Hương Tình Yêu

Thằng Nam thô bạo gãi mạnh dưới lòng hai bàn chân tôi :
- Dậy, dậy, dọn phòng! Mày không nhớ hôm nay ''giao liêu'' sao ?

Tôi ngái ngủ ngáp lên ngáp xuống, mắt không muốn mở. Trời ơi! Nó không biết tôi ngồi với đống bản vẽ đến hơn 3 giờ sáng à ? Mà cũng phải dậy thôi. Không dậy thì hóa ra lát nữa tôi sẽ phải nằm đây cho bá quan văn võ chiêm ngưỡng ư ? Tôi ngồi bó gối trên giường, mắt vẫn nhắm tịt. Chợt đầu óc tù mù của tôi ''lóe'' lên một tia sáng : ''Sao không qua chỗ thằng Huy xin ''tị nạn'' nhỉ?''. Huy là em họ tôi, ở cùng dãy và học cùng khóa. Mắt nhắm mắt mở tôi cũng lò dò qua được bên đó. Câu trả lời ''Huy đi ăn sáng'' làm tôi tỉnh ra được một chút. Cố gắng lịch sự nhưng tôi vẫn ngáp, định bụng chờ chút nó về thì ngủ nhờ chứ nói với đám phòng nó, dù có quen biết cũng thấy ngại ngại. May thằng Huy đi đã lâu nên về sớm. Tôi chưa kịp ngỏ lời thì nó đã nói:

- Gay go rồi ông anh ơi, hôm nay phòng này có khách. Toàn dân sư phạm cả. Bộ anh không muốn cho thằng em kiếm một ''mối'' hay sao?
Tôi chợt thấy hết buồn ngủ, thôi thì đi về phòng. Tôi đi rửa mặt. Dậy trễ thì làm gì còn nước. Mà chủ nhật thế này, dậy sớm chưa chắc đã có nước. Thằng Nam lệ mệ khiêng mấy cái nồi to, chắc chưa rửa cũng cả tuần, khụt khịt mũi: ''Mùi thập cẩm đây!''. Thằng Nguyên thì hí hoáy ngoáy khua khoắng lung tung cái chổi cán dài trên trần nhà vốn chẳng có gì là sạch sẽ, không biết nó mượn được ở đâu nhỉ ? Quét tới quét lui mà nó còn sợ dơ hay sao mà cứ nghiêng nghiêng ngó ngó suốt. Thằng Hùng thì lọ mọ cọ rửa nhà vệ sinh. Các thằng khác thì lo xách nước. Trông tụi nó vừa đáng thương vừa buồn cười. Ngày thường thì chả có ông tướng nào chịu động chân, động tay cho một tí. Ngay cả quét nhà còn nạnh lên, nạnh xuống nữa là. Thật khôi hài! Tôi bỗng dưng phì cười rồi chợt thấy mình vô duyên vì đang ngồi một chỗ mà cứ như là chỉ huy. Thằng Tâm, thằng Vũ ào vào phòng. Trời ạ! Lại còn hoa! Vũ lôi ra khỏi bọc ni lon một miếng xốp xanh nho nhỏ, dõng dạc :

- Thằng nào biết cắm hoa thì cắm đi. Tao chịu. Bà bán hoa chỉ mãi mà tao cũng chẳng nhớ. Hình như là hoa hồng cắm bên phải, hoa cẩm chướng màu vàng thì bên trái hay sao ấy.
- Thôi đi ông tướng, chỉ có ông là chưa già mà đã ''lẩm cẩm'' lại còn ''chướng'' thôi.
Thằng Nam giễu làm cả đám phá lên cười. Thằng Vũ có vẻ mắc cỡ nhìn quanh quất thấy tôi đang ngồi không liền chọn làm nạn nhân để đánh trống lảng :
- Sao giờ này còn ngồi đây, không lo make up đi hả? Trời ơi, nhìn mày thì có nước khách muốn đi về. Mày không nhớ nhiệm vụ của mày là tiếp khách hay sao ?

Tôi ớ người ra. Hèn gì mà chúng nó lại để mình ngồi yên thế này. Tôi cũng chẳng nhớ chúng giao nhiệm vụ này cho mình lúc nào. Chắc là lúc đang chăm chú vào bản vẽ nên chúng nó nói gì tôi cũng gật đầu đây. Thôi chết rồi chắc chúng dùng biệt hiệu ''đẹp trai nhất phòng'' để lấy cớ ''giao liêu'' với người ta đây mà, khổ thân tôi không chứ. Chẳng lẽ lại tiếp khách với cái mặt ngái ngủ này ư ? Mà không thì sống làm sao yên với cái lũ giặc này! Sắp thi rồi mà tự dưng lại bày trò cho nó khổ thế này nhỉ. Giao lưu với tụi con gái phòng dưới, không biết có ''điên'' không ? Người ta còn biết giao lưu với con gái Sư phạm, thế mà mấy cái thằng này lại chọn con gái khoa Hóa ở tầng dưới để giao lưu. Chắc chúng quên : ''Trai bách khoa như chim anh vũ, gái bách khoa như củ sắn lùi!'' mất rồi. Rõ khổ. Thôi thì chiều lòng chúng, tôi đi sửa soạn, nhìn vào gương cũng không đến nỗi nào dù mặt có hơi hốc hác một chút. Đến gần 10 giờ thì đã xuất hiện hai cô thập thò ngoài cửa. Thằng Nam nhanh nhẹn đẩy tôi ra :
- Mời chị em vào đi nào.
Tôi cũng chẳng biết lạ hay quen. Hồi giờ nào có để ý mấy cô này đâu. Ký túc xá chỗ nào cũng là nam tự dưng dãy nhà C lại dành một tầng cho nữ. Nhưng thôi, tôi cũng lịch sự ra chào. Một cô lên tiếng :
- Xin lỗi, bọn em chuẩn bị lên phòng các anh đây ạ ?

Té ra mấy cô này cũng lịch sự nhỉ ? Rồi sau đó thì mọi việc diễn ra như một đoạn phim quay nhanh. Các cô gái vào phòng bưng bê nào xoong nào nồi, rau củ thôi thì đủ thứ lỉnh kỉnh khác. Thấy điệu bộ lóng ngóng của tôi, thằng Nam nóng ruột nên đã dạn dĩ hơn ngày thường giành luôn phần tiếp khách. Thế rồi cũng xong cuộc giao lưu. Nói là giao lưu cho oai chứ thực ra chỉ là một buổi ăn trưa ngon miệng vì lâu ngày chẳng được ăn ngon. Khi họ ra về, tôi lại lăn kềnh ra ngủ tiếp. Nhưng lũ bạn tôi thì không, chúng có vẻ hài lòng với buổi giao lưu lắm nên cứ bàn tán râm ran mãi về các cô nàng phòng dưới. Chúng nhất trí nhận xét cô nàng trắng trẻo, quê Đà Lạt là xinh nhất. Thằng Nam tiết lộ không những nàng nhất phòng mà còn nhất cả khu C. Tôi cũng chẳng nhớ là cô nào. Cả buổi chỉ biết cắm đầu ăn, nói thì ấp a ấp úng vài câu như cái máy khi chúng nó yêu cầu. \! mà hình như có cô gái trắng trắng, ít nói mà đến giờ tôi cũng chẳng nhớ mặt, nhưng mà cũng chả đến mức như chúng ca ngợi. Tôi lầu bầu và xoay mặt vào vách ngủ tiếp.

Mối quan hệ giữa hai phòng chúng tôi té ra lại diễn ra tốt đẹp hơn những gì mong đợi. Từ dạo ''giao liêu'', các chàng phòng tôi dù bận bịu với học tập ở giảng đường nhưng cũng không quên dành thời gian quan tâm đến các cô nữ phòng dưới. Xách nước, dắt xe, mượn hộ tài liệu... nói chung là đủ thứ lý do để chúng galăng với các em. Tôi thì chả hơi đâu, tôi vốn không quen với cái kiểu hiệp sĩ mã thượng ấy. Nam thì có vẻ mê mệt với cái cô ''hoa khôi'' phòng ấy mất rồi, khổ nỗi Nam cứ than cô ta lại là người kiêu kỳ (nó giải thích trường toàn nam nhi chi chí cả nên con gái, nhất là mấy cô xinh xinh là chúa kiêu kỳ). Nam dù tốn khá nhiều công sức vẫn chưa thấy báo cáo với chúng tôi về dấu hiệu chuyển biến của ''hoa khôi''. Nghe nói ngoài Nam ra còn vô khối vệ tinh khác nữa. Các cô kia thì còn lên phòng chúng tôi chơi chứ cô nàng ấy thì tuyệt nhiên không. Chắc là để tránh mặt ông Nam nhà mình chứ gì ? Tôi nghĩ thế nhưng chẳng nói ra. Được cái, từ dạo ấy, lịch lau nhà dạo này được thực hiện nghiêm túc một cách không ngờ, thằng Nguyên bỏ luôn cái tật trải chiếu ngay cửa phòng nằm ghếch chân ''ngủ cho mát'', thằng Tâm thì cũng thôi treo quần áo lung tung khắp nơi nữa.

Chiều ấy khi vội vàng phóng xe đến trường, mải lo nghĩ đến kỳ thi sắp đến xe của tôi vượt đèn đỏ và đâm sầm vào chiếc xe khác ở một ngã tư vắng vẻ. Nạn nhân của tôi là một cô gái. Cô ấy ngước mắt lên nhìn tôi, chẳng thấy cô lên tiếng chỉ trích hay tỏ ra đanh đá như thường thấy trong các pha đụng xe, ngược lại cô ấy còn có vẻ cam chịu, mắt cá chân cô ấy trầy trụa, rớm máu làm tôi cảm thấy có lỗi ghê gớm. Nhưng cô gái nhanh chóng dựng xe dậy và đi chẳng để tôi nói một lời đề nghị bồi thường hay đưa cô về, mà tôi cũng đang vội quá nên chẳng kịp hỏi địa chỉ của cô. Chỉ nhớ hình như tôi đã gặp cặp mắt này ở đâu đó thì phải. Mà thôi chuyện ngoài đường ấy mà! Thế rồi tôi cũng quên bẵng. Cho đến một hôm, khi dắt xe ra khỏi nhà để xe, đuôi xe tôi lại đâm sầm vào một chiếc xe đang đi vào. Thật xui xẻo! Một tuần mà đến hai vụ đụng xe. ánh sáng yếu ớt trong nhà xe khiến tôi không nhận ra nạn nhân của mình là ai. Tôi rối rít xin lỗi và bối rối dựng chiếc xe lên miệng ấp a ấp úng:
- Xin lỗi, trời tối quá với lại tôi bị cận thị.

Bỗng có tiếng cười rúc rích nho nhỏ :
- Thế tuần trước, vượt đèn đỏ cũng là do cận thị ư ?
Tôi giật nảy người, nhìn kỹ ''nạn nhân'', té ra ''oan gia lại đụng nhau trong ngõ hẹp''. Cô gái này chính là nạn nhân lần trước đây mà. Tôi cứ ngớ người và sực nhớ ra đây là ''hoa khôi'' mà thằng Nam hay nói đến thì nàng cũng đi mất. Chả trách mà lần trước tôi thấy cô ấy quen quen. Khi về phòng, tôi cứ áy náy lần trước đụng nàng bị trầy mắt cá chân, chẳng biết lần này có bị gì không nhỉ ? Thế rồi tối ấy, tôi qua phòng nàng để hỏi thăm, trái với tưởng tượng của tôi nàng không tỏ ra kiêu kỳ như thằng Nam nói mà rất dịu dàng và tinh tế. Nàng từ chối nhận số cam và sữa tôi tặng nhưng một cô cùng phòng dạn dĩ :
- Thôi anh đừng lo! Nó không ăn thì để tụi em.
Rồi mấy cô lại cười nắc nẻ, đấm lưng nhau thùm thụp. Tôi chào và ra về.

Mồng một Tết Dương lịch, ký túc xá chăng đầy đèn đón mừng năm mới. Xô phòng được trưng dụng để mắc bóng đèn vào, nhìn xa quả là rực rỡ. Chúng tôi kéo xuống phòng các nàng, thằng Nam tranh thủ tặng nàng một cuốn sổ năm mới. Mọi người nói chuyện vui vẻ, trêu chọc nhau và theo một sáng kiến của ai đó mỗi người phải tự nói về mình như tính cách, sở thích... Tôi chẳng biết nói gì, mọi người thúc giục quá, tôi đành nói qua loa rằng tôi sinh ra ở biển nên tôi yêu biển, khi nào ra trường, tôi sẽ trở về thành phố biển quê huơng tôi để làm việc và sống với biển. Thằng Nam thì nói nó yêu sông, những con sông miền Tây rộng lớn, nó sẽ trở về để xây dựng những cây cầu. Nó còn hát bài ''Trở về dòng sông tuổi thơ'' nữa. Tôi mừng cho bạn vì có lẽ điều ấy gây ấn tượng gì đó cho ''hoa khôi'' chăng ? Mọi người còn nói nhiều nữa, nhưng tôi chỉ nhớ ''Hoa khôi'' nói là nàng thích núi, à mà đúng thôi, nàng ở Đà Lạt mà...

Thế rồi chúng tôi cũng sắp ra trường. Đứa nào cũng đắn đo trước tương lai. Nam lo sốt vó tìm một công việc ở thành phố vì ''hoa khôi'' của nó năm sau mới ra trường. Tôi thì nhất quyết về quê nhà cho dù cha mẹ muốn tôi ở lại đây. Ngày ra trường tràn ngập những hoa là hoa, vui lắm mà cũng bịn rịn và bâng khuâng lắm. Một cô gái phòng dưới giúi vội vào tay tôi một hộp quà nhỏ. Tôi ngẩn người vì bất ngờ. Suốt 5 năm học có bao giờ tôi nhận quà của một cô gái nào đâu nhỉ. Tôi chờ khi chỉ còn một mình mình để giở hộp quà. Đó là một cuốn châm ngôn nho nhỏ, xinh xắn. Trang đầu tiên có một vài câu thơ :
''ở một nơi núi thò chân xuống biển
Khoảnh trắng nhỏ nhoi là bãi cát ta ngồi
Em yêu núi còn anh thì thích biển
Tự bao giờ núi và biển sinh đôi''
Ký tên T.L

Tôi lẩm nhẩm : Em yêu núi, còn anh thì thích biển...? Thôi chết, đúng là của ''hoa khôi'' rồi. Lần đầu tiên tôi biết thao thức. Có khi nào nàng nhờ cô bạn đưa cho Nam mà lại nhầm qua tôi không nhỉ ? Nhưng thằng Nam chỉ thích sông... Tôi cứ lẩm nhẩm mấy câu thơ nghe là lạ, mà quả là lạ lắm đối với tôi. Tôi thực sự bối rối không biết xử sự sao cho phải. Tôi biết Nam đang ''si'' nàng lắm. Thôi thì cứ coi như là không biết gì. Rồi tôi cũng chẳng gặp nàng để cảm ơn, và trở về thành phố biển quê tôi. Ba mẹ tôi muốn tôi vào thành phố học tiếp vì điểm tốt nghiệp của tôi khá cao. Tôi đang lưỡng lự thì một hôm nhận được phong thơ. Trong đó chỉ vỏn vẹn một đoạn của bài thơ :
''Anh yêu biển nhưng anh không là biển
Khi xa nhau đâu biết lối quay tìm
Em yêu núi và em không là núi
Bước chân nào đứng lại với thời gian
Cho nên núi dẫu thò chân xuống biển
Vẫn chừa ra một khoảng trắng ta ngồi
Em yêu núi, còn anh thì thích biển
Vẫn để dành một nỗi nhớ chia đôi''
Ký tên vẫn là T.L

Tôi bất ngờ và dường như rung động trước một cái gì lạ lùng lắm. Và rồi tôi cũng trở vào thành phố để học tiếp và tranh thủ đi làm thêm. Gặp Nam, thấy nó buồn thiu. Sau khi đã hàn huyên về công việc, bạn bè chán, chúng tôi ngồi im lặng uống cà phê trong một buổi chiều Sài Gòn mưa bụi. Ngoài đường từng dòng xe vẫn nườm nượp, hối hả. Tiếng nhạc nhẹ nhàng kéo chúng tôi về thực tại. Nam rầu rĩ :
- ''Hoa khôi'' để ý mày từ lâu, và trong tình yêu thì chẳng có chuyện nhường nhịn.
Tôi chỉ biết im lặng. Khó khăn lắm tôi mới mời nàng đi uống nước để cảm ơn về món quà tặng dù đã trễ. Nàng không nói gì nhưng tôi thấy ánh mắt nàng long lanh. Rồi chúng tôi quen nhau, tình cảm trong tôi dần lớn nhưng không dám nói sợ nàng mất tập trung trước kỳ thi tốt nghiệp sắp đến. Công ty nơi tôi làm phân công tôi lên Đà Lạt để thực hiện một chuyến khảo sát. Quả là chuyến đi đã làm tôi thêm yêu ''núi''. Giữa rừng thông bạt ngàn nắng, gió và xanh màu cỏ, tôi lại càng nhớ đến nàng. Khi về gặp lại nàng, tôi giúi vội vào tay nàng một mẩu giấy nhỏ, mạo muội sửa đi mấy từ:

Hoài sống như thế đã hai năm nay, sau khi vào trường được một năm, Hoài đã chứng tỏ bản lĩnh của một cô gái thành thị tỉnh lẻ: ngang tàng bất chấp tất cả. Cô muốn mình làm được tất cả mọi thứ không thua kém ai.

