Thuật ngữ tin học A-Z

[saos@ngmo]

K
Kermit
Cách thức chuyển tập tin được sử dụng rộng rãi, được đưa ra đầu tiên ở Viện đại học Columbia và được làm cho có ích mà không cần chỉ thị. Nó có sẵn như một phần của hầu hết các khối liên lạc và có sẵn trên hầu hết các hệ điều hành.

Keyboard
Bàn phím
Dụng cụ đầu vào giống như bàn phím của máy đánh chữ, được dùng để nạp lệnh và dữ liệu. Có nhiều sự khác nhau trong cách bố trí và dán nhãn của các phím. Các phím số ngoài phạm vi có thể được thêm vào, như các phím chức năng với mục đích đặc biệt.

Key field
Trường khóa
Vùng được chọn, hay 1 phần của 1 tài liệu mà được dùng để xác định rằng tài liệu đó là duy nhất; trong 1 tập tin của tài liệu nó là vùng được dùng như là cơ sở để phân loại tập tin.

Key to disc system or key to tape system
Hệ thống khóa đĩa hoặc khóa băng.
Hệ thống cho phép 1 số lớn dữ liệu được đưa vào ở bàn phím và chuyển trực tiếp vào đĩa hoặc băng có thể đọc được của máy tính. Những hệ như vậy được dùng trong việc xử lý khối dữ liệu, trong đó các khối dữ liệu ĐƯỢC CHUẪN BỊ TRƯỚC. ĐƯỢC XỬ LÝ BỞI MÁY TÍNH với 1 chút hoặc không có sự can thiệp của người sử dụng.

Kilobyte
Kilobyte
ĐƠN VỊ CỦA BỘ NHỚ, BẲNG 1024 BYTE. NÓ ĐÔI LÚC được sử dụng với tính ít chính xác hơn để chỉ 1000 byte.

Kimball tag
Phiếu hàng hóa
Cách thức thường được dùng trong các cửa hàng quần áo, gồm 1 thẻ đục lỗ nhỏ được gắn với mỗi mặt hàng được bày bán. Phiếu hàng hóa mang thông tin về mặt hàng đó (như giá, màu, kích thước...), cả trong dạng chi tiết được in (mà khách hàng có thể đọc được) và cả dạng hình mẫu gồm các lỗ nhỏ. Khi 1 mặt hàng được bán đi, phiếu hàng (hoặc 1 phần của nó) được chuyển đi và giữa lại như 1 tài liệu bán hàng mà máy tính có thể đọc được .

Knowledge - based system (KBS)
Hệ thống nền tảng kiến thức
Chương trình máy tính sử dụng sự mã hóa kiến thức con người để giúp giải quyết vấn đề. Nó được khám phá trong khi nghiên cứu trí năng nhân tạo giúp khám phá các chương trình để giải quyết các vấn đề khó giải bằng các kỹ thuật thông thường của khoa học máy tính.

[saos@ngmo]

M
Machine code
Mã máy
Tập hợp các lệnh mà bộ xử lý trung tâm (CPU) có thể hiểu được và tuân theo trực tiếp, không cần 1 sự biên dịch nào. Mỗi dạng bộ xử ký trung tâm có mã máy riêng của nó. Vì chương trình mã máy chứa toàn các chữ số hệ nhị phân (bit), nên phần lớn người lập trình viết các chương trình của họ bằng ngôn ngữ bậc cao dễ sử dụng. Chương trình bậc cao phải được dịch sang mã máy bằng các chương trình biên dịch hoặc thông dịch trước khi nó có thể được thực hiện bởi máy tính.
Ở NHỮNG NƠI KHÔNG CÓ NGÔN NGỮ BẬC CAO PHÙ HỢP TỒN tại hay những nơi mã máy có hiệu quả rất cao được đòi hỏi, người lập trình có thể chọn viết các chương trình bằng ngôn ngữ bậc thấp, ngôn ngữ này được dịch sang mã máy bằng chương trình biên dịch.

Machine - readable
Máy đọc được.
Dữ liệu hay thông tin mà có thể đọc được trực tiếp bởi máy tính mà không cần gõ lại bàn phím. Thuật ngữ này thường được áp dụng cho các tập tin trên đĩa hoặc băng, nhưng cũng có thể áp dụng cho các văn bản được đánh máy hay in có thể được rà quét để nhận biết các ký tự bằng thị giác.

Macintosh
Dãy các máy vi tính được sản xuất bởi hãng máy tính Apple. Máy Apple Macintosh, đã được giới thiệu vào năm 1984 là máy vi tính phổ biến nhất với giao diện người sử dụng đồ họa.
Sự thành công của máy Macintosh đã thúc giục các nhà sản xuất khác và các công ty phần mềm thiết lập giao diện người sử dụng đồ họa. Trong đó đáng được chú ý nhất là Microsoft Windows, là chương trình chạy trên máy vi tính cá nhân IBM, và OSF/Motif, từ Open Software Foundation, là chương trình được sử dụng với nhiều hệ thống Unix.

Macro
Lệnh mới được thiết lập nhờ sự kết hợp một số lệnh có sẵn trong chương TRÌNH CỦA MÁY TÍNH. ĐƯỢC SỬ DỤNG TRONG SỰ XỬ LÝ từ, lập bảng và các ứng dụng của cơ sở dữ liệu. Phím lệnh macro trên bàn phím riêng biệt. Lệnh macro được dùng để chỉ nét đặc trưng giống nhau trong một số chương trình định dạng văn bản như TEX.

Magnetic - ink charater recognition (MICR)
Sự đoán nhận nhận ký tự mực từ. Kỹ thuật cho phép các ký tự đặc biệt in bằng mực từ tính được đọc và đưa vào máy tính nhanh chóng. Sự nhận các ký tự mực từ (MICR) được dùng nhiều trong các ngân hàng vì các ký tự bằng mực từ khó giả mạo và vì thế nó là ý tưởng cho việc đánh dấu và nhận dạng ngân phiếu (séc).

Magnetic strip or magnetic stripe
Dải từ.
Dải mỏng bằng vật liệu có từ tính được gắn vào một tấm thẻ nhựa (như thẻ tín dụng) và được dùng để ghi dữ liệu.

Magnetic tape
Băng từ
Dải nhựa tổng hợp hẹp được phủ 1 lớp vật liệu dễ bị từ hóa trên đó các dữ liệu có thể được ghi vào séc. Với sự lưu trữ với khối lượng lớn trong các dàn máy tính thương nghiệp, các băng lớn quấn từ trục sạng trục vẫn còn được sử dụng, nhưng các cuộn băng trong hộp với các kích thước khác nhau được sử dụng rộng rãi.

Mail merge
Kết hợp thư.
ĐÂC ĐIỂM ĐƯỢC ĐƯA RA BỞI MỘT SỐ CHƯƠNG TRÌNH xử lý cho phép 1 danh sách các chi tiết cá nhân như tên và địa chỉ được kết hợp với tài liệu chung để tạo ra các tài liệu được định rõ.

Mainframe
Máy chủ.
Máy chủ được dùng để xử lý các dữ liệu thương mại và các hoạt động với tỷ lệ lớn khác. Máy chủ thường dùng hệ điều hành thích hợp. Nhờ có sự gia tăng chung về khả năng tính nên sự khác nhau giữa máy chủ, máy siêu tính, máy tính nhỏ và máy vi tính trở nên ít rõ ràng.

Mark sensing
Sự nhạy dấu.
Kỹ thuật cho phép các dấu hiệu bằng bút chì được làm trên các vị trí được xác định trước trong các dạng được chuẩn bị đặc biệt để có thể đọc được nhanh chóng và đưa vào máy tính. Kỹ thuật này sử dụng tính chất là bút chì chứa graphit và vì thế nó dẫn điện. Bộ phận đọc nhạy bén phân tích hình dạng bằng cách cho các chổi quét nhỏ bằng kim loại đi qua trên bề mặt giấy. Khi chổi quét chạm vào dấu hiệu bằng bút chì mạch điện được hoàn thành và dấu hiệu được phát hiện.

Mass storage system
Hệ thống lưu trữ khối.
Hệ thống bộ nhớ đệm, như là một thư viện các hộp băng từ, có khả năng lưu 1 lượng dữ liệu rất lớn.

Master file
Tập tin chính.
Tập tin là nguồn dữ liệu chính cho 1 ứng dụng riêng biệt. Có nhiều phương pháp cập nhật hóa tập tin khác nhau được sử dụng để chắc chắn rằng tập tin chính là chính xác và có giá trị hiện hữu.

Media
Môi trường.
Tên chung chỉ các vật liệu mà trên đó ghi được các dữ liệu. Ví dụ như đĩa mềm và băng từ.

