lời gió nước.

Xao xác tiếng gà. Trăng ngà lạnh buốt.
Mắt run mờ, kỹ nữ thấy sông trôi.
Du khách đi. Du khách đã đi rồi.



Mặt em
Xuân Diệu

Đã bốn năm trời nghĩa với duyên
Mặt em thay đổi vẫn y nguyên
Nét thêm rờ rỡ như tơ chín
Dáng vẫn thanh thanh tựa nước hiền.

Kể từ sen ngó với đào tơ,
Anh đã thầm yêu vẻ dịu mơ
Trong mắt ngọc đen kì diệu thế,
Nhìn anh như hẹn đã ngàn xưa

Khi mặt em gầy, lại rất yêu,
Niềm thương như bỗng dội lên nhiều,
Mảng nhìn bịn rịn lo em ốm,
Mà mặt em thêm vẻ lệ kiều

Khuôn mặt xinh em mãi rỡ ràng
Là sách nghìn trang sách vạn trang
Sớm mai anh thấy mặt trời mọc
Chiều hôm anh đọc ánh trăng vàng.

Mặt em ở giữa kho trời đất.
Vô tận thời gian có mặt em
Đáy thẳm tâm hồn anh đã cất
Mặt em, hoa vĩnh viễn ngày đêm.

Mời yêu
Xuân Diệu

Ngày trong lắm, lá êm, hoa đẹp quá
Nhan sắc ơi, cây cỏ chói đầy sao
Tháng giêng cười, không e lệ chút nào
Bằng trăm cánh của bướm chim rối rắm.

Ai có biết màu xuân lên nặng lắm
Trên cành hồng và trong những trái tim ?
Nghe điệu lòng hưởng ứng với ca chim
Tôi tự thấy lạc loài trong nắng mới.

Mở miệng vàng... và hãy nói yêu tôi...
Dẫu chỉ là trong một phút mà thôi...

Đã bao lúc màu hoa đem nhớ tới
Biết nhớ ai, đành chỉ nhớ xa xôi.
Lời ái ân ngừng lại ở nơi môi
Mặc ánh sáng tha hồ reo trên nội
Năm nay lại vương bồi hồi gió sợi
Năm nay hương đây lại tới bồi hồi.

Một trời mơ đang cầu nguyện trong tôi
Chờ một tiếng để bừng lên hạnh phúc

Mở miệng vàng... và hãy nói yêu tôi...
Dẫu chỉ là trong một phút mà thôi!...

Cần chi biết ngày mai hay bữa trước?
Gần hôm nay, thì yêu dấu là nên
Tôi ưng đùa, người hãy cợt thản nhiên:
Ta tưởng tượng một tình duyên mới nụ.

Người được nói, tôi được nghe là đủ
Thực càng hay, mà giả dối lại sao?
Gặp nhau đây, ai biết tự thời nào ?
Xa nhau nữa, ai đoán ngày tái hội!

Mở miệng vàng và hãy nói yêu tôi
Dẫu chỉ là trong một phút mà thôi!

Hỡi nhan sắc, ngại ngùng chi không nói
Cho trời thêm xanh, cho cảnh càng xinh.

Cho dư âm vang động của lời tình
Làm êm ấm đôi ngày xuân trống trải.
Tôi lắng đợi ! Nhịp lòng tôi đứng lại
Tôi cần tin! Tôi khao khát được nhầm!
Cho tôi mơ một ảo tưởng thâm trầm
Và mặc kệ, nếu đó là dối trá!

Mở miệng vàng! và hãy nói yêu tôi!
Dẫu chỉ là trong một phút mà thôi!   


Mong
Xuân Diệu

Em hẹn hai lần đặt bước xinh,
Hai lần hoa dã dợi trong bình
Chiếu son anh trải bằng tâm tưởng
Đón tự nơi em sang chốn anh

Một ngày mong đợi ấy ba năm,
Một khắc xa nhau là thế kỉ.
Biết em công việc vẫn đang dồn,
Anh cũng liền tay chưa lúc nghỉ.

Trời lạnh, trời sương cũng chẳng sầu.
Không gian em ạ! Bỗng trong thâu
Như nghe suốt được tình yêu mến:
Dẫu mong chờ - anh không trách đâu.