- Đừng đi anh. Em xin anh. Hãy nghe em, em chưa biết van xin ai bao giờ, chưa biết xin lỗi ai bao giờ, nhưng lúc này, em xin lỗi anh và van anh hãy tin em!
- Hoài chạy theo, túm lấy tay chàng trai, níu kéo.
Chàng trai hất tay Hoài ra, đi nhanh ra cửa. Chàng ngồi lên chiếc xe 82-89 mới cứng nổ máy êm rì, phóng vụt đi.
Hoài tựa người vào khuôn cửa nhỏ, nước mắt thánh thót rơi. Cô cứ đứng như thế, khuôn mặt mờ mịt đau khổ. Hoài không biết đám bạn vừa tan học đang kéo về. Tiếng Phương "hoắng" reo to:
- A, chúng mày ơi, về xem bà thủ tướng "thớt trơ" khóc kìa. Nghìn năm có được một lần,có lẽ sắp bão to.
Tiếng cười rộ lên. Những người bạn học cùng khoá của Hoài ùa vào. Họ quăng cặp, túi, ba lô lên những chiếc giường tầng rồi xúm lấy ôm Hoài. Hoài mím môi và hất đám bạn bè ra, trèo lên giường nằm, khóc nức nở. Mọi người tản đi hết. Còn lại mình Thanh đang thay quần áo, vừa thay vừa véo von "Em ơi, Hà Nội phố, ta chờ em, mùi hoàng lan, ta chờ em, mùi hoa sữa... "
- Im đi cho tao yên,s ao mày không đi nốt cho tao thoát? -Hoài hét lên.
- Đi đâu? Rau mua rồi, nhà tắm thì đông, không ở nhà nấu cơm cho cái lão họ Trư nó ăn, nó chửi cho!-Thanh đang cười thoắt nghiêm trang.
- Thằng họ Trư nhà mày thiếu gì tiền mà không đi ăn hàng, lại cứ phải rúc ở cái xó này ăn cơm nhà bếp?-Hoài quay người ra,thôi khóc.
- Nó tiếc tiền ăn ngoài quán vì nó kiếm tiền cũng có dễ đâu mà quăng tiền ra cửa. Đêm qua đi với nhau về khuya, tao và nó vào ăn phở. Nó đói,nó làm hai bát,tao một bát, mất đứt chín nghìn, nó bảo với bà chủ quán"sướng nhé, móc được tiền của tôi bà sướng mất ngủ nhé". Bà bán phở vừa cười vừa chửi nó là đồ mọt ăn cứt sắt.
- Nó vừa ki,vừa trư như thế, mày đánh đu làm gì?
- Nó không ki với tao, nó làm ăn được toàn đưa tao giữ để chi tiêu, với lại thằng này tuy cục súc thật nhưng được cái thật thà, chỉ ăn với ngủ và với tao, chứ không để ý đến con khác, trong khi các khoá sau mình bao con hơ hớ ra đấy. Không yêu nó, mày bảo yêu ai, tuổi tác bọn mình thế, ại năm thứ năm rồi, biết từ giờ tới lúc ra trường có thằng nào nó rước cho kịp để còn ở lại Hà Nội?
- Làm sao mày khóc? Tao thấy đến mẹ mày ốm ở quê mày cũng không khóc cơ mà? -Thanh ngây mặt nhìn Hoài đang chống tay,lồm cồm bò dậy.
- Anh Thắng bỏ tao rồi! Giọng Hoài hơi ngạt đi.
- Sao, ông ấy yêu mày thế kia mà? Thanh hốt hoảng.
- Tại tao, tại tao hết Thanh hết Thanh ạ, bây giờ làm thế nào?-Hoài khóc.
- Cái số chúng mình thật khốn nạn. Tại sao chúng mình lại không sinh ra ở Hà Nội? Chúng mình là cái loại cao không tới,thấp không xong. Về quê còn khốn nạn hơn. Đàn bà con gái mà không biết làm ruộng và đẻ con, lại ti toe học "dững" đại học trở lên, kiếm đâu rả Những ông học ít thì không dám mơ tới bọn mình vì sợ không "ngang phân", thế là bọn mình thành đứng đường. Bọn tao đang mừng cho mày, vậy mà...
- Chào hai em, hai em to nhỏ gì đấy? - Đàm vừa nói vừa dắt thẳng chiếc xe mini Tầu, trên xe thò ra chùm dâu da xoan.
- Bọn em đang tâm sự, chàng họ Trư yêu dấu! -Thanh vụt đứng dậy đón Đàm, co chân hôn chút vào má anh trước mặt Hoài. Hoài quay mặt vào tường, nước mắt thánh thót rơi.
- Anh đói quá, có gì ăn không, tối nay đi xem nhé, phim "xác chết trên cao nguyên", thấy bảo như phim ma của Mĩ mà ở các quán giải khát mình vẫn ngồi uống và xem ấy.
- Sắp xong cơm rồi, hôm nay em làm món nộm rau muống có cả muối vừng, ngon tuyệt.
Họ tâm sự, chàng kể về số tiền kiếm được hôm nay, nàng kể về những chuyện trên giảng đường. Họ không cần quan tâm đến Hoài. Đây là phòng nội trú nữ, năm năm nay họ sống như trong một gia đình, không có một chuyện gì họ giấu nhau, kể cả những chuyện tế nhị nhất.
Hoài vùng dậy,ra sân. Sân trường mát rượi, nắng tắt từ lúc nào. Những tốp sinh viên đi cùng nhau lấy cơm ở nhà bếp về, người xách xô ra máy nước công cộng, tiếng hát ngang ngang quê quê của một cô nào đó trên tầng hai. Mắt Hoài nhoè nước.

- Đố ai đọ được với Hoài cao thủ nào, tao là trọng tài, bên nào thắng được bao ba số, bên nào thua mất một chầu nước mía, trọng tài ở giữa cổ động viên và chi tiền thuốc lào.
- Đáng gì cái tiền thuốc lào, mày khôn thế, chỉ ăn người nó quen đi, mày cá em Hoài xinh đẹp được hay thằng Toản cụt được?
- Cá chó gì, tao chỉ tin em Hoài em thôi, anh chả cần cá cũng thắng bởi biết em quá, chúng mình vào sinh ra tử có nhau rồi, hôm liên hoan với bọn K34 mà không có Hoài nốc hộ tao nửa lít rượu, tao toi từ lâu rồi.
Hoài cười khật khừ, má cô hóp lại vì rít thuốc, mặt Hoài tràn đầy một nụ cười ma quái, đầy vẻ bề trên.
Tiếng hò reo nổi lên, chả biết bọn lau nhau cổ động viên lôi ở đâu ra đến năm cái điếu cày, mỗi thằng một chiếc,c ắm cúi vê thuốc cho vào nõ. Hoài bắt đầu rít trước. Mắt cô lim dim như say thuốc phiện, rồi rít sòng sọc, tiếng rít nghe giòn tan. Cô làm động tác từ từ như tạo dáng, điềm tĩnh rít và khoan khoái thả khói như thể hút thuốc lào ngon thật sự. Đến điếu thứ mười thì Toản cụt gục, Hoài vẫn tiếp tục rít, càng sau càng ngon lành hơn. Mặt Hoài như có sương phủ, mơ màng một vẻ đàng điếm và đĩ thoã. Cuối cùng là tiếng hò reo và những tiếng chút chít của những cái hôn bọn đàn em tặng Hoài vì cô thắng cuộc.
- Hoan hô đệ nhất phu nhân của Badôca, hôm nọ bà phu nhân đã chiến thắng trận rượu, nay lại đoạt cúp vô địch về thuốc lào ,bọn em xin đãi bà chị một chầu ba số và bia hơi thịt chó, đi thôi.
Cả bọn như một cơn lốc kéo nhau ra quán thịt chó ở cổng kí túc xá. Bụi bay mù mịt theo chân họ.
Hoài sống như thế đã hai năm nay, sau khi vào trường được một năm, Hoài đã chứng tỏ bản lĩnh của một cô gái thành thị tỉnh lẻ: ngang tàng bất chấp tất cả. Cô muốn mình làm được tất cả mọi thứ không thua kém ai. Hoài học thông minh, nhạy cảm nhưng lười. Cô lại xinh, hai mắt to tròn sắc sảo, khoé miệng lúc nào cũng như bĩu ra, thêm với cái dáng luỳnh khuỳnh như con trai, Hoài ít được lòng của phái nữ, cô chỉ được đám đàn ông tung hô thôi.
Hoài bắt đầu nổi tiếng từ khi cô bị điểm hai môn Nga văn. Cô chỉ thích tiếng Anh vì cô bập bẹ học hát được vài câu tiếng Anh. Do số giờ lên lớp thiếu nhiều quá, cộng với tính ngang tàng của mình, trong giờ kiểm tra, Hoài làm được một câu hỏi xong cô đề ở dưới "không biết cách chia động từ vì rắc rối quá, đề nghị cô giáo thông cảm và toàn quyền phán xét, xin cảm ơn". Thế là Hoài xơi điểm hai. Chiều hôm đó, sau khi trả bài kiểm tra học kì, cả lớp có mình Hoài điểm hai. Cô liền về nhà, nhằm lúc giờ đi ăn cơm của sinh viên nội trú, cô mang tất cả tự điển và giáo trình ra giữa sân cỏ, chỗ mà bắt buộc ai cũng phải đi qua, chất chúng lại thành một đống và tưới một chai rượu quốc lủi lên. Chai rượu bán ở các quán pha nhiều cồn cộng với cái gió của buổi chiều đã mau chóng bén vào nhau và tạo nên một đám cháy con con như đám cháy của một đống rác nhỏ. Chưa xong, Hoài còn mặc một bộ soóc bò, tóc buộc đuôi gà và nhảy disco xung quanh đám lửa, có lúc ngoáy mông lắc vai như nhảy xếch, rồi uốn éo như lambadạ Một lúc sau,quanh cô là cả một đám đông. Có thằng nào lấy một cái đàn ghita, đứa lấy hai cái đĩa sắt, đứa lấy cài bàn gỗ, tất cả tạo thành một giàn nhạc sống mà nhạc trưởng là Hoài, vừa chỉ đạo vừa diễn luôn.
Sinh viên đại học khác học sinh phổ thông ở chỗ sống và học tập một cách tự giác.
Thầy giáo chủ nhiệm là người tế nhị, thầy có thể hùng hồn giảng bài chứ nói đến chuyện sinh hoạt cá nhân, lại là của sinh viên nữ thì thầy hay ngại.
- Em uống rượu hay hút thuốc lá, thuốc lào thì bận đến ai? Em có làm sao thân em chịu chứ em có phiền vào ai đâu mà bọn chúng nó mách thầy? Em có phải thò lò mũi xanh đâu mà chúng nó phải lo cho em? -Khi thầy giáo góp ý, Hoài cãi.
- Không chạm đến ai nhưng nó chướng lắm. Những trò đó là của đàn ông, em là con gái, phải giữ những bản tính của con gái chứ?
Hoài không trả lời thầy chủ nhiệm mà về, xông thẳng vào buồng hét lên:
- Con nào hớt lẻo với thầy chuyện của tao? Từ nay trở đi tao cấm đứa nào đụng đến tao, tao có quắp thằng nào nằm giữa cái phòng này thì đấy cũng là chuyện của tao, chỉ trừ bây giờ tao cướp người yêu của chúng mày hay cắp ăn trộm tiền bạc quần áo, chúng mày mới được quyền nói! -Hoài nói và bỏ đi qua đêm hôm đó.
Đến năm thứ tư thì Hoài trở thành một nhân vật nổi tiếng khắp trong trường và lan ra cả khu vực quanh trường. Hoài có thể uống cả chai rượu trắng không say, hút thuốc lào không mệt mỏi, nhảy đầm qua đêm và đánh đu với những người đàn ông nào chịu được cộ Nhà trường không có lí do để thi hành kỉ luật vì học lực của Hoài cũng tương đối khá, những chuyện riêng tư thì chỉ nghe trong đám sinh viên chứ tận mắt các thầy chưa ai trông thấy.
Rồi bỗng một hôm, Hoài dẫn về phòng một chàng trai lạ hoắc. Cả phòng ngơ ngác vì vẻ con nhà lành của chàng trai, ăn mặc sang trọng và lịch sự, nói năng chững chạc và ra chiều mến Hoài lắm. Hoài giới thiệu đó là Thắng, một kĩ sư vô tuyến điện đang công tác tại một viện nghiên cứu, do có việc phải về Vinh, tình cờ gặp chị của Hoài, chị ấy gửi quà cho cô và anh ta mang đến. Họ gặp nhau lần này là lần thứ bạ Cả phòng nữ ngạc nhiên trước cử chỉ lời ăn tiếng nói của Hoài, cô như một người khác, giống như một tiểu thư khuê các ngoan ngoãn tuyệt vời chứ không như cô Hoài "thớt trơ" mọi người vẫn gọi.
Và sau đấy họ yêu nhau. Tình yêu quả là một phương thuốc thần tiên. Trước đây, mỗi khi nghe tin con gái vừa xảy ra một vụ việc như đánh nhau, uống rượu suốt đêm với đám con trai và nhảy thoát y vũ, bố mẹ cô liền tức tốc gửi thư và số tiền còm do trồng rau nuôi gà ở quê lên cho cô con gái học đại học thanh toán tiền cắm quán, Hoài chỉ ra bưu điện nhận tiền chứ chẳng ngó đến thự Vậy mà bây giờ, suốt từ tết, cô viết về nhà đến chục lá thư, tiền bố mẹ cho không tiêu hết vì có dám xuống quán nữa đâu. Hoài như con cua bể, tự lột xác thành người khác. Bạn bè và thầy giáo mừng cho Hoài và ra sức vun vén cho hạnh phúc của cộ Cuộc tình của họ kéo dài được một năm trong sự thu vén che đậy cái quá khứ không lấy gì làm đẹp đẽ của Hoài.
Buổi tối,Thắng bảo Hoài:
- Mai sinh nhật mẹ, anh muốn chính thức ra mắt cả gia đình chuyện của chúng mình, rồi tuần sau nghỉ làm luận văn, chúng mình về Vinh xin phép bố mẹ em, có lẽ gần hết học kì II và trước khi ra trường chúng mình sẽ tổ chức lễ cưới. Sẽ rất vui vì bạn bè em có đủ cả.
Hoài sung sướng mê đi trong vòng tay Thắng. Cô nghĩ tới lúc được mặc váy trắng, ôm một bó hoa to bước lên xe hoa trong tiếng pháo,tiếng nhạc dìu dặt. Cô sẽ làm vợ và luôn được sống bên anh, người mà cô tin, yêu và nghe lời hơn cả bố mẹ.
Tối hôm sau, Hoài dồn tất cả tiền của mình cộng với một trăm nghìn vay của mấy đứa trong lớp đi ra chợ vải, chọn ba mét vải sa tanh vàng in hoa chìm rất lịch sự và một chiếc bánh gatô to bê đến nhà Thắng. Tất cả gia đình anh chờ đón cô và nhìn cô đầy trìu mến. Rồi họ mở sâm banh uống chúc mừng sinh nhật bà mẹ Thắng. Hoài như bước vào cõi mơ bởi ánh sáng của những ngọn nến, của mùi thuốc lá ngoại lâu nay cô nghiến răng cai, của những li rượu màu ngọt ngào mê đắm khác hẳn những chiếc cốc thuỷ tinh rượu trắng ngày trước cô thường nốc. Cô bắt đầu cười nói tự nhiên và uống rượu.Lần đầu tiên Hoài uống rượu trước mặt Thắng,trước đây, thỉnh thoảng cùng đi dự sinh nhật với anh, cô đã được đám bạn bè dặn trước lúc đi là tuyệt đối không uống một hụm nào, không được lộ cho Thắng biết cái quá khứ của mình. Lúc này thì không, Hoài tin rằng chỉ một thời gian ngắn ngủi nữa cô sẽ thành vợ Thắng, sẽ không cần giấu giếm mọi chuyện. Rượu sâm banh hoa quả rất ngon, lại nhẹ hơn bia, cô tự nhiên uống hết những li mà mọi người rót cho mình. Rồi mọi người ra nhảy, bản nhạc vanxơ vang lên dìu dặt, quyến rũ, tất cả mọi người ôm nhau ra, Hoài thì đứng im lìm,nhìn ngắm. Thắng giơ tay lịch sự mời cô, lúc ấy,q uên những lời dặn dò trước đây của bạn bè, quên giữ ý tứ hàng ngày, Hoài gần như quay lại cái bản năng của mình. Phần vì lâu không uống rượu nên tửu lượng của cô kém đi, cộng với cái giống sâm banh pha cô nhắc rất dễ say, Hoài bảo:
- Em không biết nhảy van hay tăng gô, đó là điệu nhảy của bọn trưởng giả học làm sang, em không bao giờ học nhảy cả, chỉ nhìn chúng nó nhảy là em bắt chước, em chỉ nhảy disco hay lămbada thôi.
Hoài say sưa nói và không nhìn thấy mặt Thắng hơi đờ rạAnh hỏi:
- Sao không bao giờ anh thấy em nhảy,mà những lần đi sinh nhật cùng anh,em có nhảy đâu?
- Lúc đó khác, bây giờ có anh, em sắp làm vợ anh, cần gì giấu nữa.
Hoài mím môi và im lặng. Bản vanxơ vừa hết, rồi đến một bài nhạc kích động, đám con cháu thanh niên lao ra, quay cuồng, đảo điên trong ánh đèn màu. Hoài từ từ tiến ra. Cô hơi say, chân cô nhẽ bỗng như không bén đất, một cảm giác như bay lên ở các bước chân xâm chiếm Hoài. Cô lao vào cơn lốc của tiếng nhạc. Người Hoài giật đùng đùng, tóc cô rũ rượi, tay vung vẩy theo nhịp chân. Thắng chết lặng đứng nhìn Hoài như một cô gái rẻ tiền thỉnh thoảng đến các vũ trường nhử khách. Anh cay đắng lại chiếc giàn cát xét, tắt phụt bản nhạc trước con mắt ngạc nhiên của mọi người. Anh hô to:
- Thay băng lămbada đi.
Có tiếng reo và một thoáng sau bản nhạc lămbada quyến rũ khêu gợi vang lên. Trong khói thuốc mờ ảo, trong ánh đèn xanh đỏ và không khí đầy mùi rượu và hoa quả, Hoài lắc lư, uốn éo mông và run rẩy thân hình. Cả nhà đứng CHẾT LẶNG NHÌN NHƯ HÚT VÀO CỘ RỒI MỌI NGƯỜI NHÌN THẮNG, NHÌN HOÀI. ÁNH MẮT CỦA CẢ NHÀ HỐT HOẢNG VÀ SỢ HÃI LẪN NGẠC NHIÊN NHƯ NHÌN THẤY một bệnh dịch. Thắng cắn chặt môi, im lìm như hoá đá thôi miên Hoài. Cô như thoát xác bay lên bởi men rượu, bởi lâu không nhảy hết mình và đang hạnh phúc. Tất cả mọi người ra bàn, bà mẹ Thắng lại gần Thắng, nói nhỏ một câu "con định rước ai về nhà này thế? Mẹ mong là không bao giờ phải gặp lại nó một lần nữa. Con làm hỏng buổi sinh nhật của mẹ rồi" và bà đi lên gác. Không ai bảo ai, tất cả lặng lẽ ra về. Họ ra đi lặng lẽ chứ không ồn ào như trước, Thắng tắt nhạc, Hoài vẫn trong cơn say, cô còn uốn éo thêm một lúc nữa rồi thôi, ngơ ngác nhìn quanh. Thắng lại gần bên Hoài, anh nghiến răng:
- Tôi không ngờ cô giỏi như thế, tôi xin lỗi là đã dám sánh đôi cùng cô một năm naỵ Tôi xin phép được đèo cô về.
Và Hoài hiểu mọi chuyện. Trên đường về, cô đã kể tất cả quãng đời trước kia của mình cho anh nghe vì nghĩ rằng sắp là vợ chồng của nhau thì cần gì phải giấu. Cái quan trọng là cô đã thay đổi.Thắng cay đắng nghe Hoài nói, và anh thả cô vào trường không một lời hẹn. Hoài đau khổ cứ định ôm Thắng thì anh lại hất cô ra vì kinh tởm thật sự. Anh dứt khoát rũ cô ra sau khi nói lại một câu:
- Tôi nhầm về cô ! Cũng may là tôi kịp biết là cô lừa tôi một cách tinh vi, cái lừa lọc của một có người có học nguy hiểm hơn của thằng vô học. Cô quên tôi đi, giữa chúng ta sẽ không có một chuyện gì nữa. Tôi không thể là một con chó ngu si gặm khúc xương thừa.
- Đi ăn cơm với tao, Hoài. - Thanh kéo tay Hoài, ngó nghiêng sau Thanh là ông bồ họ Trư.
Có lần Hoài hỏi Thanh , tại sao mày lại yêu hắn trong khi mày gọi hắn là họ Trư ? Thanh trả lời: những thằng họ Trư là giống Trư bát giới,vừa háo sắc lại tham ăn,yêu nó,mình không mất gì miễn là cho nó ăn ngon và thoa? mãn,nhưng tao chỉ yêu những thằng giầu thôi."Tại sao ?" "Tại nó đủ sức lo cho mình. Chúng mình. Chúng mình không hi vọng gì về quê với cái bằng đại học hão này, mà sống ở Hà Nội thì phó tiến sĩ nhiều không đếm xuể, mình học là cốt để ngoi lên Hà Nội,v à phải ở lại chứ không về quê nữa. Không phải những thằng họ Trư thì ai thèm mê mình?"
- Tao không muốn ăn - Hoài trả lời.
- Quên hắn ta đi. Đời mình còn dài, tao sẽ kiếm cho mày một ông đồng hương cùng họ Trư với bồ của tao. Đơn giản thôi em ạ. Có số hết mày chống làm gì ?
Nghe tao mà vứt cái mơ mộng hão của mày đi,phải thực dụng. Tối đi xem phim và quên nó đi, mày yêu nó thế còn là lâu đấy.
Nước mắt Hoài trào ra. Bố mẹ Ơi, sao bố mẹ không dạy con rằng mọi chuyện đều xảy ra có một lần trong đời, cái gì qua đi không lấy lại được ? Sao bố mẹ chỉ nhăm nhăm gửi tiền cho con mà không ở bên con mỗi sáng mỗi chiều cho con bớt cô đơn? Bây giờ học mà làm gì khi trong đầu con rỗng tuếch chẳng còn tí kiến thức nào ngoài sự lo toan cho cuộc sống sắp tới ?
Tiếng hát ngang ngang quê quê trên tầng hai vang lên "ta chờ em cây bàng mùa đông mồ côi, góc phố mùa đông mồ côi,vầng trăng mồ côi,mùa đông năm ấy... "
Hoài vùng chạy, cô lao ra đường, xuống quán. Sau một năm, bà chủ quán lại thấy Hoài uống rượu.