Megabyte (Mbyte)
Megabyte.
ĐƠN VỊ CỦA BỘ NHỚ, BẲNG 1024 KILOBYTE. ĐÔI LÚC NÓ ĐƯỢC DÙNG VỚI MỨC CHÍNH XÁC ÍT HƠN ĐỂ chỉ 1 triệu byte.

Memory
Bộ nhớ.
Một phần của hệ thống được sử dụng để lưu trữ dữ liệu và chương trình một cách tạm thời hoặc vĩnh cửu. Có 2 dạng chính: Bộ nhớ truy cập tức thời là bộ nhớ đệm. Dung tích của bộ nhớ được đo bằng byte, hoặc kilobyte, megabyte hoặc gigabyte.

Memory resident
Sự lưu trú trong bộ nhớ.
Có mặt trong bộ nhớ chính của nó phải được lưu trú trong bộ nhớ. Một số chương trình ứng dụng được giữ trong bộ nhớ trong khi hầu hết chương trình bị xóa khỏi bộ nhớ khi công việc của chúng được hoàn thành. Tuy nhiên, bộ nhớ thường không đủ rộng để chứa tất cả các chương trình ứng dụng và SỰ TRAO ĐỒI VÀ RA KHỎI BỘ NHỚ LÀ CẨN THIẾT. ĐIỀU này làm chậm sự ứng dụng.

Menu
Trình đơn.
Danh sách các mục để lựa chọn, được biểu diễn trên màn hình, từ đó người sử dụng có thể chọn, ví dụ như sự lựa chọn các dịch vụ được đề xuất cho khách hàng bằng 1 thiết bị phân phối tiền mặt của ngân hàng: Sự rút riền, gởi tiền hoặc sự kê khai. Các trình đơn được dùng nhiều trong các giao diện người sử dụng đồ họa, nơi mà trình đơn lựa chọn thường được chọn bằng cách sử dụng con chuột.

MICR
(Viết tắt của magnetic ink charater recognition)

Microchip
Mạch tích hợp

Microcomputer
Máy vi tính hay máy tính cá nhân. Máy tính xách tay, được thiết kế để chỉ một người sử dụng tại 1 thời điểm, mặc dù các máy tính riêng biệt có thể được nối lại thành mạng để những người sử dụng có thể dùng chung dữ liệu và chương trình. Bộ xử lý trung tâm của nó là bộ vi xử lý, chứa trên 1 mạch tích hợp đơn.
Máy vi tính là loại nhỏ nhất trong 4 lớp máy tính (các lớp khác là máy siêu tính, máy tính chủ và máy tính nhỏ). Từ khi xuất hiện máy vi tính thương mại đầu tiên vào năm 1975, máy Altair 8800 trở lên được chấp nhận rộng rãi trong thương mại, công nghiệp và giáo dục.

Microfitche
Vi fim.
Tấm fim trên đó các văn bản được in được thu nhỏ bằng cách chụp hình, kích thước khoảng 105mm/4 in x 148 mm/6in, chứa tương đương 420 tấm A4.

Microform
Vi dạng.
Tên chung chỉ môi trường mà trên đó văn bản hoặc các ảnh được thu nhỏ theo các chụp hình. Các ví dụ là đoạn fim nhỏ (tương tự với fim trong camera thường) và vi phim (âm bản cực nhỏ). Vi dạng có ưu điểm về sự tái sinh chậm và giá lưu trữ, nhưng nó đòi hỏi các phương tiện đặc biệt để đọc văn bản. Nó được sử dụng rộng rãi cho việc lưu trữ hồ sơ và lưu 1 khối lượng văn bản lớn, như các catalo của thư viện.
Dữ liệu máy tính có thể đưa ra ngoài trực tiếp và nhanh chóng trong vi dạng bằng các phương tiện đầu ra của máy tính trên kỹ thuật vi fim. Việc sử dụng vi fim ngày nay đang làm suy giảm kết quả của việc xử lý ảnh tài liệu.

Microprocessor
Bộ vi xử lý.
Bộ xử lý trung tâm của toàn máy tính được chứa trên mạch tích hợp. Sự xuất hiện của bộ vi xử lý đầu tiên 1971 được Intel thiết kế cho nhà sản xuất máy tính bỏ túi đã loan báo sự khởi đầu của máy vi tính. Bộ mạch vi xử lý đã dẫn đến sự giảm kích thước và giá thành đáng kể của máy tính, và ngày nay các máy tính chuyên biệt có thể được tìm thấy trong máy giặt, xe hơi...

Microsoft
Nhà cung cấp phần mềm của Mỹ, hiện nay là hãng cung cấp phần mềm lớn nhất thế giới. Sản phẩm chính đầu tiên của Microsoft là MS-DOS, được viết cho IBM, nhưng nó đã tăng sức chứa của nó trên thị trường máy tính cá nhân với sự xuất hiện của Windows và các ứng dụng tương ứng.

MIDI
(Viết tắt của musical instrument digital interface):
Giao diện nhạc cụ kỹ thuật số. Giao diện tiêu chuẩn cho phép các nhạc cụ điện tử được nối với một máy tính. Máy tính với bộ nối MIDI có thể đưa vào và lưu trữ âm thanh bằng các dụng cụ nối tiếp, và rồi có thể thao tác với các âm thanh này theo nhiều cách.

Minicomputer
Máy tính nhỏ.
Máy tính đa năng với kích thước và khả năng xử lý nằm giữa kích thước và khả năng xử lý của máy tính chủ và máy vi tính. Máy tính có thể sử dụng thường xuyên hơn hệ điều hành Unix.
Ngày nay hầu hết các máy tính nhỏ đều dựa trên bộ vi mạch xử lý và sự khác nhau giữa máy tính nhỏ và máy vi tính biến mất.

Mips
(Viết tắt của million in structions per second):
Hàng triệu trong 1 giây.
Số đo vận tốc của 1 bộ xử lý. Nó không bằng khả năng của máy tính trong tất cả các trường hợp.

Mnemonic
Thuật giúp trí nhớ.
Trong tính toán, trình độ ngắn gọn của các chữ cái được dùng trong ngôn ngữ lập trình bậc thấp để biểu diễn lệnh mã máy.

Modem
(Viết tắt từ modulator/demodulator) modem.
Thiết bị để chuyển dữ liệu của máy tính qua đường dây điện thoại. Thiết bị như vậy rất cần thiết vì cho đến nay các tín hiệu số được sinh ra bởi máy tính không thể được chuyển đi trực tiếp qua mạng lưới điện thoại sử dụng các tín hiệu tương tự, rồi lại biến đổi trở lại các modem được dùng để nối với các thiết bị từ xa tới các máy tính trung tâm và cho phép các máy tính liên lạc với nhau ở bất cứ nơi đâu trên thế giới. Với sự khởi đầu của ISDN, modem không còn cần thiết nữa.

Monitor
Màn hình kiểm soát.

Monitor
Kiểm soát.
kiểm tra tiến trình của 1 hoạt động hay cách sử dụng, ví dụ như của bộ nhớ hoặc khoảng trống của đĩa.

Motorola
Hãng sản xuất bộ mạch vi xử lý được dùng bởi máy Apple Macintosh và các máy tính khác.

Mother board
Bản mạch mẹ.
Bản mạch in chứa các phần từ chính của 1 máy vi tính. Khả năng, dung tích bộ nhớ của máy vi tính có thể được tăng cường bằng cách thêm các bản mở rộng vào bản mạch mẹ.

Mouse
Con chuột.
Dụng cụ đầu vào được dùng để điều khiển con trỏ trên màn hình máy tính. Con chuột được nối với máy tính bằng sợi dây hoặc nối bằng phổ hồng ngoại, và hợp nhất 1 hay nhiều nút nhất có thể được ấn. Chuyển động của chuột trên bề mặt gây ra sự chuyển động tương ứng của con trỏ. Theo cách này người sử dụng có thể thao tác với các đối tượng trên màn hình và lựa chọn danh mục.
Con chuột làm việc hoặc theo các cơ học (với sự tiếp xúc điện để cảm nhận các chuyển động trên hai mặt phẳng của quả bóng trên bề mặt), hoặc theo cách quang học (các tế bào quang điện phát hiện sự chuyển động bằng cách ghi ánh sáng phản xạ từ 1 ô mà trên đó chuột chuyển động).