Một buổi chiều
Xuân Diệu

Một chiều trong bếp nấu cơm
Má đang lặt rau, lửa nhè nhẹ cháy
Một buổi chiều trong vườn sạch lá
Đất còn mang dấu chổi quét ban mai
Một buổi chiều ngoài phố xe hơi.
Đi công việc theo nhịp thường cuộc sống...

Một buổi chiều màu xuân lộng gió
Đã thầm mang rạo rực mùa hè...
Một buổi chiều anh lắng tai nghe
Cả trái tim đựng tràn trề nhựa đất...

Anh đợi em giữa buổi chiều như thế
Một buổi chiều - đời nhịp với đôi ta,
Anh là quê hương của em, em sắp lại nhà
Em là quê hương của anh, anh mừng đi đón.   


Mưa
Xuân Diệu

Lâm râm mưa chuyện trên cành.
Thì thầm lá nói trong mành nước xe
Phòng anh nghe tiếng mưa đi,
Em xa - chẳng hiểu làm chi giờ này.

Khí đêm man mát qua tay,
Có mưa thưa nhẹ, thêm ngây vị hè.
Ve im, lặng vắng tứ bề:
Em xa-mưa có bay về chốn em?

Hơn là nhắn cá gửi chim
Nhờ mưa đưa bức chăn êm tới người.
Thôi em nghỉ việc, khuya rồi.
Chăn mưa em đắp cùng trời - với anh.

5-1961


Mùa thi
Xuân Diệu

Thơ ta hơ hớ chưa chồng
Ta yêu, muốn cưới, mà không thì giờ
Mùa thi sắp tới! - em Thơ,
Cái hôn âu yếm xin chờ năm sau


Muộn màng
Xuân Diệu

Anh biết yêu em đã muộn màng
Nhưng mà ai cưỡng được tình thương!
Ngậm ngùi tặng trái tim lưu lạc
Anh chỉ xin về một chút thương

Một chút hương phai của ái tình
Mà em không thể gửi cùng anh
Để lòng ướp với tình phai ấy
Anh tưởng từ đây bớt một mình

Mắt ướt trông nhau, lệ muốn tuôn
Gượng cười anh phải khóc thầm luôn
Em là người của ai ai đấy
Lưu luyến chi nhau để xót buồn.

Dầu chiếm tay em, anh vẫn hay
Rằng anh chỉ nắm cánh chim bay:
Bao giờ có được người yêu dấu!
Chất chứa trong lòng vạn đắng cay.

Anh chỉ như con chim bơ vơ
Lạnh lùng bay giữa gió, sương, mưa
Qua gần tổ ấm đôi chim bạn
Bỗng thấy lòng cuồng yêu ngẩn ngơ.

Yêu ngẩn ngơ rồi đau xót xa,
Số anh là khổ phận anh là
Suốt đời nuốt lệ vào trong ngực
Đem ái tình dâng kẻ phụ ta.

Chưa đi mà đã xa cách nhau
Lúc biệt li rồi, xa đến đâu ?
Thôi hãy để anh đi hốt hoảng
Gấp đem thương nhớ khuất mây mù.

Thôi hãy để anh đi thất thơ
Mặc luồng gió lạnh, mặc mưa to
Đánh vào thân thể run như sậy.
- Tôi chẳng cần ai thương hại cho   


Mượn nhà vũ trụ
Xuân Diệu

Gốc cây là một gốc cây;
Chiều hôm là khoảng bóng dầy chiều hôm:
Đường đi đường vẫn đi mòn;
Làng êm trước mắt, non dồn tận xa...

Một lần đặt bước đôi ta
Gốc cây, đường cái bỗng là thịt xương!
Chiều hôm bỗng hoá tâm hồn;
Hình non bảng lảng, sương thôn dịu hoà...

Ngang vai đêm với la đà
Bóng người cùng với bóng ta bồi hồi;
Bóng chiều chen lẫn hoa môi;
Gốc cây thương mến quen rồi thiết tha.

Em ơi! Trời đất bao la
Mượn trong vũ trụ làm nhà anh em;
Tình yêu - dấu đã như in
Dù hoa, cỏ, đá lòng quên được nào!



Nằm đêm anh cứ thương em
Xuân Diệu

Nằm đêm anh cứ thương em
Rơi nghiêng nước mắt một đêm gối nằm
Thế này cho hết trăm năm
Đến muôn năm vẫn âm thầm thương em.