Những ngày đến giảng đường không còn mang nhiều háo hức như những ngày xưa. Giang giận mình như một đứa trẻ con dẫu đã mang hình hài của một người đàn bà. Sao lúc ở quê đã cảm tưởng chai lì, trơ trẽn được với tất cả mọi tình huống cơ mà?

Giang suýt rơi nước mắt khi con bíu vai thỏ thẻ: "Mẹ Giang ơi, mẹ Giang, mẹ không cho con đi cùng à?".

Giang xốc cái túi du lịch cũ kỹ mà gần hai năm trước cô vẫn dùng, hôn con trao cho bà ngoại rồi đi như chạy. Mẹ Giang cũng rơm rớm nước mắt. Thì có khác gì con Giang hai mươi tuổi khi xưa. Cũng đi học. Có điều Giang bây giờ đẫy ra, mặn mà hơn và có cả thứ hành lý không thể mang đi được là bé Bi.

Giang đi vào trường. Bác giữ xe ở cổng ký túc xá ngờ ngợ. Bác định kêu lên câu gì đấy xong lại thôi. Vài đứa học khóa sau biết Giang nên nhìn cô săm soi lạ lùng. Giữa cổng ký túc xá, Giang vừa đi vừa sợ lại mọc ra một đôi mắt cũ.

Cuối cùng các thủ tục cũng xong. Cô ở phòng 411 cách phòng cũ mấy phòng. Phòng cũ chỉ còn An ở lại. Đào, Liên đã ra trường. Tam chuyển ra ngoài. An vẫn hiền lành ra dỡ đồ đạc hộ Giang. Tội nghiệp, nó không dám hỏi tình hình Giang bây giờ. Nó sợ Giang buồn. Ngày xưa nó vẫn hay bênh Giang nhất khi lũ đanh đá cá cầy kia hùa vào nói Giang. Bất kể nói sau lưng hay trước mặt nó đều xông vào bảo vệ Giang quyết liệt dù bọn kia nói cũng có cái lý của nó. Và lúc đấy thì không thể bảo là hiền được, trông nó như con nhím xù lông, hung hăng và dữ tợn lạ thường. Giang sau khi tan cuộc nghe nó kể lại cười: "Chấp gì chúng nó hả em, mà chúng nó nói đúng đấy. Chị mê muội như thế thật". Đến lúc đấy nó khùng lên: "Chị nói nghe chướng lắm". Nói xong nó nhảy phốc xuống giường làm một ca nước bể tu mà phát khiếp. Thế mà bình thường nó sống chỉn chu, ngoan lành như một cái máy. Sáng đi học, chiều chui lên cái thư viện bé tí, thoảng lắm mới thấy nó đi chơi. Thế giới của nó rành rọt khác hẳn thế giới của Giang nhưng chưa thấy ai thương Giang như nó.

Ăn bữa cơm bụi đầu tiên, Giang cứ ngờ ngợ. Cơm nhà ăn quen rồi. Thức ăn chẳng có gì ngoài quả cà, rau dưa quanh vườn, tôm cá phơi khô nhưng ngon lạ lùng. Cơm bụi nhớt nhát, nguội ngặm. Ăn xong Giang lững thững đi dạo bộ. Cô đi đến những chốn quen ngày xưa Quân và cô vẫn hay đi.

Giang mỏi chân dừng lại ở ghế đá. Một đôi trai gái khác nhanh chân hơn đã đến trước cô. Người con trai dìu tay người con gái kéo xuống ghế. Và chỉ chờ có thế người con gái nhào vào lòng chàng trai. Họ hôn nhau. Giang tự dưng tò mò cứ đứng mãi sau bụi hoa ngọc anh mà ngắm họ. Nụ hôn người con trai tham lam và cuồng nhiệt. Càng lúc họ càng bện chặt vào nhau. Giang không thể tự vấn an lòng mình được nữa. Cô thở dài, lén quay vào bóng tối.

Những ngày đến giảng đường không còn mang nhiều háo hức như những ngày xưa. Giang giận mình như một đứa trẻ con dẫu đã mang hình hài của một người đàn bà. Sao lúc ở quê đã cảm tưởng chai lì, trơ trẽn được với tất cả mọi tình huống cơ mà?

Cuộc gặp gỡ chiều nay với Hoan gần như không mong đợi, Hoan là bạn của Quân. Bạn thân nhưng không hiểu sao lại thân với một người như Quân. Không hiểu sao lại thân thì cứ tìm Hoan mà chơi rồi sẽ biết. Nhìn ngón tay Hoan vàng nhờ vì khói thuốc và nụ cười ám nhiều rượu, hơi son đàn bà, hơi tiền Giang đã muốn bật khỏi cái ghế tựa điệu đà của quán cà phê thơ mộng. Nhưng cô cứ ngồi yên, ngồi hơi mơ màng, mi hơi khem khép, tay đặt se sẽ lên đùi, cốc nước hơi lay lay...

Hoan quan sát Giang có thể nói là hơi kỹ. Hoan cũng không hiểu vì sao nữa. Ngày Quân "đá" cô bé này ra lề đường thì Hoan thấy thương hại, thế thôi.

Hoan vừa nhắc đến Quân, Giang không còn có thể khóc được rồi nhưng tay cầm cốc nước thì vẫn run run. Hoan nói bây giờ vợ Quân không tịt đẻ như ngày xưa nữa, cô ta cố gắng chạy chữa và đã sinh cho Quân một mụn con trai xấu xí. Vợ Quân cũng không ghen tuông cấm đoán Quân mà để mặc cho Quân trăng hoa nhưng Quân chán. Hoan nói đến đó thì thở dài. Giang định hỏi vì sao chán nhưng thôi, nghĩa lý gì đâu.

Hoan rủ Giang đến thăm Quân. Giang trợn mắt. Hoan sợ, xua tay: "Thôi, không thích thì thôi. Mà cũng nên oán chứ bỏ qua thì mắm muối quá. Đàn bà rộng lượng ngoảnh đi ngoảnh lại đời đã như tờ giấy nháp". Hoan đưa cho Giang một nắm tiền toàn tờ to, hơi nhàu bảo Giang mới trở lại học, lớn rồi chẳng nhẽ xin mẹ mãi, cầm mà tiêu nhưng Giang không cầm. Hoan bắt cầm, ngày xưa biết Giang hiền lành, tử tế thế mà Hoan không ngăn Quân được thì Hoan thấy áy náy lắm. Giang cười dài nhờ Hoan nếu quen biết đâu thì xin cho Giang một chỗ làm thêm.

Về đến nơi An hoảng hốt kéo lay: "Phải chị đã đi tìm thằng đấy không?". Giang lắc đầu, An ôm Giang: "May quá!". Giang cười: "Sao lại may?". An bảo: "Không biết, chị trông rõ sắc sảo nhưng dễ mê muội lắm. Từ nay em sẽ canh chừng chị, chị có biết chuyện chú người gỗ và con dế lương tâm không? Chị là chú người gỗ, còn em là chú dế lương tâm ấy đấy". Giang không khó chịu với quan tâm của An vì nó dễ thương một cách thái quá như một con nhím xù lông vậy.

Hai chị em kiếm được việc làm mẫu trong một tiệm may áo dài. Dáng Giang dong dỏng như gái mười tám, các cô đến may áo dài được thoải mái mượn thân hình Giang để ngắm nghía, tưởng tượng mình với một hình mẫu có thật. Lương bán thời gian được triệu đồng/tháng, tính toán cẩn thận còn dư được mấy trăm gửi về cho bà ngoại với bé Bi. Nhưng như thế thì đến bao giờ Giang mới ngẩng cao đầu và vênh mặt được với đời là Giang này vẫn sống rất đàng hoàng. Mà cái từ đàng hoàng rộng nghĩa lắm, không chỉ đủ ăn, đủ mặc. Phải như thế nào mới gọi là đàng hoàng chứ?

Giang theo Hoan đi buôn. Hàng nửa cấm nửa không cấm. Nói thế cho oai thôi chứ Giang chỉ làm chân vận chuyển hàng. Hoan ưu ái trả công cao. Giang nghỉ quá số tiết quy định, nguy cơ vài môn không được thi. An túm lấy tay Giang giật xuống khi Giang sắp lẫn vào dòng người nhộn nhạo ở bến xe. Giang hét lên: "Em về đi, đây là chuyến quyết định, đi chuyến này về chị sẽ có rất nhiều tiền". An lấy nước mắt ra dọa, cuối cùng kéo được Giang về. Phòng An không có ai ở nhà, An kéo Giang qua phòng, đóng kín cửa.

- Chị nói đi, chị trở lại trường để học nốt và có tấm bằng cơ mà?

- Có lẽ là vậy.

- Chị đừng trả lời em kiểu nước đôi, mệt mỏi như thế được không?

- Nhưng như thế thì biết bao giờ mới nuôi nổi bé Bi, mẹ chị già rồi. Bao giờ chị có thể ngạo nghễ nhìn Quân rằng không có anh ấy chị vẫn có thể sống được. Và sống tốt là đằng khác.

- Bà chị đáng thương, chị tưởng với mấy đồng tiền công mà Hoan trả chị có thể giàu được à, cùng lắm chỉ đủ trang trải tùng tiệm đời sống một đứa sinh viên nghèo. Bù lại chị học hành như một đứa sinh viên cá biệt. Em hỏi chị, học tử tế, có tấm bằng kha khá kiếm một chỗ thơm hay lê lết lấy tiền đi buôn trả tiền học lại cho các môn khác. Đằng nào hơn? Chị sắc sảo ở đâu em không biết chứ với em chị bé bỏng quá đỗi và cả tin, ngây thơ nữa chị Giang ạ. Chị tha lỗi cho em, đứa em chưa hề yêu mà lại dám dạy khôn chị.

Giang giận An đúng một tuần.

Một tuần đấy Giang về thăm nhà. Hôn hít con, nói mấy lời sám hối với mẹ, ăn mấy món mẹ nấu rồi tong tả lên trường. Lúc Giang đưa tiền bảo bà ngoại mua sữa cho bé Bi, bà ngoại chối đây đẩy và mắng Giang vẽ vời, cứ lo học cho tốt, bà ngoại còn tiền để dành chưa phải cậy đến cô. Giang chẳng biết nói gì lại bế Bi. Bi vừa mọc thêm mấy cái răng trắng mũm yêu ơi là yêu. Nó ôm Giang: "Mẹ lại không ở nhà với con hả mẹ Giang? Mẹ lên trường mẹ ngủ một mình con ba bị nó bắt mẹ thì sao? Con ở với bà đêm nào bà ngoại cũng ôm chặt con để khỏi ba bị bắt. Mà con ba bị láo lắm có hôm tè dầm lên mắt bà ngoại ướt mèm. Bà ngoại phải lau đấy". Giang nhìn mẹ, cô vẫn biết là mẹ thương cô nên không muốn trách cứ cô nhiều nhưng bố mất, có mỗi mụn con gái bà chỉ mong cô có tấm chồng tử tế danh giá để mời bà con chung vui một ngày... Thế mà, từ lúc Giang vác bụng về đến lúc Giang sinh bà vẫn cặm cụi chăm sóc không trách mắng nửa lời. Giang ở lì trong nhà còn mẹ buôn bán, tiếp xúc chịu bao lời ong, tiếng ve của người đời. Mẹ lúc nào cũng như cái cây thẳng đứng, cái cây không sợ gió bão quật đổ. Còn Giang thì...

Giang trở lại trường, đi học chăm chỉ. Buổi chiều phụ bán ở một cửa hàng quần áo, buổi tối lại đi dạy kèm. Cũng tạm ổn. Có mấy anh lớp tại chức mê Giang như điếu đổ, có cả mấy cậu chíp hôi cùng lớp nhưng Giang chả dại. Cửa lòng Giang không đóng nhưng luôn khép hờ. Đấy là lời Tản - một khách quen mua quần áo chỗ Giang. Tản mua khá nhiều quần áo cho cả nam và nữ. Đã đôi lần Giang tò mò tự hỏi: "Anh ta mua cho ai? Mua thường xuyên như thế làm gì? Nàng nào mà được anh ta chiều đến vậy?". Tự hỏi xong thấy vô duyên vì anh ta mua cho ai đâu có quan trọng bằng mình bán được hàng. Tản hay cười với Giang nhưng chỉ cười chứ cũng không tỏ vẻ thân thiện với một cô bán hàng thuê.

Chiều Giang định xin về sớm. Tối nay đứa học trò xin nghỉ nên Giang tính rủ An đi ăn một cái gì đó rồi hai chị em đi xem phim. Không ngờ Tản lại đến mua quần áo. Anh ta nhờ Giang chọn mấy kiểu khá trẻ trung. Giang xã giao: "Anh mua cho ai mà thường xuyên vậy?". Tản cười: "Tôi quen nhiều cô gái đẹp. Mua một vài món quà không đắt lắm nhưng lại thể hiện sự quan tâm đến nhau. Làm vừa lòng các nàng kể cũng như là một cái thú của tôi". Giang gật đầu: "Ra vậy". "Ra vậy" là câu nói xác nhận cho sự vỡ lẽ của Giang. Giang đợi một lý do tương tự như thế, nghĩa là lý do gì thì cũng liên quan đến danh từ "phụ nữ" thôi nhưng đáng ra phải có vẻ mờ tỏ hơi tí chứ ai lại... Tự dưng có một làn gió mơ hồ phảng phất, Giang quên tiệt suy nghĩ vừa thoáng qua và chú tâm với việc bán hàng. Giang xăng xái đưa cho anh ta chọn các kiểu mẫu, đưa một cách ồ ạt, nhiệt tình thái quá đến nỗi Tản chóng cả mặt. Giang đang định chuyền tiếp chiếc áo cho Tản thì phải rụt lại vì cái xua tay mệt mỏi của Tản. Giang nâng chiếc áo lên hời hợt ướm lên người, hời hợt soi vào gương giết thời gian. Không ngờ Giang thấy Giang trong gương và mình khác nhau quá. Giang mê mình quá. Mình trông không tệ tí nào lại còn quá tuyệt nữa là đằng khác. Chắc tại cái gương thôi nhưng... Tản giằng lấy chiếc áo trong tay Giang.

- Cô thích nó chứ?

- Thích.

- Tôi mua tặng cô nhé, nó rất hợp với cô.

- Không. Nếu thích tôi có thể lấy sau đó trừ vào tiền lương.

- Nhưng nó rất đắt mà lương cô còn phải dùng vào nhiều khoản khác.

- À, thế thì cảm ơn sự cảm thông của anh. Tôi không được nhận gì ngoài tiền bán hàng của khách!