MS-DOS
(Viết tắt của Microsoft Disc Operating System).
Hệ điều hành đĩa của Microsoft.
Hệ điều hành của máy tính được sản xuất bởi công ty Microsoft corporation, được dùng rộng rãi trên máy vi tính với họ vi xử lý Intel x86. Một phiên bản được gọi là PC-DOS được IBM bán cho các máy tính cá nhân của nó. MS-DOS và PC-DOS thường được ngụ ý chỉ là DOS. MS-DOS được xuất hiện lần đầu trên vào năm 1991, và tương tự hệ thống trước đó từ Digital Research ĐƯỢC GỌI LÀ CP/M. ĐẾN NẮM 1993, MS-DOS ĐÃ ĐẠT đến phiên bản 6.0.

MTBF
(Viết tắt của mean time between failures)
Thời gian trung bình giữa các sự số.
ĐƯỢC DÙNG NHƯ ĐƠN VỊ ĐO ĐỘ TIN CẬY CỦA HỆ thống.

Multimedia
ĐA PHƯƠNG TIỆN.
Sự kết hợp của các phần tử của âm thanh và hình ảnh trong 1 ứng dụng tương tác, nó sử dụng các văn bản, âm thanh và hình ảnh. Ví dụ như cơ sở dữ liệu đa phương tiện của các nhạc cụ có thể cho phép người sử dụng không chỉ nghiên cứu và gọi ra bản gốc về 1 nhạc cụ riêng mà còn có thể xem hình ảnh nó và nghe nó chơi 1 đoạn nhạc. Máy tính cá nhân đa phương thường được cung cấp ổ đĩa compact do dung tích bộ nhớ của đĩa CD-ROM.

Multiplexer
Bộ nhớ bội.
Trong viễn thông, thiết bị cho phép 1 môi trường truyền tin mạng một số tín hiệu riêng biệt tại cùng 1 thời điểm, ví dụ như cho phép một số cuộc đàm thoại điện thoại được thực hiện trên 1 đường điện thoại và các tín hiệu radio được truyền nổi.

Multitasking of multiprogramming
ĐA NHIỆM VỤ HAY ĐA LẬP TRÌNH.
Hệ thống trong đó 1 bộ xử lý có thể chạy một số chương trình khác nhau (hay các phần khác nhau của 1 chương trình) tại cùng 1 thời điểm. Tất cả các chương trình được chứa trong bộ nhớ và mỗi chương trình được phép chạy trong 1 khoảng thời gian nào đó. Khả năng đa nhiệm vụ phụ thuộc chủ yếu vào hệ điều hành hơn là dạng của máy tính.

Multiuser system or multiccess system
Hệ thống nhiều người sử dụng.
Hệ điều hành cho phép một số người truy cập cùng 1 máy tính tại cùng 1 thời điểm. Mỗi người sử dụng có 1 máy tính liên lạc với máy tính mà có thể ở gần (được nối trực tiếp với máy tính) hoặc ở xa (nối với máy tính thông qua modem và đường dây điện thoại).
Hệ thống này thường được nhờ sử dụng chung thời gian: máy tính được bật rất nhanh giữa các thiết bị liên lạc và chương trình để mỗi người sử dụng dùng độc quyền máy tính chỉ trong vài phần của giây, và có thể làm việc nếu họ tiếp tục truy cập.

[saos@ngmo]

NAND gate
Một dạng của cổng logic.

Netware
Hệ điều hành của mạng lưới máy tính cục bộ, được cung cấp bởi Novell.

Network
Mạng
Phương pháp nối kết các máy tính để chúng có thể dùng chung dữ liệu và các thiết bị ngoại vi như máy in. Các dạng chính được phân loại theo kiểu liên kết. Ví dụ như mạng hình sao hoặc vòng tròn, hoặc theo góc độ lan truyền liên kết về địa lý; Ví dụ như mạng cục bộ dùng liên lạc trong 1 phòng hoặc 1 tòa nhà và các mạng khu vực rộng cho các hệ thống xa hơn. Các hệ thống mạng phổ biến là Ethernet và Token Ring.

Neural network
Mạng thần kinh nhân tạo. Mạng các bộ xử lý nhân tạo mà cố gắng bắt chước cấu trúc của các tế bào thần kinh trong não người. Mạng thần kinh có thể là điện tử, quan học hoặc được mô phỏng bởi phần mềm của máy tính.

Newton
Máy Newton.
Máy tính xách tay nhỏ, còn gọi là bộ liên lạc cá nhân, được Apple chế tạo. Máy Newton còn có phần mềm nhận biết chữ viết tay.

Nonvolatile memory
Bộ nhớ bất biến.
Bộ nhớ mà không làm mất nội dung chứa trong nó khi nguồn điện cung cấp cho máy tính bị ngắt.

Nor gate
Cổng Nor (không hoặc), một dạng của cổng logic.

Notebook computer
Máy tính xách tay nhỏ.
Máy loại này trở thành có lợi từ đầu những năm 1990, và thậm chí kể cả với màn hình và ổ đĩa cứng, nó không lớn hơn sổ tay cỡ A4 tiêu chuẩn.

Not gate or inverter gate
Cổng NOT (không) hay cổng đảo ngược.

Null character
Ký tự rổng, ký tự 0.
Ký tự với giá trị 0 của ASCII. Ký tự 0 được dùng bởi một số ngôn ngữ lập trình, đáng chú ý nhất là C, để đánh dấu điểm kết thúc của dây ký tự.

Null-modem
Modem không.
Dây cáp đặc biệt dùng để nối chuỗi bộ nối của 2 máy tính để cho phép chúng trao đổi dữ liệu.

Null string
Dây vô hiệu.
Dây thường được biểu diễn bởi , không chứa gì hoặc chứa ký tự 0. Dây vô hiệu được dùng trong một số ngôn ngữ lập trình để biểu diễn giá trị cuối cùng của 1 dãy các giá trị.

[saos@ngmo]

O

Object oriewted programming (OOP)
Sự lập trình hướng đối tượng.
Sự lập trình máy tính dựa trên các đối tượng, trong đó các dữ liệu liên kết chặt chẽ với các quy trình thực hiện chúng. Ví dự như 1 vòng tròn trên màn hình có thể là 1 đối tượng: nó có các dữ liệu như tâm điểm và bán kính, cũng như cách thức để làm chuyển động nó, xóa nó, thay đổi kích thước của nó... Việc sử dụng sự lập trình hướng đối tượng làm cho sự phát triển giao diện người sử dụng đồ họa được dễ dàng.

Object linking and embedding
Liên kết và nhúng đối tượng.
Sự tăng cường trao đổi dữ liệu bằng động lực làm cho nó không chỉ có khả năng bao gồm các dữ liệu trực tiếp 1 ứng dụng trong 1 ứng dụng khác mà còn có khả năng hiệu đính dữ liệu trong sự ứng dụng ban đầu mà không cần để lại sự ứng dụng mà trong đó dữ liệu được bao hàm.

Object program
Chương trình đối tượng.
Sự dịch mật mã máy của 1 chương trình được viết bằng ngôn ngữ nguồn.

OCR
(Viết tắt của optical character recognition)
Bộ đọc ký tự quang học.

Octal number system
Hệ cơ số 8.
Hệ thống với cơ số 8, được dùng trong tính toán, trong đó tất cả các số được thành lập bởi các chữ số từ 0 đến 7. Ví dụ như số thập phân 8 được biểu diễn trong hệ cơ số 8 là 10, và số thập phân 17 trong hệ cơ số 8 là 21.

Off line
Ngắt mạch
Không được nối kết để các dữ liệu không thể truyền được, ví dụ như tới máy in. Trái với nó là nối mạch.

OMR
(Viết tắt của optical mark recognition)

On line
Nối mạch.
ĐƯỢC NỐI, ĐỂ CHO CÁC DỮ LIỆU CÓ THỂ ĐƯỢC truyền đi, ví dụ như tới máy in. Trái với nó là ngắt mạch.

On-line system
Hệ trực tuyến.
Hệ thống gốc cho phép máy tính làm việc với người sử dụng của nó, phù hợp với mỗi chỉ dẫn được đưa ra và nhắc người sử dụng những thông tin khi cần thiết. Thuật ngữ này hiện nay được dùng chủ yếu để chỉ cơ sở dữ liệu lớn, thư điện tử, và các hệ thống thảo luận được tiếp cận thông qua modem quay số. Những hệ này thường có hàng chục hoặc hàng trăm người sử dụng từ các nơi khác nhau, đôi khi từ các nước khác nhau, trực tiếp tại cùng 1 thời điểm.