Ngẩn ngơ
Xuân Diệu

Ta tiếc theo sau những đoá hồng
Những nàng con gái sớm phai bông
Những cô hây hẩy còn đôi tám
Xô đuổi tình yêu, vội lấy chồng.

Ta đã tìm thăm những nấm mồ
Vô tình chôn giữa trái tim thơ
Vô tình ôm ấp bao di tích
Của những tình thương bị hững hờ.

Giở lạnh rồi đây! Sắp nhớ nhung!
Sương the lãng đãng bạc cây tùng
Từng nhà mở cửa tương tư nắng
Sắp sửa lòng ta để lạnh lùng!

Mùa cúc năm nay sắc đã già
Chim hồng, chim phượng với chim nga
Dõi cùng chim thúy đi đâu mất ?
- Ôi! Phượng bao giờ lại nở hoa!   

Nguyện
Xuân Diệu

Nguyện miếng ngon đừng vắng bóng em
Nguyện cảnh đẹp có em bên cạnh
Nguyện tâm hồn như chim chắp cánh
Nguyện xương thịt như cây liền cành

Tiếc lúc trăng vàng soi bóng chiếc
Khổ khi hoa nở một mình anh
Nguyện xin trời đất làm hai bản
Những lúc xa nhau, vẫn vẹn hình.

Nguyện anh là nôi của trời xanh
Nguyện ru em mây lành vạn đoá
Nguyện em như đèn soi tỏ dạ
Nguyện anh là tất cả năm canh...

Nguyên đán
Xuân Diệu

Xuân của đất trời nay mới đến
Trong tôi, xuân đến đã lâu rồi
Từ lúc yêu nhau, hoa nở mãi
Trong vườn thơm ngát của hồn tôi


Nguyệt cầm
Xuân Diệu

Trăng nhập vào đây cung nguyệt lạnh
Trăng thương, trăng nhớ, hỡi trăng ngần
Đàn buồn, đàn lặng, ôi đàn chậm
Mỗi giọt rơi tàn như lệ ngân

Mây vắng, trời trong, đêm thuỷ tinh
Lung linh bóng sáng bỗng rung mình
Vì nghe nương tử trong câu hát
Đã chết đêm rằm theo nước xanh

Thu lạnh càng thêm nguyệt tỏ ngời
Đàn ghê như nước, lạnh, trời ơi
Long lanh tiếng sỏi vang vang hận:
Trăng nhớ Tầm Dương, nhạc nhớ người...

Bốn bề ánh nhạc, biển pha lê
Chiếc đảo hồn tôi rợn bốn bề
Sương bạc làm thinh, khuya nín thở
Nghe sầu âm nhạc đến sao Khuê.   


Nhớ mông lung
Xuân Diệu

Muôn nghìn thương nhớ, tới bên tôi
Tôi tới bên cây lẳng lặng ngồi
Ánh sáng vấn vương chiều uể oải
Sắt hè bông phượng rớt từng đôi

Sắt hạ rung rinh lấn phía hè
Hồn ai hiu hắt lá xanh tre ?
Dịu dàng như có như không có
Biển ở xa xăm gởi gió về

Hương ngây tội lỗi rải mơ màng
Da thịt du dương của những nàng
Tên tuổi mờ bay thân chẳng định
Mắt buồn đâu đả khép trong xương

Có ai nhớ đến giữa lòng tôi
Phong cảnh trăm năm buồn vạn đời
Trông gió ? Trông mây ? Trông nắng ngả ?
Từ đâu đưa lại tiếng chơi vơi.

Mà nhớ điều chi, hay nhớ ai ?
Cũng không biết nữa nhớ nhung hoài
Những thời xa lắm, xưa xưa quá
Đến nổi trong lòng sắc đá phai.


Nhớ nhỏ đôi tay
Xuân Diệu

Nhớ em, nhớ nhỏ đôi tay
Hơi hương nhớ dịu, lông mày nhớ thanh.
Mắt trong, anh nhớ long lanh,
Hàm răng, anh lại nhớ anh hay nhìn.


Nói tào lao
Xuân Diệu

Nếu anh chết thử vài năm.
Để xem em đứt ruột tằm ra sao ?
Để xem nỗi quí niềm yêu
Một lần cuối rốt bao nhiêu mặn nồng ?
Sống cho tốt đẹp với lòng
Chết thôi nước mắt ròng ròng làm chi!