- Cô Giang, cô đừng khách khí thế. Một cái áo cũng không nói lên nhiều điều lắm đâu. Đơn giản vì mỗi lần đến mua hàng tôi thích được nhìn thấy cô mặc thế thôi.

- Tôi không phải ăn mặc vì sở thích của ai.

- Không thể nói chuyện với cô thân thiện hơn được sao cô Giang?

-. ..

- Thôi, chào cô tôi về. Gói cho tôi mấy cái áo tôi đã chọn.

Giang đưa túi đồ cho anh ta. Gật đầu nhẹ rồi quay vào kiểm tra sổ sách. Giang rời cửa hàng vào lúc chín giờ ba mươi. Quá muộn để xem phim. Giang rảo bước nhè nhẹ trên vỉa hè. Đang mùa thu, lá rải một lớp như thảm mượt mà. "Mình dẫm lên thì đẹp và thơ nhưng với chị lao công mùa lá rụng này công việc vất vả lên gấp bốn. Hạnh phúc, hưởng thụ trong xã hội này chênh lệch nhau quá nhiều". Giang lẩm bẩm một mình khi nhìn thấy chiếc chổi loạt xoạt nặng nề đang lại gần. Cô phải tránh sát vào các bức tường, chị ta bịt khăn kín, miệt mài quét như không biết một mùa lá rụng đem lại bao sự nên thơ cho thành phố. Một chiếc lá sót lại cọ vào chân, chiếc lá đẫm sương làm chân Giang ươn ướt như vết liếm âu yếm của một con cún nhỏ. Giang đi thơ thới, tâm hồn tưởng mới có mười hai, mười ba, tuổi còn đi trộm quả, trèo cây chứ không nghĩ mình đã là gái một con và ăn bám mẹ thế này.

Trong lòng Giang những tưởng tượng tươi non làm mọi ý nghĩ đang dang dở với cuộc đời mình tan biến. Giang những thấy mình đang được đi học là hạnh phúc, tự dưng không cần phải lấy chồng mà có đứa con ôm ấp gọi bằng mẹ thì sướng. Giang thấy cả những điều tủn mủn cũng trở nên dễ thương... Cứ thụ hưởng đi chứ, mình không có thứ hạnh phúc được trải sẵn như nhung lụa thì ba chút vui lẻ tẻ cũng đủ dành dụm cho một niềm vui sống đang dâng lên...

Một phiên chợ áp Tết, những đứa trẻ phụ việc cho mẹ, chúng lớn lên được hai nhà gả cho nhau, đám cưới trong trận mưa rào đầu mùa, rồi lễ cheo ở đình làng, rồi người đàn ông đi buôn xa bị hổ ăn thịt, người đàn bà vẫn giữ lễ về quê chồng giỗ với đứa con bây giờ "chân nó dài bằng cái sào nứa".Với bấy nhiêu tình tiết, bấy nhiêu câu chuyện dằng dặc gần cả một đời người, cùng rất nhiều những thói tục của làng Bắc Bộ xưa được gói trong truyện ngắn vẫn thênh thang rất thú vị này.Thật thì cũng làng trên chạ dưới trong hàng huyện, chẳng xa mấy. Đứng gốc cây đề ngoài cổng đồng trông qua bờ đìa, mờ mờ trong lùm cây muỗm cổ thụ nhô lên hai cái cột trụ tam quan đình, những hôm quang trời, bên này cũng thấy được lằn đê chắn ngang tầm mắt. Thế mà ngỡ như đám mây trắng mùa hạ lững thững mãi mới sang đến bên ấy. Nghĩ ra thì là cách trở, cả đời cô Vải cứ tưởng như thế.

Mấy phiên áp Tết, chợ huyện đông như nêm cối. Bà Chồi quảy ống dang ra chợ. Vườn nhà bà có búi dang, tết nào cũng được vài gánh, đỡ tiền chợ. Vừa khéo, vào một chạp, những bụi dang vừa già ống, chẻ lạt được. Tết nhất, mái bếp nhà nào cũng giắt nắm lạt, lắm việc phải cần đến.

Ở chợ, có những mặt hàng chỉ Tết mới có bán. Bác tuần chợ xếp cả ra bãi ngoài. Gánh lá dong, ống dang, những quảy thùng mật, lão hàng gáo dừa, chợ Tết người ta sắm bó đũa, cái gáo, cái muôi mới, mấy con bò buộc tận ngoài rệ sông, bò rống ò ò lẫn tiếng lợn eng éc trong rọ.

Chợ trước, gánh ống dang của bà Chồi đến nửa buổi đã hết tiệt. Cũng đã đào, chặt ống cả trăm cái, nhưng còn phơi nóc chuồng lợn, chưa se mặt. Phiên này phải đi hai gánh dồn một mới có thể đủ bán. Bà Chồi nhấc gánh rồi nói:

- Cái Vải ra quảy đỡ cho tao mấy được.

Vải buộc thành bốn bó dang nặng. Vải quảy, mẹ chỉ phải vác một bó. Chưa đến nửa buổi, cả gánh dang còn có mấy ống điếc, ống lép. Hàng bên kia, bà bán mật đong không ngớt muôi. Hàng ống dang, hàng mật chạy tay, nhà nào chẳng gói bánh, cột bếp lại lủng liểng miếng thịt bò quấn lạt, rồi nồi chè con ong, chè bà cốt ngọt lừ.

Bà hàng mật hấp tấp sang hàng bà Chồi:

- Nhờ bà để mắt trông giúp hàng nhà cháu một mảy. Quái, cái thằng chết toi, chỉ sai đi chặt mấy cái ống nứa đựng mật mà mất mặt từ nãy.

Rồi bà lão chạy qua đám chọi gà đầu bãi thì thấy thằng con dựng đứng ống nứa bên nách, đương chầu hẫu xem đá gà - hay là nó cũng đánh gá, người chăm chú, người tíu tít cá cược. Mấy tay chủ gà loay hoay mặt đỏ lựng hay đỏ cay cú.

Con trai bà bán mật ngồi ngây mặt ra. Bà lão kêu "Chết thật! Chết thật!". Rồi, vào lôi ngật nắm tóc đuôi hoa voi. Thằng con phải chống hai tay xuống như con gọng vó mới khỏi ngã ngửa ra. Rồi nó đứng lên vác bó ống nứa cong cổ chạy.

Chỉ một chốc, những ống dang, những ống nứa đựng mật đã hết sạch. Hai bà lão thong thả ăn trầu, môi cắn chỉ nhai bỏm bẻm. Thằng con trai xách những thùng mật ra bờ sông té nước gột. Cái Vải nhà bà Chồi đã lồng quang gánh để đấy, vào trong chợ, dạo xem hàng tết.

Bà bán mật vuốt quết trầu bám mép hỏi bà Chồi: - Cái cháu quảy dang là thứ mấy nhà ta?

- Cháu thứ ba bà ạ.

Bà bán mật hỏi ngay một câu: - Bà cho tôi nhá?

Bà Chồi còn chưa biết thế nào, bà kia quết vôi lấy miếng trầu mời đon đả: - Cái thằng quảy mật ấy.

Rồi đưa bà Chồi miếng trầu mới têm. Bà Chồi nhổ bã trầu vào gốc cây, quay lại nhón tay lấy miếng trầu mới của bà bạn hàng. Và nói:

- Ối chà, con Vải nhà tôi ấy à, có nhớn mà chẳng có khôn đâu. Bà xem đấy, mặt trời đã lấp bóng đa rồi mà còn lượn chợ, rõ con nhà.

Bà bán mật lại vuốt mép, nhổ quết trầu rồi cũng nói ồi ồi:

- Thì cái thằng hai nhà tôi cũng như cái đụn rạ. Đấy, đi theo đỡ mẹ mà lại rúc vào đám chọi gà.

Câu chuyện qua lại mắng vui mắng yêu giữa hai bà về con cái mà rồi nên duyên chúng nó.

Tháng ba năm ấy, cô Vải lấy chồng bên Lở. Bấy giờ đã có mưa mới. Những trận mưa rào đầu mùa như mưa dứ, chốc ào ào chốc tạnh; con ngòi ngoài đìa có lúc nước ngập đến gối, đến bụng.

Họ nhà trai sang đón dâu, các lão ông lão bà, các cô phù dâu thoạt chỉ xống áo như người đi làm đồng. Người xắn quần, người ôm váy, bì bõm lội. Sang đến đồng Lở, đám rước dâu ghé vào cái quán gốc cây muỗm, như khách đường xa nghỉ chân. Bấy giờ mới lấy trong tay nải ra những buồng cau, những hũ rượu. Rồi thì áo the, khăn vố của ông cầm hương, các bà váy chồi thâm lồng ngoài váy nâu da bò, các cô thì khăn vuông mỏ quạ tua dây hoa đỏ . Chú rể đi lẫn trong đám trai, áo năm thân nhuộm cậy.

Đã tinh tươm ra đám đón dâu. Đi vào đường làng, ông cầm hương áo the khăn lượt chít, vừa lội ngòi quần xắn móng heo, vẫn đi chân không - cả đám rước dâu chân đất, chả cứ một ông cầm hương. Hương đen thơm nghi ngút trước hai người đội mâm cau, mâm rượu phủ vuông lụa điều.

Vào trong xóm, nhấp nhô người lớn trẻ con các ngõ đổ ra. Trẻ con cuống quýt chăng dây, vớ được dây mướp, dây gấc, cái thắt lưng dải yếm cũng chăng ra - chỉ kiêng không được chăng thừng. Chằng chịt như mạng nhện, những cái dây cản bước, như không muốn người con gái đi lấy chồng làng xa. Âậy thế nhưng đã có người nhà trai lo sẵn, xong cả. Trẻ mỏ chỉ khó cho thêm vui. Mỗi cái dây nhận một phong bao giấy điều. Mở ra, thấy mấy đồng chinh, đồng kẽm, đứa nào cũng hí hửng, giựt giây mở đường.

Đám đón dâu có lời nói trước, đôi bên đã thoả thuận từ con lợn, thúng gạo, gánh rượu, quan tiền. Nhà trai nhà gái ăn cỗ mỗi bên, bởi vì đường đất cách trở, hai họ chỉ miếng trầu và chén rượu hả hê rồi lễ tạ xin dâu về.

Đám rước dâu đã ồn ào ra đến đầu ngõ. Bà Chồi đứng trong cổng ném vốc muối theo rồi cúi mặt, quay vào. Còn Vải thì cảm thấy đi đâu chưa biết, nhưng thế là xa nhà từ đây. Nước mắt Vải đẫm cả hai bên má.

Rước dâu về, hai họ lại tay nải đeo vai, xúm xít hỗn độn như đi chợ tết. Mặt trời đã ngả đằng sau chân tre, sương mờ khắp cánh đồng. Hai bên bờ nghe tiếng nhái, tiếng chẫu.

Vải ngước mặt lên, chỉ thấy bóng tối mờ mịt. Mới vài bước đường mà xa, sao mà thật xa.

Lội xuống ngòi, đã nhá nhem tối, tiếng chân bì bõm, nhưng chẳng trông thấy chân ai. Vải quay nhìn lại bóng tối lần nữa.

Được mấy hôm, ăn cỗ lại mặt rồi, vợ chồng Vải về làng ngoại làm lễ nộp cheo. Lấy chồng làng khác, lệ phải có lễ cheo mới được làng nhận rể.

Chồng xách cái rọ mới đan nhốt con gà trống thiến, con gà mái rồi ra cổng đồng, như người đi làm, chỉ khác đầu quấn cái khăn lượt, lại mặc cái áo năm thân nhuộm cậy, như hôm đám cưới. Ra tới cầu ngói thì ngồi đợi vợ. Đến lúc trông thấy Vải trong khoanh tre đi ra thì chồng đứng dậy, lại cung cúc đi. Người đi trước cách quãng người đi sau, vào đến gốc đề đầu xóm Vải mới mở khăn vuông lấy cái áo dài nâu non mặc. Vạt áo thắt quả găng, lất phất bay lẫn hai dải yếm lụa. Áo váy tinh tươm rồi, Vải lại càng đi nán xa. Vải chẳng muốn ai trong làng gặp vợ chồng đi tay đôi. Vào đến cổng ngăn, Vải đã thấy chồng cắt tiết xong cả hai con gà, đương nhấc nồi nước sôi ra cầu ao giội làm lông.

Vải vào bếp. Chẳng đợi mẹ bảo, Vải cầm dao cắt tàu lá chuối lót lên cái nong rồi dỡ chõ xôi. Ngả chiếc mâm gỗ đơm xôi, mùi hương nhà trên quyện khói xôi ngào ngạt. Con gà thiến đã được vớt từ khi nãy để ghếch trên miệng nồi rồi người khía chân, khía cánh với mỏ, đặt nguyên cả con lên đỉnh mâm xôi để ra miệng vại dưới gốc cau. Trên mỏ con gà, từ lúc nào ai đã cài ngậm cái hoa đơn đỏ.

Bây giờ, vợ chồng lại khăn áo chỉnh tề. Vợ đội mâm xôi, chồng hai tay bưng hũ rượu, hai người đem lễ ra đình. Vào tam quan, vợ hạ mâm xôi xuống cửa bên. Chồng ấn lại vành khăn lượt trên đầu cho chặt, vợ từ từ đưa mâm xôi lên. Chồng trịnh trọng đội mâm, một tay nắm cổ hũ rượu nút lá chuối khô.

Vợ bước theo, vào trước bậc cửa đình thì đứng lại đấy, đàn bà con gái xưa rày không được đặt chân vào chốn đình trung. Vợ đứng nhìn bâng quơ ra ao làng. Năm xưa mùa này, những hôm nắng to cả lũ đem sảo ra bắt ốc nhồi nổi lên tránh nóng trong chân bụi cúc tần.

Nghe tiếng người rì rào, không phải tiếng quát lác. Mùi hương đưa ra có lẽ nắm hương chồng vừa thắp thêm. Vải cũng không dám ngoảnh mặt nhìn vào.

Người mõ ở ngoài lều bờ sông tất tưởi bước tới. Đòn gánh xỏ một bên quang có chiếc thúng trong để con dao phay với cái thớt. Chỉ vậy, nhưng bởi vào nơi trang nghiêm phải có ý, không dám khua múa con dao cái thớt.

Chồng hai tay đặt hũ rượu lên hương án cùng với mâm xôi con gà. Rồi quỳ xuống lễ thánh, xong xuôi bước ra vái hai bên các ông chức việc, các quan viên rồi cứ chắp hai tay, cúi đầu so vai lom khom bước lùi qua bậc cửa đình.

Ở nhà, mâm rượu con gà mái đã sẵn sàng. Đám chén mời ông chú, có lão ông cầm hương hôm đưa dâu cháu.

Sáng nắng thế mà giữa trưa đổ cơn mưa. Trận mưa rào đầu mùa ào ạt một lúc lại tạnh. Hai vợ chồng trở về bên Lở.

Có hơi rượu chếnh choáng, chồng chạy cung cúc như ma đuổi. Nước mưa đồng cao dồn về, con ngòi ngập đến thắt lưng. Nhìn lại, chưa thấy vợ, chồng ngồi đợi.

Vải đã ra khỏi cổng đồng. Trông hút đồng sâu, chỉ thấy bóng nước lấp loáng. Chắc là có khi nó lội qua ngòi rồi. Người trong xóm lác đác ra bờ tre bắt cá rô rạch. Gặp Vải, có người chào, có người hỏi chớt nhả: "Thím về bên nhà... Sang báo tin cho mẹ Chồi à... cái bụng trông ngon mắt thế kia rồi...".

Vải đỏ mặt cúi xuống vuốt cái khăn vuông bọc đĩa xôi và cái tỏi gà. Lại nhớ năm ngoái, năm kia, Vải chạy tớn lên theo chúng bạn ra bờ chuôm bắt cá rạch.

Cánh đồng mù mịt trắng những nước. Con ngòi ngập cả lên bờ cỏ. Đàn đỉa trâu, đỉa hẹ lượn lên lượn xuống cung quăng tìm chân tay người thò xuống nước.

Vải đã ra đến bờ ngòi. Chồng đương ngồi úp mặt xuống đầu gối, dáng ngủ. Nhưng không, như anh ả đã đánh hơi thấy vợ. Anh ả ngẩng mặt nhăn nhở cười, hai con mắt rượu vằn vằn đỏ.

Hỏi:

- Nhà mày có lội được không?

Vợ lắc đầu, nhìn lại đằng xa. Chồng cười tủm:

- Cõng nhẻ?

Vợ lại lắc đầu, vẫn tần ngần ngoảnh mặt trở lại. Chồng đứng lên, xoe ống quần, buộc hai dải áo vào bụng. Anh ta đương nghĩ nói thế nào để dỗ, để doạ, để vợ cho cõng. Thì vợ đã bíu tay ôm cổ chồng, rún lên, chân đạp như trẻ con chơi hún đu. Hai tay chồng ôm chặt đít váy vợ rồi lội xuống nước.

Chồng nói lỡm:

- Này này buông xuống cho đỉa cắn nhẻ!

Vợ đá chân xuống mặt nước, như trêu tức. Những đàn đỉa đói nhao nhao lượn theo. Đã thế, ông dìm cho một cái. Nhưng chị ả đã cong chân lên làm anh ả loạng choạng suýt ngã. Thì vừa sang đến bờ bên kia.

Hai con đỉa trâu bám vào bắp chân chồng như hai quả chuối bụt. Máu chảy loã lợi xuống gót, xuống cỏ.

Vải tụt trên lưng chồng xuống. Nhìn hai con đỉa lủng lẳng ở ống chân chồng, ả nguýt một cái.

- Rõ đáng đời!

Chồng nhìn quanh, chỉ thấy bóng nước bóng cỏ. Chẳng nói chẳng rằng, lẳng vợ một cái ngã bệt xuống. Tốc váy vợ, làm một quắn.

Rồi anh chàng ngủ một giấc mê mệt. Đến lúc thấy lạnh bên bả vai mới mở mắt, bốn bên vắng lặng. Ngôi sao hôm lay láy đã lên đằng kia.

Hàng năm, vợ chồng Vải về bên ngoại vào tết nhất hay các dịp góp giỗ. Cẩn thận, giữ lệ. Khi con gà, hũ rượu, lại có khi vác cả bó mía, dựng bên bàn thờ làm gậy cúng các cụ. Khi nào gặp mưa, nước ứ trong ngòi, chồng lại cõng vợ, rồi cõng cả con sang bờ bên kia.