Open systems
Hệ thống mở.
Thuật ngữ được dùng để mô tả hệ thống phù hợp với tiêu chuẩn các hệ thống mở hay các tiêu chuẩn POSIX. Unix là nền tảng ban đầu của hệ thống mở và hầu hết các hệ thống mở không độc quyền, vẫn còn sử dụng hệ điều hành này. Thuật ngữ này cũng được dùng khoáng hơn để mô tả 1 hệ thống bất kỳ mà liên lạc với các hệ thống khác và để mô tả các tiêu chuẩn khác như MS-DOS và Windows. Các hệ thống mở được phát triển từng phần để làm tăng khả năng liên lạc, nhưng cũng làm giảm sự phụ thuộc của người sử dụng vào người cung cấp các hệ thống độc quyền.

Open systems interconnection (OSI)
Sự nối tiếp tiêu chuẩn của hệ thống mở.
Tiêu chuẩn của tổ chức tiêu chuẩn quốc tế, định nghĩa 7 tầng cách thức liên lạc. Mặc dù OSI là tiêu chuẩn quốc tế, nhưng các nghị định thư TCP/IP và kiến trúc hệ thống mạng của IBM thường được sử dụng nhiều hơn trong các hệ thống thương mại.

Tiêu chuẩn nối tiếp các hệ thống mở (OSI). Bảy tầng thủ tục
1. Vậy lý: Liên quan đến các giao diện cơ học, điện và các quy trình giữa thiết bị liên lạc và mạng lưới.
2. Khung/nối kết: Liên quan đến sự truyền các từ dữ liệu hơn là các đơn vị thông tin (bit), cung cấp cho sự phân nhóm đơn vị thông tin thành byte hay các cơ cấu.
3. Mạng lưới: Liên quan với sự tuân theo lộ trình có hiệu quả của thông tin.
4. Sự vận chuyển: Liên quan đến sự liên lạc đáng tin cậy giữa các hệ thống truyền và nhận. Cũng liên quan đến sự điều chỉnh lỗi.
5. Hội nghị: Quản lý cuộc đối thoại giữa các hệ thống liên lạc, sự quản lý và đồng bộ hóa...
6. Sự biểu diễn: Liên quan đến sự định dạng dữ liệu và sự biến đổi mật mã, tạo lập các quy tắt thỏa thuận lúc bắt đầu liên kết: bao hàm ngôn ngữ ASNI.
7. Sự ứng dụng: Liên quan đến các ứng dụng như truyền tập tin, thư điện tử và dịch vụ thư mục.

Operating system (OS)
Hệ điều hành.
Chương trình điều khiển hoạt động cơ bản của máy tính. Hệ điều hành tiêu biểu điều khiển các thiết bị ngoại vi, tổ chức sắp xếp hệ thống dữ liệu, bảo đảm sự liên lạc với người vận hành và chạy các chương trình khác.
Các hệ điều hành độc quyền được viết cho những máy tính xác định, nhưng các máy khác được chấp nhận các tiêu chuẩn. Những hệ này bao gồm CP/M (của Digital Reacrh) và MS-DOS (của Microsoft) dùng cho máy vi tính. Unix (được phát triển ở các phòng thí nghiệm của AT & T) là tiêu chuẩn ở các trạm hoạt động, các máy tính nhỏ và máy siêu tính. Nó cũng được dùng cho các máy tính cá nhân để bàn và máy tính lớn.

Optical charracter recongnition (OCR)
Bộ đọc ký tự quang học.
Kỹ thuật để đưa các văn bản vào máy tính bằng phương tiện đọc tài LIỆU. ĐẨU TIÊN, 1 BỘ QUÉT XỬ LÝ CÁC ẢNH SỐ CỦA văn bản, rồi phần mềm của bộ đọc ký tự dùng các kiến thức được lưu trữ về hình dạng của các ký tự riêng biệt và các chương trình dựa trên sự suy luận minh bạch hoặc lập lờ để biến đổi các ảnh số thành tập hợp các mật mã bên trong mà có thể được lưu và xử lý bởi máy tính.

Optical computer
Máy tính quang học.
Máy tính trong đó cả tín hiệu ánh sáng và điện đều được sử dụng trong bộ xử lý trung tâm. Công nghệ này vẫn chưa được phát triển hoàn chỉnh, nhưng những máy tính như vậy hứa hẹn sẽ thực hiện nhanh hơn và ít bị tấn công bởi sự nhiễu điện bên ngoài so với máy chỉ dựa trên tín hiệu điện. Mẫu thử nghiệm đã được chế tạo ở trường tổng hợp Colorado ở Mỹ vào năm 1993.

Optical disc
ĐĨA QUANG HỌC.
Môi trường lưu trữ trong đó công nghệ lade được sử dụng để ghi và đọc một khối lượng lớn các dữ liệu số. Các dạng đĩa quang học bao gồm CD-ROM. WORM và đĩa đọc/ghi quang học từ tính có thể xóa được (CD-R)

Optical fibre
Sợi quang.
Sợi thủy tinh nguyên chất rất nhỏ mà qua đó ánh sáng có thể được phản xạ để truyền các ảnh hoặc dữ liệu từ đầu này đến đầu kia. Các sợi quang học đang được sử dụng ngày càng nhiều để thay thế các dây cáp liên lạc bằng kim loại, các thông điệp được mã hóa như các xung ánh sáng bằng kỹ thuật số hơn là dòng điện dao động. Mặc dù sự đắt đỏ trong sản xuất và lắp đặt nhưng sợi quang học có thể mang nhiều dữ liệu hơn, nhanh hơn và dãy tần số cao hơn so với cáp truyền thống, và ít bị nhiễu hơn.

Optical mark recognition (OMR)
Sự nhận biết dấu quang học.
Kỹ thuật cho phép các dấu hiệu được tạo ra trong các vị trí xác định trước dạng nhập máy tính được phát hiện bằng quang học và nhập vào máy tính. Thiết bị đọc dấu quang học chiếu một chùm ánh sáng lên tài liệu đưa vào và có thể khám phá các dấu hiệu có vì ít ánh sáng được phản xạ trở lại từ chúng hơn từ phần giấy không có dấu hiệu.

OR gate
Cửa OR (hoặc), một dạng của cửa logic.

OS/2
Hệ điều hành của máy tính một người sử dụng được sản xuất liên doanh MICROSOFT VÀ IBM ĐỂ SỬ DỤNG TRÊN CÁC MÁY VI TÍNH LỚN HƠN. ĐÂC điểm của nó là đa năng và khả năng truy cập một số lớn bộ nhớ trong. Hiện nay nó được IBM bán độc quyền.

OSI
(viết tắt của open system Interconnection)

Outling font
Phông chữ dạng đường nét.
Phông chữ mà trong đó các đường nét của ký tự được định rõ, làm cho phông chữ có thể phóng tỷ lệ tới kích thước bất kỳ. Phông chữ dạng đường nét có thể được xuất ra ngoài nhờ 1 thiết bị đầu ra. Ba ngôn ngữ mô tả trang thường gặp nhất có sử dụng phông chữ dạng đường nét là PostScript, TUE Type và PCL5.

Output device
Thiết bị đầu ra.
Thiết bị để biểu hiện kết quả xử lý cho máy tính thực hiện trong dạng mà người sử dụng có thể hiển được. Các thiết bị đầu ra thông dụng nhất là màn hình và máy in. Các thiết bị đầu ra khác bao hàm bộ phận vẽ đồ thị, dụng cụ cho ra các dữ liệu máy tính trên vi phim.

Overflow error
Lỗi vượt quá.
Lỗi xuất hiện nếu 1 số nằm ngoài phạm vi máy tính và nó quá lớn để có thể xử lý được.

[saos@ngmo]

P
Packet switching
Phương pháp truyền dữ liệu giữa các máy tính được nối trong 1 mạng. Một góc hoàn chỉnh chứa các dữ liệu được truyền và thông tin về máy tính nhận dữ liệu. Góc thông tin đi quanh mạng cho đến khi nó đến đúng trạm cần tới.

Page decription language
Ngôn ngữ mô tả trang.
Ngôn ngữ điều khiển được dùng để mô tả nội dung và cách trình bày của 1 trang in hoàn chỉnh: ngôn ngữ mô tả trang thường được dùng để điều khiển HOẠT ĐỘNG CỦA MÁY IN LADE. ƯU ĐIỂM QUAN TRỌNG CỦA nó là nó cho phép thiết bị đầu ra và sự phân tích độc lập nhau. Ngôn ngữ mô tả trang phổ biến nhất là Adobe PostScript và Hewheel - packetd Printer control Language (PCL).

Page printer
Máy in trang.
Máy in mà in toàn bộ 1 trang văn bản và hình vẽ vào cùng 1 thời điểm. Máy in trang sử dụng kỹ thuật tĩnh điện, tương tự với kỹ thuật dùng trong máy sao chụp.

Paging
Phương pháp làm tăng dung tích bộ nhớ ngoài của máy tính.