Anh buồn anh bỏ anh đi
Em còn sống đó vui chi một mình!
Muôn năm ước hẹn nghĩa tình
Một giờ sao bỗng lạ mình lạ ta!

Sống mà cách biệt chia xa
Thôi anh chết thử xem ra thế nào...
- Tức em, anh nói tào lao
Em ơi, chớ thấy máu đào ở trong!


Nụ cười xuân
Xuân Diệu

Giữa vườn inh ỏi tiếng chim vui
Thiếu nữ nhìn sương chói mặt trời.
Sao buổi đầu xuân êm ái thế!
Cánh hồng kết những nụ cười tươi.

ánh sáng ôm trùm những ngọn cao,
Cây vàng rung nắng lá xôn xao,
Gió thơm phơ phất bay vô ý
Đem đụng cành mai sát cành đào.

Tóc liễu buông xanh qúa mĩ miều
Bên màu hoa mới thắm như kêu;
Nỗi gì âu yếm qua không khí
Như thoảng đưa mùi hương mến yêu.

Này lượt đầu tiên thiếu nữ nghe
Nhạc thầm lên tiếng hát say mê
Mùa xuân chín ửng trên đôi má
Xui khiến lòng ai thấy nặng nề...

Thiếu nữ bâng khuâng đợi một người
Chưa từng hẹn đến - giữa xuân tươi
Cùng chàng trai trẻ xa xôi ấy
Thiếu nữ làm duyên, đứng mỉm cười.   


Nước đổ lá khoai
Xuân Diệu

Lòng ta là một cơn mưa lũ
Đã gặp lòng anh là lá khoai
Mưa biết tha hồ rơi hạt ngọc
Lá xanh không ướt đến da ngoài.

Ta trút bâng quơ một trận lòng
Biết rằng đau khổ giữa hư không
Khóc mình uổng lệ rơi vô lí
Mưa vẫn cần rơi lệ vạn dòng

Ta như cô khách khoảng đìu hiu
Đã gặp chiều hôm, lại bước liều
Muốn trốn sầu đơn muôn vạn kiếp
Lại tìm sa mạc của tình yêu

Ngày mai nắng mọc, mưa rơi hết
Mặt tạnh cơn si, lòng cạn hồ
Ta sẽ thôi yêu như đã giấu
Không hề oán hận lá khoai khô.   


Ở ngoài vạn lí
Xuân Diệu

Ở ngoài vạn lí thương em,
Anh đi vạn lí nhìn xem chân trời!
Tấm thân vàng ngọc xa vời,
Nhớ nhà, nhớ nước, liên hồi nhớ em.
Hai tuần đã nhói trong tim
Những chiêm bao mặt lại chiêm bao hồn;
Chiêm bao nhớ dập thương dồn,
Nửa đêm vạn lí hãy còn tìm nhau
Ứơc chi đôi phút qua mau
Thấy em một chút đỡ sầu cách xa
Một phần trái đất bao la
Hai hôm cất cánh đã qua muôn trùng.
Thư nhà anh vẫn đợi trông
Chữ tay em viết, sóng lòng em trao
Canh khuya thương nhớ khát khao
Em ơi, vạn lí lòng hao đêm dài ...   


Phải nói
Xuân Diệu

Yêu tha thiết, thế vẫn còn chưa đủ ?
"Anh tham lam, anh đòi hỏi quá nhiều.
Anh biết rồi, em đã nói em yêu;
Sao vẫn nhắc một lời đã cũ?"

- Yêu tha thiết thế vẫn còn chưa đủ,
Nếu em yêu mà chỉ để trong lòng
Không tỏ hay, yêu mến cũng là không,
Và sắc đẹp chỉ làm bằng cẩm thạch.

Anh thèm muốn vô biên và tuyệt đích
Em biết không? Anh tìm kiếm em hoài.
Sự thật ngày nay không thật đến ngày mai...
Thì ân ái có bao giờ lại cũ ?

Yêu tha thiết thế vẫn còn chưa đủ,
Phải nói yêu trăm bận đến nghìn lần;
Phải mặn nồng cho mãi mãi đem xuân,
Đem chim bướm thả trong vườn tình ái.