Năm ấy, chỉ có hai mẹ con về bên ngoại góp giỗ. Nguyên vì anh theo bạn buôn lên Mường mua mía về kéo mật bán chợ tết. Khi lên theo đường bộ, về thì cho mía lên bè xuôi sông Đà. Năm nào cũng đi thế. Chuyến ấy ngược, dọc đường cả bọn ngủ lại cửa rừng dốc Cun. Nửa đêm, con hổ ra ăn thịt mất anh ấy.

Năm năm, mẹ con nhà Vải vẫn giữ lệ về góp giỗ. Khi qua ngòi, gặp nước đầy hay nước cạn, mẹ Vải cũng cõng con lội. Cu con đã lên chín, lên mười, "chân nó dài bằng cái sào nứa" - người ta cười thế, mẹ vẫn cõng con lội sang - người ta lại bảo nhà này chiều con quá!

Tâm nhìn qua cánh màn mỏng, thấy chiếc xe màu sữa đã dừng lại trước sân. Lành chậm rãi bước xuống.Ông mở cửa cho con chó Đức to lớn nhảy ra rồi khóa xe bỏ chià khóa vào túi áo, ông còn cẩn thận vỗ vỗ tuí xem có thực chìa khóa đã nằm trong túi chưa. Đó là một thói quen an toàn, dù xe đậu trong sân hay ngoài ngõ, dù trong xe không có gì ngoài cái mền rách của con chó. Ông không vào nhà vội. Cũng như tất cả những lần khác, trước khi vào nhà quen, ông quần con chó trong sân một lúc cho nó đỡ cuồng chân, như thế lúc vào nhà nó sẽ chịu nằm yên hàng giờ không kêu ca than van làm mọi người sốt ruột.
Tên con chó là Gretchen, nhưng Tâm gọi nó là Sến cho tiện. Lúc mới quen Lành, Tâm không cho con Sến đến nhà. Về sau, nhận thấy Sến đối với Lành là một nửa sinh mệnh, suốt ngày đêm như hình với bóng, không rời nhau một bước, Tâm đành phải chịu thua. Lại cũng là một chuyện " đầu ngoài sân, sau lần vô bếp". Lúc thấy Lành cứ băn khoăn thắc mắc vì con chó phải ở nhà một mình cô đơn, Tâm bằng lòng cho đem nó theo, nhưng giao hẹn phải để nằm ngoài cửa. Thế rồi khi đã đến được cửa, nó cứ cào, rít, kêu gào làm ai cũng khó chịu nên phải cho nó vào. Sến được vào nhà nằm dưới chân ông Lành, chủ và chó cùng cảm thấy sung sướng thoải mái. Tâm không mấy thích, nhất là từ đó, mỗi khi quét nhà lại phải hốt thêm một mớ lông chó vung vãi khắp nơi, mùi chó nồng nặc phải mở quạt mở cửa hàng giờ mới bớt hôi, và lúc đi chợ, bao giờ Tâm cũng nhớ mua thêm món bánh xương đặc biệt cho "bạn tốt nhất của loài người" gặm.
Lành bước lên thềm, con Sến chạy nhanh vào trước. Lành nắm tay Tâm đang đứng chờ trước cửa và hai người cùng bước vào nhà ngồi xuống chiếc ghế dài. Con Sến hình như chạy chưa đủ, còn cuồng chân, nên rít lên và gầm gừ mãi. Ông Lành phải vuốt ve dỗ dành bằng giọng rất ngọt ngào như nói với trẻ thơ:
- Con ngoan. Con cưng của ba ngoan nhé. Nằm yên chứ. Con của ba xưa nay vẫn ngoan lắm cơ mà!
Tâm có vẻ hơi ngượng:
- Em bận quá, chưa đi chợ nên không có bánh xương cho nó.
- Không sao. Nó ghen với em đấy mà!
Tâm không thích nghe tiếng " ghen ", cũng như không thích nghe Lành diễn tả hay giải thích tâm trạng và cảm tình của con Sến, nào là nó buồn, nó giận, nó tủi thân, nó nhớ v.v. . . Tuy khó chịu nhưng Tâm vẫn không nói gì.
Con chó được vuốt ve một lúc, cơn cuồng dịu xuống. Nó tìm được chỗ gác mõm ở giữa hai bàn chân ông Lành, nằm dài yên lặng kiên nhẫn đợi. Bây giờ ông Lành mới quay sang nhìn Tâm hỏi:
- À, tối hôm qua em đi học thế nào? Bỏ lớp 3 hôm em có mất gì không? Có theo kịp không?
- Mất mấy bài thực tập. Nhưng tối qua cả lớp không phải làm gì cả. Thầy phát tạp chí cho sinh viên tập liếc.
Ông Lành ngạc nhiên:
- Sao lại tập liếc?
- " Liếc" là chữ của em. Chữ của thầy là " đọc".
- Em tập liếc như thế nào?
- Thầy bảo mở trang sách ra, xếp một tờ giấy chận bên dưới lại, chỉ chừa đúng một giòng, tập trung nhìn chữ chính giữa, còn hai mắt liếc hai chữ đầu và cuối. Thầy bắt liếc một cái phải nhìn thấy hết cả giòng. Mắt chỉ được nhìn từ trên xuống, tờ giấy chận kéo xuống từ từ. Nếu tập được giỏi thì một phút có thể đọc 2400 chữ. Lý do là khi ta nhìn một người, ta trông thấy toàn thể, mà không phải chỉ nhìn một bộ phận nào thì " nhìn" một trang sách cũng thế.
- Em có tập được không?
- Xưa nay em xem truyện vẫn thích đọc thong thả,nghiền ngẫm từng chữ, đọc rất chậm, nên thua xa các bạn. Em nói với thầy là em có thể " nhìn" hay " liếc" cả trang sách nhưng không hiểu, không nhớ gì hết.
- Thầy bảo sao?
- Thầy kéo ghế ngồi ngay trước mặt em để kèm riêng em.
- Thầy như thế nào?
Tâm làm bộ suy nghĩ để kéo dài thời giờ:
- Ờ, ờ . . . cao lớn . . . đẹp trai . . . thông mình . . . đứng đắn . . . nói chuyện có duyên . . .
- Thôi chết rồi!
- Đừng nghĩ bậy anh. Nghi oan cho thiên hạ, mang tội.
- Thôi, không nghi nữa, nhưng vẫn không tin thiện chí của thầy.
Ông Lành kéo nhẹ đầu Tâm dựa vào vai ông. Những phút giây như thế vẫn là đẹp nhất. Hai tâm hồn cảm thấy rất gần nhau, cùng chia sẻ tình cảm thực thuần túy. Nếu những cái hôn nồng nàn nảy lửa rất cần cho tình yêu – cũng như cơm cho đời sống – thì những phút vai kề vai, tâm linh giao cảm cũng cần như nước uống, không thể có thứ nọ mà thiếu thứ kia.
Tâm gục đầu lên vai Lành, không nói gì. Cái im lặng không làm cho người ta chán nản. Cái im lặng đặc biệt. Im lặng là một, nếu lên tiếng nói, sẽ thành hai người khác biệt. Tâm muốn tận hưởng cảm giác êm dịu nhẹ nhàng, lòng không vướng bận một chút tạp niệm nào của cuộc đời, muốn kéo dài phút giây " im lặng là một" ấy càng lâu càng tốt.
Lành bỗng rút trong túi áo ra một cái phong bì, mân mê hồi lâu, rồi bảo:
- Em ạ, anh và mẹ muốn nhờ em một việc . . .
Tâm vẫn còn lâng lâng như ở trên mây hỏi:
- Việc gì hở anh ?
Trong trí Tâm chợt nghĩ đến cái áo Kimono gấm vàng thêu rồng kim tuyến, Tâm biếu mẹ Lành trong dịp sinh nhật, tuần trước. Bà còn muốn có một cái Obi để mặc đi dự buổi tiệc hóa trang của phụ nữ quốc tế. Tâm đã mua xa tanh vàng, may một cái Obi có thể tự mình đeo không cần người giúp. Tâm đoán hay là bà cần một đôi dép Nhật nữa cho đủ bộ chăng?
Lành vẫn im lặng. Tâm hỏi tiếp:
- Mẹ muốn gì hở anh?
Lành ngần ngừ một lúc, nói giọng quả quyết:
- Mẹ muốn vay em mấy nghìn để mua chiếc xe hơi khác. Tuần này mẹ và các bà trong nhóm cần xe đi truyền giáo vài tháng ở nhiều Tiểu bang . Phải đi đường trường xuyên bang , mà xe mẹ cũ quá rồi .
Tâm chợt tỉnh người . Cảm giác lâng lâng biến mất.. Nàng không biết trả lời thế nào.
Ông Lành mở phong bì, đưa cho Tâm một tờ giấy đánh máy đã có chữ ký . Tờ giấy viết rằng :
" Bà Hào vay của cô Tâm 5 nghìn, để mua một chiếc xe hơi, nếu sau 2 năm mà bà không trả tiền, thì chiếc xe sẽ thuộc về cô Tâm. Trong trường hợp nếu có thưa kiện, bà Hào sẽ chịu tất cả tiền án phí".
Tâm im lặng, ông Lành cũng im lặng. Phút im lặng nặng nề ngượng nghịu, khác hẳn với phút im lặng "hai là một" cách đây không lâu. Chỉ có một phút thời gian mà tình cảm thay đổi tưởng chừng như từ thế kỷ xa xưa nào. ..
- Tại sao anh lại hỏi vay em? Mẹ vẫn hay khoe với em là bà có nhiều tiền lắm cơ mà! Còn tiền anh đâu, sao không đưa cho mẹ mượn?
- Mẹ có nhiều tiền, nhưng kẹt cả vào các cổ phần, cổ phiếu. Anh cũng thế!
- Tại sao anh không vay nhà băng?
- Vay cũng được, nhưng mất công làm giấy tờ, chờ đợi lôi thôi lắm. Với lại nhà băng cho vay mua xe, phải trả tiền lãi gấp bốn lần vay em. Mẹ sẽ trả em tiền lãi như em để vào quỹ tiết kiệm vậy. Em không mất gì cả.
- Vấn đề không phải ở đó. Nếu mẹ cần xe gấp, sao anh không đưa xe anh cho mẹ dùng đỡ? Mẹ chỉ đi có vài tháng thôi mà!
- Nhưng bà già lái đường trường suốt mấy tháng biết chuyện gì sẽ xảy ra? Lúc các bà ấy về, anh chỉ còn cái xe nát .
- Thế anh muốn em lãnh cái xe nát?
Hai người im lặng. Phút im lặng rõ ràng không phải là "phút giao cảm thần tiên của hai linh hồn", không phải "im lặng là một" mà "im lặng là muôn nghìn", rạn nứt đổ vỡ nghe như đang ào ào diễn tiến.
Tâm lên tiếng trước:
- Tại sao anh lại đưa em vào chỗ khó xử như thế này?
- Anh không thấy có gì khó khăn đối với em cả. Em có tiền bỏ quỹ tiết kiệm để . . . tương lai dưỡng già. Cho anh mượn cũng thế.
- Em sẽ mất lòng mẹ và anh . . .
- Nhưng nếu em cho mượn . . .
- Thì cũng sẽ mất lòng như thường. Kinh nghiệm của người xưa là bạn bè , bà con, thân cận không nên dính dáng đến tiền bạc, nếu không, sẽ mất cả tiền lẫn bạn. Hay là may mắn lắm cũng mất một. Nếu họ không trả thì mình giận họ, nếu họ trả thì họ giận mình. Anh thấy, có ai thương Ngân Hàng đâu? Người đời rất cần Ngân Hàng ï nhưng lú c nào cũng chửi nát nước!
-Em không tin anh à?
- Phải tùy theo hoàn cảnh. Nếu em giàu thì không thành vấn đề. Nhưng, thử tưởng tượng, em phải suốt ngày đứng lớp trên giày cao gót, nói khản cả cổ mà lương đâu có bao nhiêu, mấy chục năm kéo cày mới dành dụm được ít nhiều để phòng khi bất trắc. Không có chút vốn sẵn trong tay phòng thân, rồi nếu mai đây . . . . Anh có nhiều khả năng giúp mẹ hơn em.
- Em không hiểu anh.
- Đúng thế. Bây giờ em bắt đầu không hiểu. Anh là người sinh trưởng ở đây, có nghề nghiệp, có địa vị, có cơ sở, sản nghiệp, có bà con bạn bè, có thừa tín nhiệm để vay mượn Ngân Hàng dễ dàng. Còn em, tứ cố vô thân, nếu có chuyện gì xảy ra cho em . . .
- Thế anh đây làm gì?
- Em không có thói quen ỷ lại . . .để rồi phải chiều lụy hoàn cảnh . Không nên và cũng không thể nhờ cậy trông chờ vào người khác .
Tâm ngừng lại một lúc, đưa đề nghị đầy thiện chí:
- Xe em cũng cũ quá rồi, chạy muốn hết nổi. Mấy tuần nay, máy xe rên rỉ đủ các thứ tiếng, em sợ nó nổ tung ra lúc nào không biết. Hay là em mua xe mới cho mẹ mượn đi chuyến nầy thôi, xong rồi về trả lại cho em
-Thì trong giấy này mẹ có nói, sau hai năm, nếu không trả lại được tiền thì xe sẽ thuộc về em.
Tâm thấy mình như bị ép buộc. Có một cái gì bất công mà Tâm không giải thích được. Tâm có thể hy sinh nhưng phải có lý do chính đáng, và tự mình quyết định chứ không thích bị dồn ép. Tâm chỉ lờ mờ thấy rằng một bà già 65 tuổi vay tiền mua xe hơi, hứa sẽ trả trong hai năm, nếu không bà Hào không trả nợ thì mất xe.
Trong hai năm ấy, nếu Tâm đau ốm hay có việc khẩn cấp cần tiền, nàng sẽ bị túng rối. Hơn nữa, hai năm sau, một nhóm Lão bà cao hứng đi chu du khắp nước Mỹ để tuyên truyền cho đạo BAHAI, một thứ tôn giáo ít người biết đến, không có nhà thờ, mỗi tuần họ hội họp ở nhà một tín hữu, và chủ nhân sẽ tập giảng về đạo giáo ấy. Với một chương trình ra đi không bảo trợ, lang thang tùy hứng, tùy cơ ứng biến như thế, lúc các cụ trở về, Tâm may ra thấy được chiếc xe nát không biết để làm gì . . .Và cũng có thể các cụ sẽ trở về bằng xe đò. . .
Tâm se sẽ lắc đầu.
Lành thản nhiên lấy lại tờ giấy trong tay Tâm cho vào phong bì bỏ túi. Hai người nhìn nhau, nhưng chắc chắn là không thấy đẹp như trước nữa.
" Tình nhân nhãn lý xuất Tây Thi". Trong mắt người yêu, em là nàng Tây Thi. Nhưng cô Tây Thi giờ đây không chịu đưa tiền cho chàng xài, nên trong mắt chàng em đã biến thành nàng Đông Thi xấu xí nhất đời.
Lành nhìn đồng hồ:
- 7 giờ anh phải đưa thằng nhỏ đến nhà bạn nó. Khi nào rảnh, anh sẽ gọi điện thoại cho em biết. Độ rày anh bận lắm, chắc sẽ ít gặp em.
Lành đứng lên cầm tay Tâm. Tâm để một tay khác đè lên như mọi lần, nhưng lần này hai tâm hồn cùng cảm thấy xa vời. Mới có mấy phút trôi qua mà đôi bạn như đứng ở đầu sông và cuối sông, nhìn nhau ngượng ngùng tưởng trong đời chưa bao giờ tương tư nhau cả.
- Em không tin anh yêu em sao?
- Tiếng ấy em nghe đã nhiều lần, nhưng chỉ như gió thoảng qua rồi thôi. Chưa ai làm gì cho cuộc đời em đổi khác hay khá hơn cả. Chưa ai làm gì cho em, mà em thì cứ mãi mãi bị ép vào cái thế phải chịu thua non canh bạc đời thôi.
Ông Lành đứng lên, con Sến cũng đứng dậy vẫy đuôi đi theo.
Ông Lành thẫn thờ:
- Đời anh nhiều lúc cũng bi quan lắm . . .
- Tâm cười gượng:
- Nhưng không bi quan đến thảm hại như em, phải không? Em hay tin người, nên thường bị những người thân nhất, đáng tin cậy nhất cho đi tàu bay giấy rơi đến thất điên bát đảo hoài, không hiểu tại sao còn sống đến bây giờ!
Ông Lành lẳng lặng bước xuống thềm, cẩn thận mở cửa xe cho con chó lên trước, xong ngồi vào tay lái, nhìn Tâm hơi mỉm cười.
Tâm thầm oán Lành đã không mở cho nàng một lối thoát. Tại sao ông không nói:"Nếu có thể được, thì em cho mượn, không được cũng chẳng sao, em đừng ngại gì cả". Ông đã dồn Tâm vào thế bí với câu trả lời bắt buộc Được hay Không. Tờ giấy vay viết ký tên sẵn, vạch một con đường bắt Tâm chỉ việc móc túi đưa tiền ra. Mà Tâm thì chúa ghét bị gài bẫy, bị đẩy vào một con đường hẹp, rồi bị lùa vào chuồng như một con bò trong đàn bò.
Đưa Lành ra xe, Tâm ngượng ngùng đến nỗi không còn mở miệng nói được câu" Em rất tiếc đã không giúp được anh". Tâm không nói, thực ra vì nàng biết Lành không cần nghe câu ấy. Bây giờ chỉ có Vàng Ngọc thứ thiệt nguyên chất 24 ca- ra, ngoài ra không còn một " lời vàng ngọc" nào có thể cứu vãn được tình thế. Vậy thì còn "rất tiếc" làm quái gì!
Theo thói quen, Tâm không bao giờ tìm bắt, hay theo đuổi. Tâm chỉ giữ gìn cái gì mình có, và khi bị mất, nàng cũng không cố vớt vát, chỉ ngẩn ngơ nhìn nó tan biến, hòa lẫn vào hư vô. Mọi việc đến tự nhiên và đi không vướng víu. Tâm không mời mọc khẩn cầu, chỉ lặng nghe tâm hồn hơi xót xa. Tâm nhớ đến câu Lành nói:
- Em có thể mất tiền, nhưng mà em cũng có thể được một người chồng.
Tâm thấy phản cảm ngay với câu nói ấy. Nếu phải bỏ tiền ra để mua tình yêu hay tình bạn, thì còn quí gì nữa!. Cảm giác khó chịu càng tăng khi thấy câu nói có ẩn ý đe dọa: " Đưa tiền cho tôi tiêu thì tôi cưới cô, không đưa thì thôi!"
Tâm cười thầm mấy Cụ đàn ông thường tự cho mình là ngon lành ghê gớm . Cứ tưởng mình " chấm" cô nào là được cô ấy. Sự thực cũng còn tùy cô ấy có " chấm" mình không đã. Trong thời gian tìm hiểu, cô gái có thể chấp nhận chàng là bồ, chưa chắc đã gật đầu khi chàng xin cưới. Làm như "tôi muốn là được, còn cô chỉ có việc sung sướng nhận lời đi thôi". Các cụ trai già lúc nào cũng đánh giá mình cao tít mù, mà thực ra các cụ có bao giờ hỏi xem bồ nghĩ gì về mình, cho mình mấy điểm đâu! Mà nếu có hỏi thì cô bạn vì lịch sự , sợ mất lòng cũng sẽ trả lời nước đôi. Mãi cho đến lúc tan rã rồi, các cụ cũng vẫn còn u mê không hề biết cái hào hoa phong nhã của mình ở dưới mức trung bình xa lắc xa lơ!.
Chiếc xe màu sữa đã lặng lẽ đến và lặng lẽ đi, không có gì khác thường. Bảy giờ chiều, nhưng trời mùa đông, nắng tắt rất sớm. Tất cả mọi nhà hàng xóm đều đã lên đèn, nhưng Tâm chỉ muốn nhà mình chìm lặng vào bóng tối. Nàng nằm lên giường, mắt mở to nhìn trần nhà, ngạc nhiên: sự đổ vỡ có thể đến nhanh như vậy sao? Nó đã đến trong một lúc bất ngờ nhất và vô duyên nhất.
Lành đã từng nói với Tâm rằng đời ông chưa gặp được người nào hợp ý như Tâm. Cả cái thế giới cỏ rác này, ông đã đi quá nửa đời người mới gặp được một đóa hoa dại còn hương thơm, ông quyết sẽ không để mất. Nhưng không biết cái được gọi là " hương thơm" ấy, có phải là khả năng làm ra tiền không? Và khi không thu hoạch được " hương thơm", thì hương không thơm nữa?
Tâm với tay lên đầu giường lấy cuốn lịch Lành mang đến cho Tâm hôm nào. Trong ấy, ông ghi ngày hai người gặp nhau lần đầu và những ngày cùng đi dự những buổi hội họp. Còn ba lần hẹn nữa sắp đến là ngày Ma Quỷ, một buổi pic nic vào dịp Lễ Tạ Ơn và đêm Giáng Sinh. Lúc đưa cuốn lịch, Lành dặn đùa Tâm:
- Đây là ngày hẹn quan trọng em phải nhớ. Chúng mình có muốn đứt cũng phải đợi cho qua những ngày ấy đã nhé!
Bao nhiêu cuộc vui chờ đợi còn những hai tháng nữa mới đến. Quyết định tưởng như sắt đá lắm, lại hóa ra mong manh vô cùng.
Đối với Tâm, Lành không phải là thần tượng. Nhưng Tâm cũng không quá khắt khe. Kinh nghiệm cho biết rằng thần tượng chỉ để đứng xa mà ngắm, chứ đến gần thì sẽ thấy cái nguyên chất đất sét ngay. Lành lớn hơn nàng 14 tuổi, tính điềm đạm vững vàng, không đẹp trai nhưng cân đối, chỉ có cái trán hơisói. Để bào chữa, Tâm liệt nó vào hạng trán thông minh. Cả hai cùng đã qua tuổi trẻ huy hoàng nhưng vẫn còn mơ mộng, còn cảm thấy vui lâng lâng khi nắm tay nhau đi thơ thẩn trên đồi cát mênh mang. Cả hai cùng muốn tìm hiểu, hy vọng có ngày trên đuòng đời sẽ không còn là kẻ độc hành.
Tình thân của "đôi trẻ" được tất cả tán thành. Bà mẹ Lành vui vì thấy con vui. Thằng con trai Lành, mới 12 tuổi đã sớm mất mẹ nên rất khôn ngoan, có hôm nó khuyên cha:
- Ba thường nói người đàn ông nào trên đời cũng phải có ít nhất một con chó trung thành và một người đàn bà lý tưởng. Ba đã có con chó trung thành rồi, bây giờ ba phải cố giữ cô Tâm đừng làm mất để ba có bạn và con có mẹ..
Con chó tán thành, vì thỉnh thoảng nó được hưởng những chiếc bánh xương ngon lành. Con mèo cũng tán thành vì có thêm một người để nhảy vào lòng ngồi rù rù ngủ gà ngủ gật.
Còn ông Lành là vai chính, cố nhiên phải bằng lòng lắm.
Tương lai có vẻ êm đềm, tình cảm như thang thuốc thần, hàn gắn những vết thương trong quá khứ của cả hai.
Thỉnh thoảng Tâm theo gia đình ông Lành đi nghe giảng đạo Ba Hai . Lành nhè nhẹ kéo Tâm vào đời sống của mình. Hai người cùng muốn chia sẻ ngày tháng với nhau nhiều hơn. Cuộc đời đã đi quá nửa, trọn mái tóc đã xuống màu, những ngày còn lại có nhiều đâu!
Thấy đau nhói ở bụng, Tâm vội dậy lấy hai viên thuốc uống. Bệnh dạ dày của nàng chỉ phát đau khi nàng bị buồn lo , có gì kích thích mạnh, hay bị cảm xúc nội tâm. Đứng trước tủ thuốc, nhìn vào gương, Tâm bỗng dưng thấy mình hơi lạ. Mới có mấy giờ mà thời gian như đã vụt qua gấp bội, đủ để lại những vết hằn suy tư.
Tâm còn nhớ thuở bé, lúc lên mười, nàng không tưởng tượng được là có lúc mình sẽ mười sáu. Và tuổâi hai mươi cho là tuổi ba mươi sẽ không đến bao giờ. Để rồi một hôm nào đó nhìn vào gương, thấy mình xứng đáng được ngồi chiếu trên lúc nào không hay.
Thấy tất cả cơ thể mệt mỏi rã rời và dạ dày đau nhói lên, ý tưởng lười biếng đến trước nhất, Tâm định bụng ngày mai sẽ khai bệnh cáo ốm. Có lần nàng đã xuýt bị ngất đi trong sở, các bạn phải vực vào phòng nghỉ. Tâm không đi làm mọi người sẽ tin nàng bệnh thật. Tâm nhớ lời ông Lành thường nói:
- Nếu em là vợ anh, thì em sẽ thôi việc ở nhà tỉnh dưỡng, dạy con, và anh muốn em đi học những món không cần thiết mà em hằng ao ước.
Tâm có thể tĩnh dưỡng khi có "Ai đó" dù làm hậu thuẫn tinh thần, nhưng bây giờ linh cảm cho biết là hậu thuẫn không còn nữa, Tâm phải sẵn sàng trở lại cách sống ta với ta như từ thuở nào.
Mỗi sáng, 6 giờ thức dậy lúc trời còn tối mù mịt, bao giờ Tâm cũng tự chống lại ý tưởng giá được nằm thêm vài phút nữa thì thú vị biết bao. Nhưng sáng nào cũng thế, cái ý nghĩ ấy bị chìm đắm trong bóng tối và giá rét. Cuối cùng, Tâm lấy hết can đảm, mắt nhắm mắt mở vùng dậy để tiếp nhận một ngày mới, một ngày có thể dễ chịu, mà cũng có thể đầy những chuyện trái ý không đâu.
Tâm nhìn vào gương, lẩm bẩm:
- Nếu nghỉ việc ngày mai, có lẽ mình sẽ nằm lì,sẽ lười biếng không muốn làm gì cả, như thế, sự tĩnh dưỡng chỉ có hại thêm. Phải gắng đi làm để lướt qua bệnh tật , hóa giải mệt mỏi.
Tâm thấy đoạn đường trước mặt đầy sương mù, còn Tâm là một chiếc xe hơi cũ kỹ không đèn, phải cố gắng bảo toàn cho khỏi sa xuống vực thẳm mà cũng không được lạng quạng đâm vào xe kẻ khác. Mới sáng hôm nay, hình ảnh " ai đó" như ánh lửa thấp thoáng. Tia sáng tuy mơ hồ yếu ớt, nhưng cũng vui vui . Aùnh lửa ấy bây giờ tự nó tàn lụi và tắt ngấm rồi. Tâm thấy cần phải đánh thức dậy cái tinh thần hài hước vẫn được dùng làm áo giáp rất hữu hiệu xưa nay..
Tâm uống hai viên thuốc xong trở lại giường nằm, liên tưởng đến nhân vật AQ trong một truyện của Lỗ Tấn. Để bảo vệ lòng tự ái khi bị tổn thương, AQ lúc nào cũng tìm ra được lý do để giải thích hoàn cảnh và lấy phần thắng tâm linh về mình. Khi AQ bị người làng đánh đập tàn nhẫn, hắn nói: Tao coi chúng mày như con cháu đánh đùa cha mẹ ông bà. Khi người ta mắng chưỉ AQ: Mày là thằng ngu dốt nhất, bần tiện nhất, khốn nạn nhất . AQ vui vẻ nhận tất cả những cái "nhất" ấy . Dù sao hắn cũng "Nhất" kia mà! Hơn tất cả mọi người rồi, còn phiền gì nữa!. Khi AQ bị trói tay, giải đi quanh phố để ra pháp trường chịu tử hình . Hắn ta kiêu hãnh nghĩ đời đã mấy ai được quân lính đeo súng tiền hô hậu ủng, còn hắn đứng trên xe mui trần diễu qua thành phố cho thiên hạ chiêm ngưỡng.... Hoàng Đế cũng oai vệ đến thế là cùng !.
Hơn lúc nào hết, trong giờ phút này, Tâm cảm thấy rất cần cái áo giáp ấy, phải tìm ngay một ý tưởng rất là AQ để giữ vững nụ cười trên môi. Nghĩ mãi không ra, chợt nhìn quanh phòng, thấy trên tấm thảm nhung mầu lá mạ rất đẹp từng đám lông chó vàng trắng lẫn lộn, vương vãi khắp nơi, Tâm vui mừng mỉm " nụ cười AQ" tự bảo:
- Thôi, thế từ nay càng đỡ phải quét lông chó!
Rồi như để đánh thêm một tuyệt chiêu cuối cùng, Tâm lẩm bẩm một mình:
- Thằng cha thế mà ngu thật! Nếu biết cách làm cho mình tự nguyện thì bây giờ có lẽ mình đã trắng tay không còn một đồng xu ten. Và rồi hắn sẽ lờ mình.. . . Và rồi nếu mai mốt mình có mất việc, có đau ốm, có phải đứng đường ăn xin . . . thì gắng chịu. May quá! May quá!!!