Parallel interfac
Giao diện song song.
Giao diện mà qua đó dữ liệu được truyền sao cho mỗi đơn vị thông tin cấu thành 1 byte hay 1 từ được gởi đi đọc theo các sợi dây riêng biệt tại cùng một thời điểm.

Parallel processing.
Sự xử lý song song.
Công nghệ máy tính mà cho phép các bộ xử lý làm việc song song trên 1 tập hợp dữ liệu. Sự xử lý song song thường liên quan đến việc phá vỡ sự tính toán thành các phần nhỏ và thực hiện hàng ngàn các phần này 1 cách đồng thời hơn là thực hiện trong 1 trình tự tuyến tính. Các dạng của xử lý song song bao hàm xử lý song song khối lượng lớn và xử lý song song đối xứng.

Parallel running
Chạy (chương trình) song song.
Phương pháp thực hiện hoạt động của một hệ thống máy tính mới trong đó hệ thống mới và hệ thống cũ được chạy cùng nhau trong một thời gian ngắn. Hệ thống cũ vì thế có thể thay thế từ sự thay những sai sót phát sinh.

Parameter
Thông số.
ĐÂC TÍNH HAY YẾU TỐ CÓ THỂ BIẾN ĐỒI ĐƯỢC chương trình hay 1 vật thường được mô tả bằng 1 tập hợp các thông số biến đổi hơn là các giá trị cố định. Ví dụ như trong ứng dụng xử lý từ mà lưu trữ các thông số về phông chữ, cách trình bày trang, dạng căn lề..., những thông số này có thể được thay đổi bởi người sử dụng.

Parity
Tính chẵn lẻ.
Trạng thái chẵn, hoặc của một số. Trong tính toán, thuật ngữ này ngụ ý chỉ một số các số 1 trong mã nhị phân được, dùng để biểu diễn dữ liệu. Sự biểu.


Quick draw
Hệ thống biểu diễn bằng hình dựa trên vật thể được sử dụng bởi Apple Macintosh trong máy tính. Việc sử dụng Quickdraw đã đem tới cho hầu hết các máy Macintosh cái nhìn và sự cảm nhận giống nhau.

Quick time
Sự tận dụng đa phương được đưa ra bởi Apple, đầu tiên cho Macintosh, nhưng ngày nay nó cũng có thể dùng cho Windows. Nó cho phép đa phương, như âm thanh và hình ảnh được đưa vào các tài liệu khác.

Qwerty
Sự sắp xếp các phím theo tiêu chuẩn trên bàn máy đánh chữ hay bàn phím vi tính của Anh hay Mỹ. Q, W, E, R, T và Y là 6 phím đầu trên hàng chữ cái trên cùng. Sự sắp xếp như vậy làm giảm cường độ làm việc của người đánh mày hàng ngày để các phím không bị kẹt với nhau. Các nước châu âu dùng sự sắp xếp khác, như Azerty và Qwertz là kiểu thích hợp với ngôn ngữ của từng nước.

[saos@ngmo]

R

RAID
(Viết tắt từ Redundant arrays of independent (or inexpensive discs):
Sự sắp xếp đĩa độc lập.
Sự sắp xếp các đĩa, mỗi đĩa được nối với thanh dẫn, chúng có thể được xếp theo các cách khác nhau, phụ thuộc vào sự ứng dụng. Ví dụ như Raid 1 là đĩa phản chiếu, trong khi raid 5 trải rộng mỗi ký tự giữa các đĩa. Sự sắp xếp độc lập này nhằm mục đích hoàn thiện sự biểu diễn và an toàn dữ liệu.

RAM
(Ramdon access memory):
Bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên.
Dụng cụ nhớ ở dạng 1 tập hợp các mạch tổ hợp, thường được dùng trong các máy vi tính. Không giống như mạch tổ hợp ROM (bộ nhớ chỉ đọc được), mạch tổ hợp RAM có thể đọc từ đĩa và ghi bởi máy tính, nhưng nội dung của nó bị mất khi nguồn điện bị cắt. Máy tính của những năm 1992 có thể có tới 32 megabyte của mạch RAM.

RAMdise
ĐĨA RAM.
Bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên được sắp xếp để xuất hiện trong hệ điều hành như 1 đĩa. Nó cho phép tiếp cận nhanh hơn đĩa cứng thường và vì thế được sử dụng cho các ứng dụng cần đọc và ghi các hoạt động thường xuyên. Tuy nhiên, vì dữ liệu được lưu trong bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên nên bó bị mất đi khi tắt máy tính.

Random access
Sự truy cập ngẫu nhiên, sự truy cập trực tiếp.

Random number
Số ngẫu nhiên.
Một số trong dãy số không có hình mẫu xác định được. Các số ngẫu nhiên được sử dụng trong sự mô phỏng máy tính và các trò chơi trên máy tính. Một máy tính bình thường không thể tạo ra các số ngẫu nhiên đúng, nhưng các kỹ thuật khác nhau có thể đạt được các số giả ngẫu nhiên - đủ gần giống với sự ngẫu nhiên đúng cho hầu hết các mục đích.

Range check
Sự kiểm tra dải.
Sự kiểm tra giá trị được áp dụng cho các chi tiết dữ liệu số để chắc chắn rằng giá trị của nó nằm trong dải hợp lý.

Raster graphics or bit mapped graphics
ĐỒ HỌA MÀNH QUÉT.
Hình vẽ trên máy tính được lưu trong bộ nhớ bằng cách dùng ánh xạ để ghi dữ liệu (như màu và cường độ) cho mỗi ảnh điểm tạo thành ảnh. Khi được truyền đi (phóng to, quay, làm dẹt...), hình vẽ dạng chấm trở nên rời rạc, KHÔNG GIỐNG NHƯ HÌNH VẼ DẠNG ĐƯỜNG NÉT. ĐỒ HỌA mành quét được dùng tiêu biểu trong các ứng dụng để sơn và được tạo ra bằng bộ quét.

Real-time system.
Hệ thống thời gian thực.
Chương trình phản hồi các sự kiện trên thế giới khi chúng xảy ra. Ví dụ chương trình lái máy bay tự động trên máy bay phải phản ứng ngay lập tức để khỏi lệch hướng. Quá trình điều khiển rôbốt, các trò chơi và nhiều ứng dụng khác là các ví dụ của hệ thống này.

Record
Bảng ghi mẫu tin
Tập hợp các chi tiết dữ liệu hay các trường dữ liệu có liên quan với nhau. Mẫu tin thường là phần của tập tin.

Recursion
Phép đệ quy.
Kỹ thuật mà theo đó 1 chức năng hay 1 quy trình tự đưa vào sử dụng để cho phép 1 vấn đề phức tạp được phân thành nhiều bước đơn giản hơn. Ví dụ như việc tìm giao của một số n (tính tích của tất cả các số nguyên giữa 1 và n) có thể đạt được kết quả bằng cách nhân n với giai thừa của n-1.

Redundancy
Sự dư thừa.
thường nó được dùng như 1 sự kiểm tra, khi sự kiểm tra bổ sung một chữ số hay một bit.

Register
Thanh ghi.
Vùng nhớ có thể được truy cập nhanh chóng; nó thường được dựng lên trong bộ xử lý trung tâm. Một số thanh ghi được bảo quản cho các công việc đặc biệt. Thanh ghi các lệnh được dùng để chứa các lệnh mật mã mà máy tính đang thực hiện trong thanh ghi thứ tự điều khiển giữa đường đi của lệnh kế tiếp được thực hiện. Các thanh ghi khác được dùng để chứa các kết quả tức thời.

Relational database
Cơ sở dữ liệu liên quan.
Cơ sở dữ liệu trong đó các dữ liệu được xem xét như 1 tập tin các bảng liên kết. Nó là dạng phổ biến nhất trong 3 kiểu cơ sở dữ liệu cơ bản, 2 loại kia là cơ sở dữ liệu mạng và dạng cấp bậc.

Relative
(Giá trị) tương đối.
Có thể biến đổi và được tính từ giá trị cơ bản. Ví dụ như địa chỉ tương đối là vùng nhớ được tìm bằng cách thêm 1 lượng biến thiên vào 1 địa chỉ cơ sở cố định và sự chứng nhận khoang tương ứng đặt 1 khoang trong bảng bằng vị trí tương đối của nó với khoang cơ sở. Trái với tương đố là tuyệt đối.

Remotr terminal
Thiết bị cuối điều khiển từ xa.
Thiết bị cuối liên lạc với máy tính thông qua 1 modem và 1 đường điện thoại.