Em phải nói, phải nói, và phải nói:
Bằng lời riêng nơi cuối mắt đầu mày,
Bằng nét vui, bằng vẻ thẹn, chiều say,
Bằng đầu ngả, bằng miệng cười, tay riết,

Bằng im lặng, bằng chi anh có biết!
Cốt nhất là em chớ lạnh như đông
Chớ thản nhiên bên một kẻ cháy lòng
Chớ yên ổn như mặt hồ nước ngủ,
Yêu tha thiết, thế vẫn còn chưa đủ.   


Phân vân
Xuân Diệu

Người gởi cho ta một bông hồng
Ngỡ ngàng chẳng biết nhận hay không ?
Nhận ư ? Có lẽ còn hơi sớm
Trả lại! Eo ơi sợ mất lòng

E ấp ngôn từ mãi chẳng xong
Một câu sao khó nói vô cùng
Chao ơi! Khó nói nhưng không lẽ
Gởi lại cho ai một bông hồng

Thức mấy đêm rồi ai biết không ?
Bâng khuâng xao xuyến ngập cả phòng
Yêu thương bối rối tràn tim nhỏ
Bởi trót nhận riêng một bông hồng

Người gởi cho ta một bông hồng
Hẳn lòng thao thức đợi và mong
Người ơi ta thấy phân vân quá
Xin khất nợ này đến cuối đông.

Quạt
Xuân Diệu

Anh nằm khẽ quạt
Cho gió mát về em
Em ngủ ngon không biết
Nhưng vẫn thở êm đềm

Anh quạt cho đôi tay
Anh hằng ngày yêu mến
Anh quạt đôi lông mày
Sáu năm nay quyến luyến.

Gió nồm trên mặt biển
Anh mời về mát em
Gọi gió chiều gió sớm
Anh trải hồn gió đêm

Mát em mát nhiều nhiều
Yêu em, yêu lắm lắm
Một chiếc quạt trong tay
Đủ cho anh đằm thắm.


Rạo rực
Xuân Diệu

Tơ liễu dong gần tơ liễu êm;
Bướm bay lại sánh bướm bay kèm;
Ngàn đôi chim hót - chàng trai ấy
Không có người yêu để gọi "em"

Mặt trời vừa mới cưới trời xanh,
Duyên đẹp hôm nay sẽ tốt lành.
Son sẻ trời như mười sáu tuổi;
Má hồng phơn phớt, mắt long lanh.

Có lẽ chàng tơ đến tuổi rồi,
Ra đường ngỡ gặp dáng hoa khôi,
- Uống cho áo mới mừng xuân rộn!
Ai đợi chàng đâu. Chỉ nắng cười.

Ghen tuông nhìn chạnh gió chen cây;
Chim lẻo không im. Liễu cứ gầy.
Và các môi hoa như sắp nói:
"Ái tình đẹp tựa chúng em đây".



Rừng mơ tuổi thơ
Xuân Diệu

Ngày vẫy biệt khu rừng mơ tuổi nhỏ
Ta thật tình đau xót đến vô biên
Nghĩ lần đi là nghìn trùng cách biệt
Còn bao giờ trở lại nữa không em
Chính nơi đó mùa hè cao vời vợi
Đã cho ta những kỷ niệm rất hồng
Chính nơi đó ta ôm hết thời trong
Bằng hai tay của thời gian mộng mị
Chính nơi đó mùa thu vàng hoa cúc
Ta đã vô tư đuổi bướm dưới sân trường
Ngày nhí nhảnh đùa vui không biết mệt
Không sợ đời giành giật lấy hương thơm
Chính nơi đó mùa đông bên áo mẹ
Ta đã nằm say giấc ngủ ca dao
Với thương yêu xanh xanh ngắt một màu
Ta không sợ ngoài kia mưa gió nữa
Chính nơi đó mùa xuân vui mở cửa
Cho trăng vào ca múa suốt lòng ta
Và cây lá đã ngàn đêm thỏ thẻ
Chuyện đầu đời của bướm thiết tha hoa
Chính nơi đó ta và em đã sống
Trọn những ngày ngai ngái tuổi mười lăm
Thương rất thương mà e ngại cầm tay
Môi bịn rịn mà lòng chưa đánh bạo
Chính nơi đó hồn ta như chiếc áo
Chưa bị người đời ruồng rẩy đem may
Và em, con chin nho nhỏ thơ ngây
Còn ca hát còn hồn nhiên rất đổi
Chính nơi ấy tóc em bay thành sợi
Cho ta thầm yêu mây của trời cao
Tình rất dại nên tình chưa dám nói
Hồn tơ trời chưa buộc chỉ thương đau
Chính nơi đó tưởng ngàn năm ta vẫn
Nuôi đời mình cũng quý mãi không thôi
Chợt hôm nay phải lìa nơi chốn ấy
Ta thẩn thờ như một cánh bèo trôi
Ngày vẫy biệt khu rừng mơ tuổi thơ
Ta xuống đời biết chắc đã xa em.   