Lần đầu tiên Thảo được chồng đưa đi nghỉ mát ven biển. Nhưng nămngày qua rồi, nàng không sao kéo nổi chàng ra bãi tắm. Suốt ngàyanh dính chặt vào chiếu tổ tôm, bàn mạt chược. Anh cởi trần phơi cáibụng phệ trắng hếu ra trước đám con bạc.Mắt anh lim dim nhìn qua làn khói thuốc của điếu xì gà ngậm lệch bên môi.Nàng mặc bộ đồ tắm rực rỡ, khoác chiếc khăn trên vai, vẻ mặt sốt ruột ngồi bên,năn nỉ.
- Hết ván này thôi nhé! ít nhất anh cũng đưa em ra biển lấy một lần.
- Em đi đi , đừng ám quẻ nữa . Anh đang vận đỏ mà.
- Ai cũng có đôi, em đi một mình coi kỳ quá.
- Em cứ nhập bọn với họ. Ra ngoài đó thê phao rồi tìm bạn sau. Anh tin sẽ có một anh chàng độc thân nào đó bám lấy xin đẩy phao cho em ngay.
- Nói thế mà anh nghe được à?
- Ông anh nói đùa thôi , chứ ngoài ấy thiếu gì bạn gái
- Mấy ông bạn máu mê can khéo- Chị đi với họ vài lần là quen ngay thôi.Nàng bỏ chồng ngồi lại với bọn người cay cú đỏ đen voà buồng thay bộ đổ bò , đeo chiếc máy ảnh che dù ,đi dạo một mình.
Nắng rực rỡ trên thảm rừng phi lao ven bãi cát. Mọi người vui vẻ nô đùa với những con sóng bạc đầu. Một vài đôi tìm chỗ yên tĩnh dưới bóng cây. Nàng thấy mình cô đơn lacm lõng giữa dòng đời sôi động .Biết thế này đưa con gai đi theo lại vui hơn.Thảo đưa máy lên chụp biển nhưng thật vô djuyên ảnh không có hình người thân cũng nhạt. Bỗng cô thấy một chàng hoạ sỹ trẻ kê giá bên tảng đá đang say sưa vẽ .Thảo lặng lẽ đến gần liếc nhìn bức tranh. Chàng bất chợt quay lại thấy nàng thì sửng sốt buông bút. Anh nhìn xoáy vào đối tượng như vừa phất hiện ra điều gì mới lạ. Nàng e lệ quay về phía biển . Gío thổi mái tốc bùng lên như ngọn lửa đen !
   Thấy nàng đi một mình, anh chàng lập tức bắt chuyện làm quen .
   Chào chị! Chắc chị cần chụp ảnh mà thiếu người bấm máy?
- Sao anh biết? - Nàng bật cười thay cho lời xác nhận.
- Phong cảnh và nắng thật tuyệt. Và chị nữa cũng rất đẹp!
  Còn tôi bố cục khuôn hình cũng không tồi đấu.
Nàng đưa máy cho anh chàng hoạ sỹ . Thế là anh liền chọn cảnh , uốn nắn tư thế , gọi ý dáng điệu, lấy cự li ,độ sáng...   cho năm kiểu khác nhau.
- Chị có thể mặc đồ tắm đứng bên chân sóng...
- Tôi chưa sẵn sàng. Thực ra tôi chỉ định đi dạo nên không mang theo đồ tắm.
- Trong ảnh, đồ lót cũng khó phân biệt nổi với ban mảnh bi-ki-ni. Tất nhiên nó không được mốt bằng... Nhưng tôi có thể giúp chị tìm ra một bố cục kín đáo và gợi cảm . Hãy tin tôi đi.. Tôi là hoạ sĩ mà!
   Nàng ngượng ngùng nhưng đã xiêu lòng. Đi biển mà không có kiểu ảnh mặc đồ tắm thì thật đáng tiếc. Và thế là nàng thoả hiệp.
- Tôi mang cặp mắt nghệ thuật của anh có cái nhìn công bằng. Trước khi chụp xin anh ngắm qua để đánh giá xem có nênkhông đã.
- Nhất định là như thế! Nàng đứng nấp vào bụi phi lao bỏ bộ đồ bò trên cành rồi bước ra trước ống kính. Chàng hoạ sĩ lặng người như đứng trước một kiệt tác.
- Chị có thân thể đẹp mê hồn. Nhưng mầy sắc bộ đồ không thích hợp với biển.Tôi có thể lựa nền rừng cây và những tảng đá chụp cho chị vài kiểu.
  -Cảm ơn!
  Thời gian trôi nhanh và ba kiểu ảnh đã được bấm. Nàng mặc quần áo toan tạm biệt thì hoạ sĩ nói.
- Chụp ảnh không phải ngề của tôi. Cho phép tôi vẽ tặng chị một bức ký hoạ. chị có một nép buồn tuyệt vời!
- Buồn đến tuyệt vời ắt phải tan nát con tim? Sao anh dám bảo tôi bồn? Tôi dang cười với anh đó thôi!
- Nét mặt chị tiết lộ điều này chứ tôi đâu dám đoán liều!
Đây không phải nét bồn mơ hồ ,man mác mà nó mênh mông sâu thẳm như đại dương. Đúng là chị đang cười với tôi nhưng chỉ là nụ cười thoáng qua chốc lát. Nó sẽ tàn héo ngay khi chị quay về với cuộc sống thường nhật của mình. Đúng không?
- Ôi ! anh đúng là một gã thầy bói tinh quái- Nàng nói nửa trách móc ,nửa nư xác nhận.
- Thôi bây giờ ta quay về chủ đề chính nhé.
Chị ngồi xuống đây... thế , yên lặng một chút. Chị suy nghĩ về điều tôi nói đi...
   Nàng không tranh cãi, lặng lẽ làm theo hoạ sĩ. Nàng nhớ đến đưa con gái tám tuổi đang sống trong mái nhà đầy tiện nghi với bà vú nuôi ở hà nội. Đến chồng mình , một thạc sĩ toán học, chủ tiệm điện tử dân dụng,đại lí máy điện toán,một nhà sáng tạo phần mềm trò chôi và cúng là tay cờ bạc có hạng. Nàng chỉ có một nhiệm vụ tiêu tiền và chẳng biết sự giầu có do kinh doanh mang lại hay ngững trò đen đỏ tạo nên. Thiên đưòng vật chất là mơ ước của nhiều người mà sao nàgn vấn thấy cô đơn, buồn tẻ và bất hạnh.
Mươi phút sau, Bức ký hoạ hoàn thành . Hoạ sĩ hỏi tên và đề tặng. Anh kèm vào đó bức danh thiếp.
- Về Hà Nội , bữa nào rảnh mời chị đến thăm xưởng hoạ của tôi.Sống và làm việc độc thân trong một ngôi nhà ở ngoại ô, tôi rất mong có khách.
- Cám ơn anh về bức tranh và cả lời mời. Tôi không dám hẹn ngày nhưng xin hứa sẽ đến thăm anh.
Nàng ít am hiểu hội hoạ.Nhưng thoáng nhìn bức chân dung, nangf đã thấy hiển hiện nét buồn mà hoạ sĩ gọi là tuyêtn diệu! Còn chồng nàng thì mỉm cười nhún vai bình luận:
- Thằng cho mới vào nghề hay soa mà nó bôi bác người đẹp của tôi xanh xao bệnh hoạn thế này!
   Tuy chồng không thích , nhưng nàng vẫn trang trọng lồng khung mạ vàng treo trong phòng riên của mình.