Resolution
ĐỘ PHẤN GIẢI HÌNH.
Số chấm trong 1 đơn vị chiều dài mà trong đó 1 ảnh có thể được tái sinh TRÊN MÀN HÌNH HOÂC MÁY IN. ĐỘ PHẤN GIẢI MÀN HÌNH tiêu biểu đối với máy dò hình này là 75 dpi. Máy in lade có độ phận giải từ 300 dpi tới 1800 dpi, và máy in kim có độ phân giải từ 60 tới 180 dpi. Hình trong sách và tạp chí có độ phân giải 1200 tới 300 dpi nếu chúng được tạo ra bằng điện tử.

Reserved word
Từ dành riêng.
Từ mà có ý nghĩa đặc biệt đối với ngôn ngữ lập trình. Ví dụ như if và for là các từ riêng trong hầu hết các ngôn ngữ bậc cao.

Response time
Thời gian đáp ứng
Sự trì hoãn giữa lúc đưa vào lệnh và lúc thấy hiệu quả của nó.

reverse video
Video đảo.

RGB
(Viết tắt của red - green - blue)
Phương pháp nối màn hình màu với máy tính, liên quan tới ba tín hiệu riêng biệt: đỏ, lục và xanh dương. Tất cả các màu được biểu hiện trên màn hình có thể được cấu thành từ 3 màu hợp phần này. Việc in 4 màu sử dụng 1 hệ thống khác.

RISC
(reduce instruction - set computer):
Máy tính dùng tập lệnh rút gọn.
Bộ xi xử lý thực hiện ít lệnh hơn các bộ vi xử lý khác với công dụng chung trong những năm 1990. Vì số lệnh mật mã máy thấp nên bộ vi xử lý thực hiện những lệnh này rất nhanh.

Robot
Rôbốt.
Máy được điều khiển bằng máy tính mà có thể được lập trình để chuyển động hoặc thực hiện công việc. Các rôbốt thường được dùng trong công nghiệp để vận chuyển nguyên vật liệu hoặc thực hiện các công việc lặp đi lặp lại. Ví dụ như tay rôbốt, được gắn lên sàn nhà hoặc băng ghế, có thể được dùng để sơn các phần của máy hay lắp ráp các mạch điện tử. Các rôbốt khác được thiết kế đế làm việc trong những hoàn cảnh nguy hiểm đối với con người, ví dụ như tháo bom hoặc thám hiểm vũ trụ và biển sâu.
Một số rôbốt được trang bị các bộ phận cảm giác như bộ phận xúc giác và camera hình, và có thể được lập trình để đưa các quyết định đơn giản dựa trên dữ liệu cảm giác nhận được.

Rogue value
Một tên khác của data terminator.
Trình kết thúc dữ liệu.

ROM
(Real only memory)
Bộ nhớ chỉ đọc được.
Bộ nhớ ở dạng tập hợp các mạch tổ hợp, thường được dùng trong máy vi tính; Bộ nhớ này được chất đầy dữ liệu và chương trình trong khi làm việc, và không giống như bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên (RAM) chỉ có thể đọc được mà không viết được bởi máy tính. Tuy nhiên, nội dung chứa trong bộ nhớ không bị mất khi cắt nguồn điện như trong RAM.

Root directory
Thư mục gốc.
Thư mục trên cùng trong hệ thống tập tin cây và nhánh. Nó chứa tất cả các thư mục khác.

Rounding error
Sai số làm tròn
Lỗi xuất hiện khi 1 kết quả thập phân được làm tròn lên hoặc xuống.

Router
Bộ chỉ đường.
Thiết bị cho phép các mạng không tương tự (như Ethernet và Token Ring) nối với nhau nhưng chỉ có 1 nghi thức chung. Thiết bị này có thể được lập trình để xác định lộ trình nhanh nhất và hiệu quả nhất cho dữ liệu đi.

RS-232 interface (or serial interface) = Giao diện RS-232
Giao diện nối chuỗi.
Một dạng tiêu chuẩn của bộ phận nối của máy tính được dùng để nối máy tính với các chuỗi thiết bị. Nó được dùng cho modem, chuột, màn hình và máy in.

Run-time error
Lỗi trong thời gian chạy

Run-time system
Hệ thống thời gian chạy.
Chương trình phải được lưu trong bộ nhớ trong khi 1 ứng dụng được thực hiện.

Run-time version
Phiên bản dùng trong thời gian chạy.
Bản sao 1 chương trình được cung cấp cùng với sự ứng dụng khác, sao cho chương trình ứng dụng chạy được, mặc dù nó không cung cấp chức năng đầy đủ của chương trình. Một ví dụ là sự cung cấp phiên bản dùng trong thời gian chạy của Microsoft Windows với các ứng dụng của Windows cho những người sử dụng mà không có phiên bản đầy đủ của Windows.

[saos@ngmo]

S

SAA
(Viết tắt của system application architecture)

Sampling
Phép đo tín hiệu tương tự tại các khoảng đều nhau. Kết quả của phép đo đó thể được biến đổi thành tín hiệu số.

Scalable Fonts
Phông chữ có thể thay đổi tỷ lệ.
Phông chữ có thể được dùng ở kích thước bất kỳ và độ phân giải bất kỳ, trên một màn hình hay trên thiết bị sao chép cứng, như máy in lade. Phông chữ tỷ lệ luôn là dạng đường nét.

Scanner
Bộ quét.
Thiết bị tạo ra ảnh bằng kỹ thuật số của một tài liệu để đưa vào và lưu trong máy tính. Nó dùng công nghệ tương tự với công nghệ của máy sao chụp. Bộ quét nhỏ có thể được cho qua bề mặt tài liệu bằng tay. Các phiên bản lớn có dạng dẹt, giống như của máy sao chụp, trên đó tài liệu nhập vào được đặt vào và rà quét.
Bộ quét được sử dụng rộng rãi để đưa các hình ảnh vào máy in và để quét các tài liệu để xử lý ảnh. Nếu văn bản được nhập bằng bộ quét thì ảnh giữ lại được máy tính nhìn thấy như một bức tranh bằng kỹ thuật số hơn là các ký tự riêng biệt. Do đó văn bản không thể được xử lý, ví dụ như bộ xử lý từ, trừ khi phần mềm nhận biết ký tự quang học có thể biến đổi ảnh thành các ký tự hợp thành. Bộ phận giải của bộ quét tay tiêu biểu là từ 75 đến 400 dpi.

Screen or monitor
Màn hình.
Dụng cụ đầu ra trên đó máy tính hiển thị các thông tin có ích của người vận hành. Dạng phổ biến nhất là ống tia catốt tương tự như màn hình tivi. Máy tính xách tay thường dùng màn hình hiển thị bằng tinh thể lỏng. Loại này khó đọc hơn loại ống tia catốt, nhưng đòi hỏi ít năng lượng hơn, làm cho chúng hợp với hoạt động bằng pin.

Screen dump
In trên màn hình.
Quá trình thực hiện một bản sao in của sự hiển thị trên màn hình hiện hành. Sự in trên màn hình đôi lúc được lưu như một tập tin dữ liệu thay vì được in ngay lập tức.

Scrolling
Cuộn.
Hành động mà theo đó dữ liệu được hiển thị trên màn hình hoặc ở cửa sổ được chuyển động tự động đi lên, đi xuống hoặc qua một bên hoặc khuất tầm mắt khi một dữ liệu mới được thêm vào theo hướng ngược lại.

SCSI
Viết tắt của small computer system interface.
Giao diện hệ thống máy tính nhỏ.

Searching
Sự thăm dò, sự tìm kiếm.
Sự tách một chi tiết xác định khỏi một phần dữ liệu lớn, như một tập tin hoặc bảng. Phương pháp này được sử dụng dựa trên cách thức tổ chức sắp xếp dữ liệu. Ví dụ như việc tìm kiếm phân đôi đòi hỏi dữ liệu phải được xếp theo trình từ, liên quan đến việc quyết định trước hết xem nếu dữ liệu nào chứa chi tiết cần tìm, rồi 1 phần tư nào, và 1 phần 8 nào, và tiếp tục cho đến khi tìm được chi tiết đó.

Search request
Yêu cầu tìm kiếm.
Yêu cầu có tổ chức của người sử dụng để kiếm thông tin từ cơ sở dữ liệu. Nó có thể là yêu cầu đơn giản cho tất cả các đầu vào có trường dữ liệu thỏa mãn một điều kiện nào đó.

Sector
Vùng hình quạt, cung.
Phần của cấu trúc từ được thiết lập trên bề mặt đĩa lớn định dạng sao cho dữ liệu có thể được lưu trữ trong đó. Đĩa đầu tiên được chia thành các đường tròn và rồi mỗi đường tròn lại được chia thành một số các cung.