Tặng thơ
Xuân Diệu

Đây dây thơ e ấp đã lâu rồi
Chìm trong cỏ một vườn hoa bỏ vắng
Lòng tôi đó, một vườn hoa cháy nắng
Xin lòng người mở cửa ngó lòng tôi.

Từ ngàn xưa, người ta héo than ôi!
Vì mang phải những sắc lòng tươi quá
Tôi không biết, không biết gì nữa cả
Chỉ yêu nhiều là tôi biết mà thôi.

Hãy để yên tôi dệt thắm tên người
Ai lí luận với ân tình cho đáng!
Trời reo nắng thì chim reo tiếng sáng!
Xuân có hồng thì tôi có tình tôi.

Tiếc nhau chi, mai mốt đã xa rồi
Xa là chết, hãy tặng tình lúc sống
Chớ chia rẽ - dễ gì ta gặp mộng!
Những dòng đời muôn kiếp đã chia trôi.

Chính hôm nay gió dại tới trên đồi
Cây không hẹn để ngày mai sẽ mát
Trời đã thắm lẽ đâu vườn cứ nhạt?
Đắn đo gì cho lỡ mộng song đôi!

Tôi gửi lòng tôi, tôi gửi hồn tôi
Không giấu giếm, như một con đường thẳng
Lá hơi úa và mùa hoa hơi đắng
Ấy dây thơ tôi đã rứt vì người.   



Thân em
Xuân Diệu

Đôi tay anh khẽ ôm mình
Lòng anh toả ấp thân hình sáng trong;
Tay em ôm ấp bên lòng
Thân em, nghìn tía muôn hồng cũng thua
Không nền, sao dựng lầu thơ ?
Không thân thể, chỉ bâng quơ cái hồn.

- Nhưng thân mới chỉ là nguồn
Đục trong, dòng nước hãy còn tuỳ sau.
Thân em, anh quí như châu
Hình em anh có dám đâu soi thường;

Trong thân, anh đã thấy hồn
Tinh hoa ánh mắt, xinh giòn cánh tay
Anh ôm khe khẽ mình đây
Ôi thân yêu quí, chứa say tâm tình!



Thơ duyên
Xuân Diệu

Chiều mộng hoà thơ trên nhánh duyên.
Cây me ríu rít cặp chim chuyền
Đổ trời xanh ngọc qua muôn lá,
Thu đến nơi nơi động tiếng huyền.

Con đường nho nhỏ, gió xiêu xiêu,
Lả lả cành hoang nắng trở chiều.
Buổi ấy lòng ta nghe ý bạn.
Lần đầu rung động nỗi thương yêu

Em bước điềm nhiên không vướng chân,
Anh đi lững thững chẳng theo gần,
Vô tâm - nhưng giữa bài thơ dịu,
Anh với em như một cặp vần.

Mây biếc về đâu bay gấp gấp,
Con cò trên ruộng cánh phân vân,
Chim nghe trời rộng dang thêm cánh,
Hoa lạnh chiều thưa sương xuống dần.

Ai hay tuy lặng bước thu êm,
Tuy chẳng băng nhân gạ tỏ niềm
Trông thấy chiều hôm ngơ ngẩn vậy
Lòng anh thôi đã cưới lòng em.   


Thở than
Xuân Diệu

Tôi là một kẻ điên cuồng
Yêu những ái tình ngây dại
Tôi cứ bắt lòng tôi đau đớn mãi
Đau vô duyên, đau không để làm gì

Ôi, tình si
Không có một giờ yên ổn!
Nếu bỏ được trải lòng cho gió cuốn,
Đem vứt đi, như là trái chua cay!
Nếu một chiều có thể rải tung bay
Tất cả linh hồn thổn thức!