    Phải tích tụ "dũng khĩ" cả tháng trời nàng mới dám đến thăm chàng hoạ sĩ . ngôi nhà nhỏ thu mình trong vườn cây văng vẻ. phòng khách không có những tịên ngi hiện đại nhưng lạ mắt và ưa nhìn. Những bức tranh, pho tượng bình gốm, phù điêu.. cả bộ bàn ghế song mây ,bộ bình trà đất nung cũng gây ấn tượng.Anh khệ nệ bê vò rượu ra mời khách quí ,nhưng chị nhất định từ chối.
- Một li nhỏ thôi ! không phải bùa mê thuốc lú đâu mà chị sợ say!
- Tôi bị bệnh tim mong anh thông cảm.
- Bệnh quý phái đây! - anh cười - Để tôi mời chị an chút hoa quả vườn nhà vậy.
   Anh cất vò rượu và bưng ra đĩa na. Nàng vui vẻ bửa một quả, lấy thìa xúc từng múi an nhỏ nhẹ như sợ nhoè làn môi tô son. Trong câu chuyện , cả hai đều không nói và cũng chẳng hỏi về đời tư của nhau. Hình như họ muốn tất cả đều mới mẻ tinh khôi, tách biệt khỏ bụi trần quá váng.Anh dẫn nàg thăm xưởng vẽ. Trong phòng sáng tác, những phác thảo tranh tượng khoả thân chen chúc quanh tường , dồn cặp mắt tò mò vào khách lạ khiến nàng đỏ mặt.Kẻ ngoại đạo che giấu sự nông cạn của mình bặng lặng im. Anh cũng không giải thích mà nhường lời cho tranh. Phòng tiếp theo, anh bày những tác phẩm hoàn chỉnh.Những hình vẽ lạ lùng kỳ quái .đường nét khi run rẩy ,lúc bạo liệt, màu sắc chõ nhạt nhoà do quét bằng bút, nơi sặc sỡ mầu nguyên thể bóp ra từ tuýp sơn! Tên tranh cũng bí hiểm " iai nhân giấu mặt" "ma trận đen" "kí ức vỡ vụn" " nước mắt đàn ông"...
Nàng ngắm kỹ , cố tìm cảm xúc mà không nổi. như đoán ra ý khách, anh nói giọng buồn buồn.
- Không riêng chị mà nhiều đồng nghiệp của tôi chẳng ưa . họ chê tôi là lập dị, suy đồi . Rất ít công chúng , tôi luôn luôn cảm thấy cô đơn . Sự có cặt của chị còn quan trọng hơn những lời khen!
- Tôi không đủ trình độ để đánh giá. Như người chưa biết uống rượu thì nói gì say tỉnh. Nhận thức phải đi trước thưởng thức đúng không anh?
- CHị không chỉ xinh đẹp mà còn rât thông minh! - Anh ken chân thành - Tôi muốn được chị ngồi mẫu cho vẽ một bức chân dung.
- Anh đã vé tôi ngoài bãi biển đó thooi.
- Chưa đủ. Công việc nghiêm túc cần ít nhất hai tuần. Thì ra cái nghiêm túc trong phòng vẽ buộc người đàn bà phải thoát y! Nàng e lệ, ngại ngần và từ chối. Hoạ sĩ trấn an.
- CHị đùng lo sợ. Tôi quan gọi ngôi nhà của mình là "Vườn chúa thiêng liêng" . Ngoài hai ta chẳng có kẻ phàm tục nào bén mảng tới đay. Chị séc thây an toàn và thoải mái như trong phòng riêng của mình.
    Nàng không tin. Người đàn bà có chồng hiểu rõ đàn ông độc thân nguy hiểm tới mức nào! KHi chia tay , anh xin nàng bỏ ngỏ khả năng hợp tác để anh được hân hoan sống trong hi vọng.
Và chính niềm hân hoan bỏ ngỏ đó đá giầy vò trái tim đa cảm của nàng. Lòng kiêu hãnh vì vẻ đẹp bản thân đã thôi thúc nàng mạo hiểm. Nàng quy lại "Vườn Chúa",sẵn sàng trở thành Eva trước cặp mắt vui mừng của Ađam. Hoạ sĩ mời nàng thoát y ngồi trên tấm đệm. Anh ý tứ uốn nắn tư thế người mẫu bằng ngôn từ chứ không động vào cơ thể.
  Qua buổi đầu, nàng lấy được niềm tự tin.
Ngày thứ hai,thứ ba,thứ tư nàng có thể chiêm ngưỡng và bình luận về bức hình của mình lồ lộ trên pa nô.
   Ngày thứ năm bức chân dung được bôi mầu sơn.. và mọi sự vẫn bình an như trong " vườn chúa" hoạ sĩ làm việc say sưa , tràn đầy cảm hứng.
   Mọi dự cảm về người dàn ông độc thân đều sai lạc. Gìơ đây thì chính tâm hồn nàng nổi loạn. Mỗi lần uốn éo tấm thân gợi cảm hé mở một ẩn ý mời chào, lôi kéo chàng trai vào mê cung tình ài thì anh lại nhẹ nhàng xin lỗi, đẩy nàng về tư thế ban đầu.
     Thì ra đối với hoạ sĩ nàng cũng chẳng hơn gì chùm quả chín hay chiếcbình gốm trong bức tranh tĩnh vật !
  Sắc đẹp của nàng phải đứng sau lòng đam say nghề nghiệp. Niềm kiêu hãnh bị tổn thương nặng nề.
   Và nàng lặng lẽ bỏ cuộc không một lời từ biệt. Nhưng rồi không đang tâm với bức tranh vẽ dở, một thoáng sau nàng quay trở lại . Thực ra tâm hồn nàng đã bị giam hãm trong khung tranh mất rồi.
     "Vườn chúa" hoang vắng, phòng khách không người. Nàng lặng lẽ bước vào xưởng vẽ trên tấm pa nô quen thuộc dang mang hình cô gái khác. Thiếu phụ ra hành
lang đi về phía buồng ngủ , liếc mắt qua rèm thì.... lạy chúa!.... chàng Ađam dang hoá thân thành chiến mã cho một kị sĩ Eva nào đó!
   "Đồ đạo đức giả" - nàng thầm nghĩ và hầm hầm đi ngang qua phòng tranh . Chợt thây bức chân dung của mình đong khung treo trê trên tường, nàng tức giận muốn phát điên. Sẵn con dao sơn quăng trên pa -lét, nàng vớ lấy rạch hai đường chéo trên mặt tranh rồi đóng sầm cửa bỏ đi.
   Thấy tiếng động, chàng hoạ sĩ vội vàng hé cửa ngó ra, nhưng bóng thiếu phụ đã khuất đi sau ngõ hẻm.

    Mùa đông năm ấy, anh mở triển lãm tranh ở GA-LƠ-RY Huyền Quang. Nàng tìm đọc những bài báo viết về hoạ sĩ họ Lâm và những tác phẩm của anh. Kẻ ác khẩu xếp Lâm vào lại suy đồi, lai căng, là dòng " tam bội" giữa tranh dân gian Đông hồ với trường phái dã thú!
    Máy nhà bình luận ôn hoà xem anh như môn đệ của phái ấn tươngj nhưng cũng chịu ảnh hưởng nhiều ở những danh hoạ siêu thực. Người hâm mộ gọi đặc thù duy mỹ của Lâm bằng thuật ngữ siêu cảm. Nếu đây là trường phái thì ông là thánh tổ! Nếu coi là hoạ đạo thì Lâm là đại pháp sư ,là vị lạt ma chưa có tông đồ.
    Khi nhà báo phỏng vấn Lâm mỉm cười:
   - Tôi là tôi ! Săn lùng cái đẹp là cuộc phiêu lưu đầy may rủi. Đi theo vết chan danh nhân thường chỉ lượm được những mẩu xương thừa. Dấn thân voà miền hoang dã, rủi thì rơi xuống vựcđể hoá thân thành ma quỷ. May thì đắc đạo hiển linh đến được đền viếu của thánh thần! Tôi còn đang trên đường hành hương nhưng cảm thấy may nhiều hơn rủi!
- còn bức chân dung thiếu phục? phải chăng đây là một hiện thực lạc loài trong cỡi u linh?
- Đó là miền gío thoa giữa nghệ thuật và cuộc đời, là màn kịch dở dang. là cái phôi sơ sinh của mối tình hư ảo!
....
Tính tò mò bị kích thích. Nàng deo kính mầu choàng khăn voan kín nửa khuôn mặt lẻn voà phòng triển lãm. Nàng thấy ngay bức chân dung của mình được bầy ở vị trí trang trọng nhất. Hai vết dao rạch chéo hay vẻ đẹp lộng lẫy của người đàn bò khoả thân trên táp-blô cuốn hút đám khách vây quanh ? có lẽ là cả hai.
    Nàng xúc động muốn khóc khi nhìn thấy dòng chữ "NỖI BUỒN KHÔNG BÁN" gắn dưới khung tranh.
    Ra khỏi ga-lơ-ry nàng bước vội như chạy trốn. Bỗng có bàn tay đặt lên vai nàng. Thiêu phụ quay lại và nhận ra chàng hoạ sỹ.
   - Chị ! anh thầm thì -tôi chờ mãi, không biết người đẹp ở đâu mà tìm. Tại sao... em lại xa lánh tôi? Lại cắt đi mối liên hệ tốt dẹp vừa chớm nở?
   - Anh không tự hiểu được à? ?- nàng phẫn nộ.
   -Tôi tôn thờ em. Tôi khát khao tình yêu. Nhưng sự trân trọng ve đẹp ngăn tôi làm điều thái quá. tôi định khi bức tranh hoàn thành sẽ thú nhận một sự thật là tôi yêu em, yêu cả nỗi buồn của em như chưa bao giờ được yêu, em là khoảng trùng hợp duy nhất giữa cuộc đời và nghệ thuật của anh!
   - yêu mà như thế a? - nàng nhìn anh bặng cặp mắt ghen tuông dữ dội đến phi lý.
   - Em không trở lại, nỗi tuyệt vọng tạo ra khoảng trống khủng khiếp... và anh đã trìm trái cấm để quên đi...
   - Thôi đừng nguỵ biện!
   Nàng vùng ra khỏi tay anh, nhảy lên chiếc xe đỗ bên hè, xe nổ may lao đi. Người đàn bà không ngoái lại..

   Những cuộc triiển lãm sau, hoạ sĩ vẫn đạt bức tranh "Nỗi buồn không bán" vào vị trí trang trọng nhất. Anh hi vọngnàng sẽ tha thứ cho anh và quay lại . Song chẳng bao giờ thấy. Một thập kỷ trôi đi,hình bóng cố nhân vẫn ám ảnhcuộc sống độc thân của anh.

  Một buổi chiều vàng thu, nghe có tiếng chuông gọi của anh ra mở . hoạ sĩ lặng người cô gai đứng trước mặt anh như từ trong bức tranh " nỗi buồn.." bước ra. Tuy
nhiên vẻ mặt cô lại tràn ngập niềm hân hoan tươi trẻ.
  - Cháu chào ché ! Mẹ chau sai mang trả chứ thứ này.
  - Mẹ cháu ? Trời ơi cháu là con ai? trả cái gì?
  - Chú đọc thư đi sẽ rõ.
Anh mời cô gài ngồi rồi mửo chiếc hộp nhỏ: Bức ký hoạ, con dao sơn và bức thư.
".. Xin cảm ơn về những tình cảm tốt đẹp anh dành cho tôi trong hơn mười năm qua. đáng tiếc là tô không có gì để đáp lại. khi phải mãi mãi đi xa, tôi xin tra hoàn anh
mấy kỉ vật đau thương này..."
  - THế mẹ cháu giờ đây ra sao?
  - Mẹ cháu mất cách đây hai năm vì bệnh tim.
  - Trời ơi !
  Mặt hoạ sĩ tái ngắt... Anh ngất xỉu trước nỗi lo cuống cuồng của cô gái.

    Lưu là đội trưởng đội cảnh sát hình sự tuyến, tức là cảnh sát chống tội phạm hình sự trên các tuyến giao thông. Năm 1982, Lưu 22 tuổi, anh lấy vợ. Vợ chồng bằng tuổi nhau, cùng học với nhau ba năm trung học. Chồng làm công an, vợ làm ở khách sạn, được công ty du lịch phân cho một căn nhà ở trung tâm thành phố. Về đời riêng, bắt đầu như thế cũng là hơn nhiều người. Lưu rất đẹp trai, dáng vóc cao lớn, hao hao giống các diễn viên Hồng Kông trong phim hình sự. Vợ cũng rất xinh gái, đẻ một con lại càng xinh. Vợ chồng bế con đi chơi phố ai cũng phải ngoái cổ lại nhìn. Một cặp vợ chồng thời bình quả nhiên có khác với những cặp vợ chồng thời chiến. Họ là những người may mắn khiến các thế hệ sinh trước phải ghen tị. Chỉ có một trục trặc rất nhỏ không đáng để ý, ấy là lương một trung sĩ công an hơi ít, chỉ có 51 đồng, đóng tiền ăn đã mất 18 đồng. Lương vợ bao nhiêu chồng cũng không hỏi vì biết lương của vợ chỉ là hình thức, còn "bổng" mới là nguồn thu chính. Vì là "bổng" nên số tiền không cố định nhưng trong tủ lúc nào cũng có sẵn từng xấp tiền. Ðẻ con, nuôi con, nuôi mẹ từ quê ra trông cháu đều là tiền của vợ. Lưu đi bắt cướp, có khi phải đi vài ngày, tiền công tác rất ít cũng phải ngửa tay xin vợ. Xin mãi cũng ngượng, vợ lại để sẵn tiền trong tủ nên về sau Lưu cứ tự tiện lấy, không mấy khi hỏi. Của vợ như của chồng, đã là vợ chồng ai còn phân bì của tôi với của anh. Nghĩ ngợi lẩm cẩm quá có khi vợ lại ngờ rằng tình yêu của anh với cô không trọn vẹn.

    Một tối Lưu về nhà đã rất khuya nhưng vợ anh vẫn chưa về. Bà mẹ ra mở cửa mặt buồn rười rượi, hỏi câu nào trả lời câu ấy, mắt cứ nhìn xuống. Lưu đã vào giường nằm mới nghe bà cụ nói: "Anh thử hỏi vợ anh xem nó có muốn gửi con bé đi nhà trẻ không? Hàng xóm họ đều gửi con ở nhà trẻ cả, nghe nói các cô trông cháu cũng cẩn thận lắm". Lưu hỏi: "Mẹ không thích ở đây nữa à?". Bà cụ nói: "Tôi muốn về quê ít tháng, ở mãi đây cũng nóng ruột ở nhà". Chuyện ở hay về là chuyện thường nhưng giọng nói bà cụ lại không bình thường, cứ như người muốn khóc. Lưu lại hỏi: "Mẹ chồng nàng dâu lại có chuyện gì không vui, phải không mẹ?"." Không, chả có chuyện gì. Bỏ nhà đi cả năm, còn các em anh..." Mấy ngày sau Lưu nói chuyện với chị ở phòng kế bên mới hay, dạo này vợ anh nói hỗn với mẹ chồng nhiều lắm. "Chắc là nó mới đổi tính, trước kia đâu có thế". Chị kia nói: "Lâu lắm rồi chú ơi. Bà cụ rất hiền, cứ bế cháu sang đây khóc lén khóc lút, lại còn dặn tôi phải giấu chú". Lưu lại hỏi: "Cách đây mấy ngày chị có biết đã xảy ra chuyện gì không?". "Mọi ngày giờ trưa cô ấy không về, trưa hôm ấy bỗng nhiên lại xồng xộc về thấy bà cụ ôm cháu ngủ, bát đũa chưa rửa, thế là cô ấy làm ầm lên. Bảo là lấy chồng chứ ai lấy thằng ăn cắp. Chả biết lấy tiền cho gái hay cho anh cho em mà để tiền bao nhiêu cũng hết bấy nhiêu". Lúc ấy Lưu mới ngớ người ra. Vợ lấy tiền của chồng là chuyện tự nhiên, nhưng chồng không làm ra tiền lại lấy của vợ tiêu lại là chuyện không bình thường. Lấy tiền mà không nói tức là ăn cắp, chứ còn gì nữa.

    Bà mẹ chồng về quê. Con gái gửi nhà trẻ rồi gửi mẫu giáo, thỉnh thoảng vợ chồng Lưu vẫn mời bạn bè tới nhà dùng cơm. Thỉnh thoảng họ vẫn cùng nhau đi xem kịch, xem chiếu bóng, đi và cùng uống nước giải khát ở các quán quen. Họ dắt con đi chơi vẫn có nhiều người ngoái lại nhìn, vẫn là một cặp vợ chồng đẹp đôi và có vẻ thỏa mãn. Người ngoài tưởng thế, bạn bè cũng nghĩ thế nhưng hàng xóm thì biết giữa họ không khéo đã có chuyện to rồi. Vì căn hộ của cặp vợ chồng trẻ ấy không có tiếng cười, không có cả tiếng nói. Chồng về rất khuya cũng chỉ nghe có tiếng mở cửa rồi tiếng giội nước, không thấy bật đèn cũng không nghe có ai hỏi ai. Vợ về muộn cũng thế. Họ chỉ nói với nhau khi có bạn bè tới thăm hoặc trước mặt hàng xóm. Con bé đã lên năm, đi mẫu giáo rất ngoan, đến giờ đón con mà bố mẹ chưa về thì bác hàng xóm đón, thường là ăn cơm tối với các con của bác, nũng nịu với các anh chị, hỏi han, cười đùa như mọi đứa trẻ khỏe mạnh. Nhưng ở với bố mẹ những ngày nghỉ thì cả ngày con bé không nói, cười cũng không, mắt nhìn lấm lét như là sợ.