Security
An toàn.
Sự bảo vệ chống lại sự mất mát hoặc bỏ sót dữ liệu và chống lại sự truy cập vào hệ thống trái phép.

Seek time
Thời gian tìm kiếm.
Thời gian cần để đầu đọc-viết tìm được một chi tiết dữ liệu xác định trên đường vạch của đĩa.

Sensor
Bộ cảm biến.
Thiết bị được thiết kế để khám phá tình trạng vật lý hay các số đo đại lượng vật lý và sinh ra các tín hiệu đầu vào chi một máy tính. Ví dụ như bộ cảm biến có thể phát hiện ra sự thật rằng máy in đã chạy ra ngoài tờ giấy hoặc có thể đo nhiệt độ trong máy sấy. Tín hiệu từ bộ cảm biến thường ở dạng điện thế tương tự, và vì thế phải được biến đổi thành tín hiệu số bằng bộ biến đổi sang số trước khi được đưa vào.

Sequence-control register or program counter
Bộ thanh ghi điều khiển tuần tự.
Bộ nhớ đặc biệt được dùng để chứa địa chỉ của các lệnh tiếp theo từ bộ nhớ truy cập tức thời để thực hiện bởi máy tính. Nó nằm trong bộ phận điều khiển trung tâm.

Sequential file
Tập tin tuần tự.
Tập tin trong đó các tài liệu được sắp xếp theo thứ tự của trường giải mã và máy tính có thể dùng kỹ thuật thăm dò giống như sự tìm kiếm phân đôi để truy cập một tài liệu xác định.

Serial file
Tập tin chuỗi.
Tập tin trong đó các tài liệu không được lưu theo một thứ tự riêng và vì thế một tập tài liệu xác định có thể được truy cập chỉ bằng cách đọc qua tất cả các tập tin trước nó.

Serial interface
Giao diện nối tiếp (chuỗi).
Giao diện qua đó dữ liệu được chuyển đi một đơn vị thông tin tại một thời điểm. So sánh với giao diện song song.

SGML
Viết tắt của Standard Generalized Markup Language.

Share ware
Phần mềm cổ đông.
Phần mềm được phân phát cho phí tổn của đĩa sao chép, và sự phân bố chủ yếu sao cho người sử dụng có cơ hội kiểm tra chức năng và khả năng thỏa mãn các yêu cầu của họ. Nếu người sử dụng có kế hoạch dùng phần mềm, họ sẽ được yêu cầu trả một lệ phí ghi chép nhỏ trực tiếp cho tác giả. Nó có thể mang các chức năng và tài liệu phụ thêm. Phần mềm này không được sao chép tự do.

Silicon chip
Mạch tổ hộp.

Simulation
Viết ngắn của computer simulation.
Bộ mô phỏng máy tính.

Small computer system interface (SCSI)
Giao diện hệ thống máy tính nhỏ.
Bộ nối song song được sử dụng bởi Apple Macintosh và sự gia tăng số máy tính cá nhân dựa trên MS-DOS để nối các thiết bị như ổ đĩa, máy in và ổ CD-ROM. SCSI có thể giúp truyền dữ liệu với tốc độ cao. Phiên bản mới SCSI-2 có thanh dữ liệu rộng hơn và có thể giúp truyền dữ liệu nhanh hơn.

Smalltalk
Ngôn ngữ lập trình bậc cao đầu tiên được dùng trong các ứng dụng định hướng đối tượng.

Smart card
Thẻ thông minh.
Thẻ nhựa được gắn một bộ vi xử lý và bộ nhớ. Nó có thể lưu trữ, ví dụ như dữ liệu cá nhân, chứng minh thư và các chi tiết tài khoản ngân hàng, để cho phép nó được sử dụng như một thẻ tín dụng. Thẻ này có thể được chứa đầy các khoản tiền rồi sau đó tiêu xài dần bằng điện tử và lại chất tiền trở lại khi cần thiết. Các công dụng khác có thể trong phạm vi từ chìa khóa cửa khách sạn đến hộ chiếu.

SNA
Viết tắt của System Network Architecture

Soft-sectored disc
Đĩa sector mềm.
Đĩa mà phải được định dạng bởi phần mềm khi dữ liệu có thể được lưu trên nó.

Software
Phần mềm.
Tập hợp các chương trình và quy trình để làm cho máy tính thực hiện 1 công việc xác định, trái với phần cứng là các thành phần vật chất của hệ thống máy tính. Phần mềm được tạo ra bởi người lập trình. Các ví dụ của phần mềm là hệ điều hành, các chương trình ứng dụng... Không máy tính nào có thể hoạt động mà không có một vài dạng phần mềm.

Software project life cycle
Chu kỳ sống của dự án phần mềm.
Các giai đoạn khác nhau của sự phát triển trong việc viết chương trình lớn (phần mềm), từ việc xác định các yêu cầu lắp đặt, bảo trì và nâng đỡ của chương trình được kết thúc. Quy trình này bao gồm sự phân tích hệ thống và thiết kế hệ thống.

Sorting
Sự phân loại
Sự sắp xếp dữ liệu theo thứ tự. Khi sắp xếp một tập hợp, hay tập tin dữ liệu được cấu thành từ 1 vài trường dữ liệu khác nhau, một trường phải được chọn như một chìa khóa được dùng để thiết lập thứ tự yêu cầu. Sự lựa chọn phương pháp phân loại liên quan đến việc trung hòa giữa thời gian chạy, việc sử dụng bộ nhớ và hỗ hợp của cả hai. Những phương pháp được sử dụng bao gồm phân loại lựa chọn, trong đó chi tiết nhỏ nhất được tìm thấy và trao đổi với chi tiết đầu tiên, chi tiết nhỏ thứ hai được trao đổi với chi tiết thứ hai. Sự phân loại thay thế, trong đó các chi tiết kề nhau được trao đổi liên tục cho đến khi dữ liệu được xếp theo thứ tự; và sự phân loại lồng vào, trong mỗi chi tiết được đặt vào vị trí đúng và các chi tiết tiếp theo chuyển xuống dưới để nhường chỗ cho nó.

Source language
Ngôn ngữ nguồn. Ngôn ngữ mà một chương trình được viết bằng nó, trái với mật mã máy là dạng mà nhờ nó mà các lệnh của chương trình được thực hiện bởi máy tính. Các ngôn ngữ nguồn được phân loại thành ngôn ngữ bậc cao hoặc bậc thấp tùy theo mỗi ký hiệu trong ngôn ngữ nguồn biểu diễn cho nhiều hay chỉ một lệnh trong mật mã máy. Các chương trình bằng ngôn ngữ bậc cao được dịch sang mật mã máy bằng chương trình dịch hợp ngữ. Chương trình trước khi được dịch gọi là chương trình nguồn, sau khi được dịch sang mật mã máy nó được gọi là chương trình đối tượng.

Source program
Chương trình nguồn.
Chương trình được biết bằng ngôn ngữ nguồn.

Speech recognition or voice input
Nhận biết tiếng nói.
Sự nhận biết giọng hay đưa dữ liệu vào bằng giọng nói. Kỹ thuật bất kỳ mà theo đó máy có thể hiểu được câu nói bình thường. Có 3 dạng: sự nhận biết từ riêng biệt để phân biệt được hàng trăm từ được nói một cách riêng biệt; sự nhận biết giọng nói nối kết để phân biật các câu trong đó có đoạn dừng ngăn giữa các từ và sự nhận biết giọng nói liên tục để phân biệt được các giọng nói bình thường nhưng được nói rõ ràng, trôi chảy.

Speech synthesis or voice output
Sự tổng hợp tiếng nói.
Kỹ thuật dựa trên máy tính để tạo ra giọng nói. Bộ tổng hợp tiếng nói được điều khiển bởi máy tính, máy cung cấp chuỗi mật mã phù hợp với âm thanh (ngữ điệu) cơ bản của giọng nói, cùng với nó tạo thành từ. Chương trình ứng dụng tổng hợp tiếng nói bao hàm đồ chơi trẻ con, hệ thống xe hơi và máy bay chiến đấu, hộp thư thoại.

Spooling
Kỹ thuật đệm.
Quá trình trong đó thông tin để in được lưu trữ tạm thời trong một tập tin, việc in được thực hiện khi cần thiết. Nó được dùng để cho phép hệ thống tiếp tục vận hành trong khi in và cho phép một số máy tính hoặc chương trình dùng chung một máy in.

Spreadsheet
Sự ứng dụng trọn gói phần mềm cho phép người sử dụng phân tích dữ liệu vì nó sẽ thực hiện sự tính toán và lệnh gọi mở các phép toán. Sự dự đoán dòng chảy tiền mặt có thể được chuẩn bị trên phần mềm này.