Nhưng mỗi lần đưa tay lên nén ngực
Lại nghe tình nhiều hơn số ngón tay
Với mi kia, mắt nọ, với môi này,
Với chuỗi tên người liên tiếp...
Yêu với mến! mến và yêu! tiếng điệp
Của khúc ca nào vừa cắt vừa say?

Lòng tôi lạnh lẽo, đêm nay,
Theo một con đường mấy nẻo.
Và đêm nay lòng tôi lạnh lẽo...
Như sáng trăng trên mặt nước thu lờ.
Tôi là một kẻ bơ vơ
Yêu những ái tình quạnh quẽ.   


Thu
Xuân Diệu

Nõn nà sương ngọc quanh thềm đậu
Nắng nhỏ bâng khuâng chiều lỡ thì
Hư vô bóng khói trên đầu hạnh;
Cành biếc run run chân ý nhi

Gió thầm, mây lặng, dáng thu xa
Mới tạnh mưa trưa, chiều đã tà
Buồn ở sông xanh nghe đã lại
Mơ hồ trong một tiếng chim qua.

Bên cửa ngừng kim thêu bức gấm,
Hây hây thục nữ mắt như thuyền
Gió thu hoa cúc vàng lưng giậu
Sắc mạnh huy hoàng áo trạng nguyên.


Tình mai sau
Xuân Diệu

Ngày thuở ấy, lâu rồi tôi đã chết,
Tháng năm qua chôn lấp mộ hoang tàn,
Hoà với đất, mình tôi thôi đã hết,
- Nhưng hương hồn còn luyến ở không gian.

Đi sao được khi mặt trời vẫn nở
Bỏ sao đang những mái ngói yên buồn
Đường rất lặng, với hàng cây hay nhớ,
Xa sao đành mắt đẹp của hoàng hôn!

Tay ân ái như những làn thân thể
Đã ôm đời vào ngực để mơn ru...
Thu biếc tỏ, hè nâu thơm vị quế,
Xuân như đàn, đông cũng quyện đường tơ.

Khi còn sống tôi vẫn hằng tan nát
Mỗi phen đau, lòng vỡ lại tràn rơi;
Tình rải khắp. Huống là khi đã thác.
Sao không tan lưu chuyển giữa vòng đời?

Tôi vẫn có hồn tôi trong gió ấy,
Vì xưa kia ngồi nghỉ dưới trăng sao
Từng mảnh biếc hồn tôi trăng đã lấy
Gió đem luôn đi tận tháng năm nào

Lòng tôi đã thẩn thơ cùng bãi vắng
Thì muôn sau bãi vắng nhắc lòng tôi
Từ thế kỉ mờ chân trên cát trắng,
Như sóng lên còn gợi ngực bồi hồi.

Cổ tôi đó lúc chim ngàn vọng hát:
Mộng tôi còn khi trời biếc lên sao
Suối thương nhớ thầm qua trong bóng mát,
Trái tim chiều than thở giữa lau cao.

Người thi sĩ đã vào làng mây khói
Không ở đâu và ở khắp mọi nơi
Như tiếng vọng trong sương xa dắng dỏi.
Máu vu vơ thơ giữa trái tim đời

Chiều mai mốt trong tương lai thân mến
Một nàng tơ dạo bước dưới hàng cây,
Hơi gió thở như ngực người yêu đến
Bướm đâu bay xinh cả buổi chiều này...

Gió rên rỉ như lời ai thuở trước;
Trời nhung mơn như lòng ấy xưa yêu,
Không khí thì êm, đêm sương khẽ bước
Xưa tìm ai mơn trớn cũng như chiều...

Tình tự quá, thiêng liêng êm ái quá...
Thơ ở đâu thong thả xuống đường mưa...
Những hoa quí toả hương vương giả...
Mây đa tình như thi sĩ đời xưa...

Môi hé nở, nàng tơ tay vịn lá
Bước xinh xinh đứng lại, mắt dâng đầy ...
Vòng sẽ khép, chiều ôm thân óng ả.
Gió qua người làm động má thơ ngây...

Rằng: "Tiếng ai ?- người thơ ở đâu đây ?"