    Lưu cũng biết vợ không còn yêu anh nữa, anh khỏe mạnh, đẹp trai, đàn bà con gái đủ mọi lứa tuổi rất thích được nói chuyện với anh, chọc ghẹo anh và cũng rất muốn được anh nắm tay, nắm chân ghẹo lại. Anh chỉ thiếu có tiền thôi. Chả lẽ một thằng đàn ông thiếu tiền nằm cạnh vợ mà không gây được một xúc động nào ở người đàn bà, dẫu rằng họ không còn là tình nhân nữa? Vô lý! Nhưng là chuyện có thật. Họ vẫn nằm chung giường, con gái ngủ giường con kê liền cạnh, nhưng rất nhiều đêm họ không hề biết đến nhau. Lưu luôn luôn về muộn và đôi khi mệt mỏi, chán chường, không phải lúc nào cũng chán vợ, mà là chán cái nghề truy lùng, bắt, khám xét. Tới đâu cũng chỉ vấp phải những bộ mặt sợ hãi, dối trá, oán hận. Bất cứ lúc nào cũng có thể nhận một nhát dao đâm từ lưng hoặc một gậy bổ xuống đầu. Cứ hẳn thế anh lại dễ ăn, dễ nói, dễ xử sự. Còn vợ anh thì sao? Từ mấy năm nay chị có một gương mặt rất lạ, không vui, không buồn, cũng không giận, như gương mặt tượng. Vừa là vợ lại vừa là người lạ, vừa là người thân nhất, vừa là người có thể căm ghét anh nhất. Không có mũi dao nào ló ra nhưng đứng cạnh nhau là đau nhói, sau đó là rã rời như đã bị chảy máu từ bên trong. Anh phải xử sự như thế nào, phải nói năng ra sao? Anh không biết, anh lúng túng, vụng về, cau có và càng trở nên đáng ghét hơn. Cũng có đêm Lưu rất muốn được yêu vợ. Anh nằm cạnh vợ, cười nịnh nọt và đưa tay khẽ vuốt ve một cánh tay của vợ. Chị hất tay anh ra như người ghê tởm, càu nhàu nói: "Ông ngủ đi, tôi mệt quá". Có lần anh nhẫn nại năn nỉ thì chị quay mặt về phía anh, một gương mặt trắng xanh dưới ánh điện đường chiếu vào, nói dửng dưng: "Ông muốn làm gì thì làm nhanh lên". Anh thở dài, nằm lùi lại, nói nhỏ: "Em ngủ đi, anh cũng thấy mệt rồi!". Ai mà tin được một cặp vợ chồng đẹp đôi như thế, nằm cạnh nhau cả năm mà không ai đụng chạm vào da thịt của ai.

    Thời gian đầu chỉ có vợ chồng Lưu là biết cái gia đình nhỏ bé của họ có nguy cơ tan vỡ, còn bạn bè và họ hàng vẫn không hay biết gì. Thời gian sau, mọi người đều biết vợ Lưu có ngoại tình, biết rõ cả địa chỉ của người tình nhưng Lưu lại không hề biết. Có thể anh cũng đã lờ mờ biết nhưng anh không muốn tin vì người tình của vợ lại là ông trưởng phòng vật tư của một công ty du lịch. Ông ta đã năm chục tuổi, xấu trai và thô lỗ, chỉ được cái khỏe mạnh và rất lắm tiền. Người như thế làm sao quyến rũ nổi vợ anh. Vợ anh còn trẻ, vẫn đẹp và cũng có tiền. Anh cũng còn rất trẻ, mới ngoài ba mươi, là một sĩ quan cảnh sát có triển vọng, đã được báo Hải Phòng nêu tên và đăng ảnh. Anh chỉ có một khuyết điểm nhỏ là không nghĩ ra được những cử chỉ âu yếm lặt vặt của mỗi ngày để chiều vợ, không luôn luôn có mặt bên cạnh vợ những lúc cô ấy cần. Và đã rất nhiều đêm anh nằm vật bên cạnh vợ như một khúc gỗ sau một ngày bám theo những chiếc xe ca chật như nêm cối để phục bắt bọn cướp giật. Nhưng Lưu vẫn tin mối quan hệ bất chính kia nếu có thì cũng để trêu anh thôi, cảnh cáo cho biết chứ chưa hẳn đã muốn dứt bỏ thật. Cơ quan vật tư của công ty du lịch gần ngay khu nhà tập thể của công nhân viên. Gia đình trưởng phòng vật tư ở Kiến An nên ông ta chỉ về nhà tối thứ bảy và ngày chủ nhật, còn các ngày làm việc ông ta ăn ở ngay tại cơ quan. Các buổi trưa vợ Lưu cũng không về nhà, đi chợ nấu ăn tại nơi làm việc, cùng ăn với trưởng phòng và ngủ trưa tại phòng ông ta như một cặp vợ chồng. Không ai dám nói đã đành, người vợ ngoại tình cũng không thích giấu giếm nữa, kể cả với ông chồng cảnh sát. Cho tới một buổi trưa, Lưu đã bí mật leo ống máng như cách vây bắt một tội phạm hình sự, đột nhập từ cửa sổ khép hờ vào phòng riêng của trưởng phòng vật tư và bắt gặp vợ mình cùng người nhân tình lớn tuổi chỉ vừa kịp quơ chăn phủ lên người...

    Họ đã đưa nhau ra tòa để ly hôn. Lưu thì xấu hổ và đau đớn nhưng vợ anh rất thản nhiên như đang thay mặt ai đó để làm cái việc nghiêm trọng ấy. Khi tòa hỏi ai sẽ nuôi đứa con gái, theo luật thì đứa con duy nhất sẽ theo mẹ, trừ phi... Người đàn bà nói luôn: "Ðể bố cháu nuôi, lương tôi thấp không đủ khả năng nuôi cháu". Nói rất tự nhiên, không đắn đo, nghĩ ngợi gì cả. Vài tháng sau, Lưu được tin cô vợ cũ đang ăn sáng thì bị bà vợ chính thức của người tình đưa con trai lớn tới đánh ghen, mẹ thì chửi, con thì đánh. Một năm sau, tay trưởng phòng chuyển công tác đi nơi khác và bỏ luôn người đàn bà còn trẻ và đẹp đã vì hắn chịu mất hết những gì cô ta có từ mười năm nay. Rồi có tin cô đi cặp với một người khác, thanh niên mới lớn, kém cô ta cả chục tuổi. Lúc thì cô ta sống với người trẻ tuổi hơn, lúc thì với người bằng tuổi, có lúc lại chạy theo một ông già tóc đã muối tiêu, đạo mạo như một ông bố. Chả hiểu ra sao cả. Như một con điếm. Mà cô ấy vẫn có tiền.

    Lưu gửi con về quê nhờ mẹ nuôi, làm việc vẫn hăng say nhưng cứ nghĩ tới đàn bà là đau nhói. Ðàn bà thật khó hiểu mãi mãi anh không thể hiểu. Theo cách đánh giá của anh, họ đều tham tiền, ham vui và cạn nghĩ như nhau cả. Sau cuộc chia tay với vợ, đưa con gái về quê gửi mẹ và các em. Lưu đã là người hoàn toàn tự do, như thời anh mới đi làm. Anh xin nghỉ hẳn hai ngày để ngủ. Anh ngủ từ sáng đến tối, ra phố ăn cơm bụi rồi lại về ngủ tiếp. Tới trưa ngày hôm sau, anh dậy tắm rửa, cạo râu, lấy xe chạy một vòng quanh thành phố rồi chui vào một quán cà phê tồi tàn gần bến xe Niệm Nghĩa ngồi cho đến tối. Chưa bao giờ Lưu mệt mỏi đến thế và buồn đến thế. Thất bại về gia đình là thất bại đau đớn nhất vì lòng kiêu hãnh của thằng đàn ông bị tổn thương đến tột cùng. Cũng trong khoảng thời gian ấy Lưu còn phải chịu đựng thêm một thất bại khác là đơn vị anh sau nhiều tháng truy lùng vẫn không thể bắt được tên tội phạm thuộc loại đặc biệt nguy hiểm của thành phố. Tên đó là Tích. Tích "híp", là sói độc, không thuộc một băng nhóm nào, không có lãnh địa riêng, gặp cơ hội là làm, đã làm là chuẩn bị kỹ lưỡng và luôn luôn giữ được sự bất ngờ. Ðến vợ con nó cũng sống rất bí mật, khi ở Kiến An, khi ở Thủy Nguyên, có khi lại sống ngay giữa Hải Phòng, không ai biết mặt mũi thị, cũng không ai biết vỏ bọc của thị. Sự thách thức ấy khiến mọi người phát điên lên. Trong đơn vị chỉ có hai người biết rõ mặt Tích "híp" là Ðội trưởng Lưu và một chiến sĩ trinh sát. Nó có một gương mặt không có đặc điểm riêng, rất dễ trộn lẫn vào đám đông, ngoại trừ đôi mắt híp. Cách đây đã dăm năm, Tích "híp" còn làm thư ký đội bốc vác của một bến xe khách, đã vài lần Lưu đứng trò chuyện với nó, chuyện bâng quơ thôi, nhưng anh chợt gai người, cũng chỉ một thoáng, vì cái đảo mắt và cái cười không thành tiếng của nó. Vài tháng sau nó biến mất, không để lại một dấu vết nào vì vẫn còn là một tên tuổi vô danh. Sau đó hai năm trong giới giang hồ bắt đầu xì xào cái tên Tích "híp" sau nhiều vụ làm ăn rất mạo hiểm: buôn thuốc phiện, buôn xe hơi, xe máy qua biên giới, buôn người. Rồi cũng vẫn là Tích "híp" đụng độ bằng dao, bằng súng với Công an Móng Cái, Công an Cẩm Phả, Công an thành phố Hạ Long. Ðội trưởng Lưu là người đa mưu, chân tay trong giới giang hồ cũng nhiều, xử trí nhanh, đã từng bày nhiều thế trận rất lắt léo để nhử con mồi, nhưng Tích "híp" vẫn lọt qua hết sức ngoạn mục hoặc nhởn nhơ múa nhảy ở vòng ngoài. Một lần, qua một hệ thống truyền tin rất công phu, Lưu biết được Tích "híp" đang náu thân tại nhà người bạn của ông anh nuôi cách Kiến An dăm cây số. Ông này vừa mở quán vừa chăn vịt, quán nhà quê, bán bánh đúc riêu cua, chè xanh, rượu và lạc rang. Lưu và một chiến sĩ trinh sát vào quán uống rượu từ trưa đến ba giờ chiều, rồi Lưu giả vờ đau bụng xin nằm nhờ gian trong của chủ quán. Vẫn không có ai ra vào hoặc thăm hỏi, không có dấu vết nào có người lạ trong nhà. Khoảng 4 giờ chiều Lưu hỏi lối đi đại tiện, nhìn ra cánh đồng thấy một bóng người đội nón đang cất vó tép. Một cái lưng rất quen thuộc. Là nó chăng? Lưu đứng ngắm nghía một lúc rồi xăm xăm bước lại, tới gần lưng người kia anh rút súng quát to: "Tích "híp" mày đã bị bắt!". Người kia quay từ từ gỡ nón, một gương mặt lạ hoắc, râu quai nón, tóc muối tiêu, một bên mặt có vết nám to bằng nửa bàn tay bầm đỏ. Lưu lúng túng nhét lại súng vào bụng, tự giới thiệu là công an thành phố đi bắt cướp nhưng đã nhận lầm người. Người kia giương mắt nhìn không nói gì lại quay lưng nhấc tiếp các vó tép. Trên đường trở lại thành phố, Lưu mới thoáng ngờ cái bộ mặt râu quai nón của người cất vó tép. Rất ít người ở nông thôn để râu quai nón. Người buôn bán thì có, người đi cất vó tép thì không. Ông ta lại không nói, không hỏi thêm câu nào về cái chuyện bắt cướp, là ông nông dân mà không có tính tò mò sao? Một gương mặt muốn giấu đi, một giọng nói muốn giấu đi, thì là ai nhỉ? Là "nó" chứ còn ai nữa! Lúc này có quay lại cũng quá muộn. Nó đã cao chạy xa bay từ lâu rồi. Nó biến mất nhưng ông chủ quán, kẻ chứa chấp nó nhiều ngày, nhất định vẫn còn đó. Từ đó...

    Sáng hôm sau. Lưu quay trở lại từ rất sớm, ông chủ quán vẫn bán bánh đúc riêu cua cho đám thợ làm đường, nhìn thấy anh vẫn mời chào vồn vã. Nhưng Lưu không cười, anh bước vào kéo ghế ngồi rồi hỏi ngay: "Cái ông cất vó tép còn ở đây không?". Người kia mặt không đổi sắc, hỏi lại rất tự nhiên: "Anh hỏi ông cất vó tép nào? Ông ta ở đâu?". Lưu nói gằn giọng: "Nó ở đây, ở ngay cái nhà này, nó là tội phạm, ông hiểu chưa?". Ông chủ quán quay sang hỏi đám thợ đang ăn: "Các chú có nhìn thấy ông cất vó tép nào lảng vảng quanh đây không?". Một người nói: "Vào trong làng mà hỏi, chứ ở đây làm sao biết". Ông chủ quán nói thêm: "Xin lỗi anh, từ ngày bán đi lứa vịt, tôi chỉ ngồi suốt ngày ở đây, không mấy khi bước chân ra đồng. Anh vào trong làng hỏi công an xã xem". Lưu cười cay đắng, anh vẫn khờ quá, khờ như thế làm sao bắt được một kẻ rất ranh ma là Tích "híp".

    Sau ngày li dị vợ được nửa năm, Lưu nhận được tin Tích "híp" đã trở lại Thủy Nguyên, lần này nghe nói có cả vợ con. Cuối cùng Lưu đã mò được ra hang ổ của nó ở một hẻm núi, cách làng chừng nửa cây số. Anh đi một mình, giả làm nhân viên thu mua cây thuốc nam của viện dược liệu. Anh đã nhìn thấy nó một lần đi cùng với vợ và đứa con trai khoảng 13, 14 tuổi. Nó để râu quai nón, mang kính râm nhưng vẫn là cái dáng đi lòng khòng của thằng thư ký đội bốc vác năm nào, rất may nó chưa mập ra, chưa có bụng mặc dầu tuổi cũng đã ngoài bốn chục rồi. Chỉ cần thêm dăm năm sống ngoài vòng pháp luật là nó có thể xóa hẳn hình bóng cái thằng Tích "híp" năm xưa để trở thành một kẻ chỉ có tên chứ không có con người thật. Một buổi chiều, khoảng năm giờ. Tích "híp" về nhà được hơn nửa tiếng thì Lưu đạp cửa ngoài nhảy vào. Người vợ đang cầm siêu nước bước xuống bếp vội quẳng ấm nước ra sân rồi quay nhanh vào nhà trong. Lưu vẫn bám theo một bóng người đang nằm trên giường nhảy xuống, cúi người lủi dọc vách tường vào sâu trong nữa. "Có cửa sau lên núi chắc?". Lưu vừa thoáng nghĩ, sải chân định bước vọt lên thì bị vấp ngã chúi xuống. Không phải vấp mà bị con vợ Tích quỳ xuống ôm chặt lấy chân của Lưu kéo lại. Lưu thúc thẳng bàn chân bị ôm vào chét ngực teo tóp của người đàn bà, một tay vơ lấy chiếc ghế đẩu ném mạnh vào lưng Tích đang loay hoay trước khuôn cửa gỗ ăn thông lên núi, rồi anh rút súng nhằm vào Tích hét to: "Tích đứng lại! Mày mở cửa là tao bắn!". Thằng Tích hình như cũng sợ quá, hắn không quay người lại, vẫn loay hoay với cái then cửa. Con vợ liền buông chân của Lưu nhảy chồm lên kéo cánh tay cầm súng về phía thị, dồn hết sức mạnh ghì chặt khẩu súng đạn đã lên nòng ép vào ngực thị, nếu súng nổ thì sẽ được chết thay chồng, chồng thị sẽ có cơ hội chạy thoát vì sự lúng túng của kẻ bắt giữ. Cánh cửa phía hông nhà đã mở, Tích lao vào khoảng trống có rất nhiều bụi cây dại ở sườn núi mặc cho Lưu hò hét, chửi rủa cả vợ lẫn chồng. Mấy phút sau vợ Tích mới buông tay, nhìn kẻ thù với ánh mắt mừng rỡ và biết ơn: "Chúng em biết anh đã thương nên không nỡ bắn chết cả hai vợ chồng. Xin anh yên tâm, nhà em đã muốn ra đầu thú từ lâu rồi nhưng đang sợ". Lưu buông người xuống ghế, giắt súng vào người, nhìn chằm chằm người đàn bà nhỏ, ốm yếu vừa giận vừa phục. Chị ta lấy đâu ra cái sức mạnh đến kinh ngạc ấy nhỉ? Một cái thúc của anh vào ngực đến thằng thanh niên cũng phải há miệng buông tay, huống hồ...

    Có tiếng gọi cửa của đứa con trai ở phía ngoài, mẹ nó búi vội cuộn tóc vừa bị xổ, nói bằng giọng rất nhẹ nhàng:

    - Nhà có khách vào chào chú đi con.

    Một thằng bé cao lớn, rất khôi ngô, cầm cặp sách bước vào:

    - Thưa chú, thưa mẹ con đi học về.

    Mẹ nó quay lại nhìn Lưu, nói to cho cả con nghe:

    - Mời chú ở lại ăn cơm với mẹ con tôi rồi chờ anh ấy về luôn thể.

    Lưu biết ý tứ của người mẹ trước con cái, anh mỉm cười nói theo:

    - Xin chị cho bữa khác. Nhờ chị nói lại với anh, nếu anh tới gặp tôi sớm mai thì mọi chuyện sẽ không xấu lắm đâu.

    Vợ Tích với đứa con trai tiễn Lưu ra cổng. Có mấy bà hàng xóm đứng ở đường chào Lưu rồi hỏi vợ Tích:

    - Vừa rồi nghe ầm ầm như có đánh nhau to ở đâu thì phải?

    Vợ Tích liếc mắt nhìn Lưu trả lời thản nhiên:

    - Tôi mải nói chuyện với chú cháu từ thành phố sang chơi nên chả nghe thấy gì.

    Rồi chị ta giục con: "Con chào chú đi" và nói với Lưu: "Xin mời chú lại nhà. Chỉ vài bữa nữa nhà tôi sẽ xin sang gặp chú ngay, mong chú giúp cho". Lời nói dịu dàng, cung cách con nhà gia giáo mà chịu làm vợ một thằng tướng cướp ư? Vợ con như thế, trời ưu đãi đến thế mà không chịu làm người đàng hoàng thật là uổng quá, là một thằng đàn ông ngu quá. Cũng như đã có những con đàn bà hết sức ngu...