Sprite
Đ ối tượng đồ hoạ được cấu thành từ một hìnhmẫu gồm các ảnh điểm được xác định bởi người lập trình của máy tính. Một số ngôn ngữ bậc cao và chương trình ứng dụng chứa các lệnh gọi mở mà cho phép người sử dụng xác định hình dạng, màu và các đặc tính khác của các đối tượng đồ họa. Các đối tượng này sau đó được thao tác ra các trò chơi sinh động hoặc hiển thị bằng đồ họa trên màn hình.
SQL
Viết tắt của Structured query language.
Ngôn ngữ truy vấn có cấu trúc.
Ngôn ngữ máy tính bậc cao được thiết kế để sử dụng với các cơ sở dữ liệu liên quan. Mặc dù nó có thể được những người lập trình sử dụng theo cách giống nhau, nhưng nó thường được dùng như một phương tiện để liên lạc với nhau. Tiêu biểu là một chương trình dùng SQL để yêu cầu dữ liệu từ cơ sở dữ liệu phục vụ.

SRAM
(Static random - access memory): Bộ nhớ tĩnh truy cập ngẫu nhiên. Bộ nhớ máy tính ở dạng mạch tổ hợp được dùng để cung cấp bộ nhớ truy cập tức thời. SRAM nhanh hơn nhưng đắt hơn DRAM (bộ nhớ động truy cập ngẫu nhiên).

Stack
Ngăn xếp.
Phương pháp lưu trữ dữ liệu trong đó hầu hết các chi tiết mới được lưu sẽ được điều chỉnh trước.
Ngăn xếp được dùng để giải các vấn đề liên quan đến cấu trúc bộ; ví dụ như để phân tích 1 biểu thức đại số chứa các biểu thức con trong dấu ngoặc.

Stand alone computer
Máy tính độc lập.
Máy tính tự chứa nó, thường là một máy tính, nó không được nối vào mạng máy tính và có thể sử dụng riêng biệt với các thiết bị khác.

Standard generalized markup language
Tiêu chuẩn của có thể tiêu chuẩn quốc tế mô tả cấu trúc của một văn bản có thể được xác định như thế nào để nó có thể dùng được, có thể thông qua bộ lọc, trong các ứng dụng như in điện tử và in mặt bàn.

Start bit
Bit khởi động.
Bit được dùng trong liên lạc không đồng bộ để chỉ sự bắt đầu của một mẫu dữ liệu.

Stepper motor
Đ ộng cơ điện có thể điều khiển chính xác bởi các tín hiệu từ máy tín. Động cơ này quay với một góc chính xác mỗi thời điểm mà nó nhận được 1 xung tín hiệu từ máy tính. Bằng cách thay đổi mức độ mà từ đó các xung tín hiện được tạo thành, động cơ có thể chạy với các tốc độ khác nhau hoặc quay với một góc chính xác rồi dừng lại. Mạch công tắc có thể được thiết lập để cho phép máy tính đảo hướng của động cơ.
Bằng cách kết hợp 2 hay nhiều động cơ, sự điều khiển chuyển động phức hợp trở nên có thể được.

Stop bit
Bit kết thúc.
Bit được dùng trong sự liên lạc không đồng bộ để chỉ sự kết thúc của một mẫu dữ liệu.

String
Chuỗi.
Nhóm các ký tự được thao tác như một đối tượng đơn bởi máy tính. Trong dạng đơn giản nhất nó có thể chứa 1 chữ cái đơn hoặc 1 từ chuỗi có thể chứa 1 tổ hợp các từ, khoảng trống và các số. Hầu hết các ngôn ngữ bậc cao có nhiều chức năng điều khiển chuỗi đa dạng.

Structured programming
Sự lập trình có cấu trúc.
Quá trình viết chương trình với các phần nhỏ và độc lập nhau. Điều này làm cho nó dễ điều khiển sự phát triển của chương trình và thiết kế và kiểm tra các hợp phần riêng biệt của nó. Các chương trình này thường được thiết lập thành từ các bộ phận, thường tương ứng với quy trình riêng hoặc các chức năng. Một số ngôn ngữ lập trình như PASCAL và Modula - thích hợp với sự lập trình có cấu trúc hơn các ngôn ngữ khác.

Subroutine
Thủ tục con, lệnh gọi mở con. Phần nhỏ của 1 chương trình được thực hiện từ 1 phần khác của chương trình. Nó cung cấp phương pháp thực hiện công việc giống nhau ở ít nhất 1 điểm trong chương trình, và phương pháp phân các chi tiết của chương trình từ sự suy luận chính của nó. Trong một số ngôn ngữ máy tính, thủ tục con tương tự với các chức năng hoặc quy trình.

Super computer
Siêu máy tính.
Dạng máy tính nhanh nhất và hùng mạnh nhất, có khả năng thực hiện các phép tính cơ bản của nó trong vài pico giây (phần ngàn tỷ của giây) ở trong khi hầu hết các máy tính khác là vài mano giây (phần tỉ của 1 giây). Để đạt được tốc độ khác thường này, các siêu máy tính sử dụng vài bộ xử lý cùng làm việc với nhau và kỹ thuật như làm lạnh các bộ xử lý đến gần nhiệt độ không tuyệt đối để các thành phần của nó dẫn điện nhanh hơn bình thường nhiều lần. Các hãng sản xuất là Cry, Fujitsu và NEC.

Support environment
Tập hợp các chương trình (phần mềm) được dùng để giúp con người thiết kế và viết các chương trình khác. Ở mức đơn giản nhất nó bao gồm phần mềm xử lý từ và chương trình biên dịch để dịch chương trình sang dạng có thể thực hiện được. Nhưng nó cũng có thể bao gồm các phần điều chỉnh sai sót để giúp chỉnh các sai sót cục bộ, thư mục dữ liệu để giữa các đường dữ liệu được sử dụng, và các máy công cụ thử nghiêm nhanh để tạo ra các thực nghiệm nhanh của chương trình.

SVGA
Tiêu chuẩn hiển thị đồ họa cung cấp độ phân giải cao hơn VGA. (Sự sắp xếp hình video). Màn hình SVA có độ phân giải 800 x 600 hoặc 1024 x 768.

Swap
Hoán đổi.
Chuyển các phần dữ liệu vào hoặc ra khỏi bộ nhớ. Đối với các hoạt động nhanh đòi hỏi càng nhiều dãi dữ liệu vàng tốt trong bộ nhớ chính, nhưng nói chung không thể chứa hết tất cả các dữ liệu tại cùng 1 thời điểm. Sự hoán đổi là hoạt động viết và đọc từ bộ nhớ đệm, thường là 1 khoảng đặc biệt trên đĩa.

Symbolic address
Ký hiệu được dùng trong ngôn ngữ lập trình dịch hợp ngữ để biểu diễn địa chỉ đôi của một vùng nhớ.

Symbolic processor
Bộ xử lý ký hiệu.
Máy tính được chế tạo với mục đích để chạy các chương trình thao tác trên ký hiệu hơn là chương trình liên quan đến việc xử lý các tính toán bằng số. Chúng tồn tại chủ yếu cho ngôn ngữ trí năng nhân tạo LISP, mặc dù 1 số máy này cũng được chế tạo để chạy PROPOG.

Synchronous
Sự đồng bộ.
Hầu hết sự liên lạc trong hệ thống máy tính đều đồng bộ, được điều khiển bởi đồng hồ bên trong chính máy tính, trong khi sự liên lạc giữa các máy tính thường không đồng bộ. Tuy nhiên, sự đồng bộ của viễn thông trở nên được sử dụng rộng rãi hơn.

Syntax error
Lỗi ngữ pháp.
Lỗi gây ra do sử dụng không đúng ngôn ngữ lập trình.

System flow chart
Sơ đồ hệ thống.
Một dạng sơ đồ được dùng để mô tả đường đi của dữ liệu qua 1 hệ thống máy tính xác định.

System implementation
Sự lắp đặt hệ thống.
Quá trình lắp đặt 1 hệ thống máy tính mới.

System network architecture (SNA)
Kiến trúc hệ thống mạng.
Tập hợp các cách thức liên lạc được đưa ra bởi IBM và được hợp nhất trong sự cài lắp phần cứng và phần mềm.

Systems analysis
Sự phân tích hệ thống.
Sự điều nghiên hoạt động kinh doanh hay một cách thức làm việc ở văn phòng với cái nhìn để quyết định nó có thể máy tính hóa được và bằng cách nào. Nhà phân tích thảo luận các quy trình hiện có với những người liên quan, nghiên cứu đường dữ liệu qua quá trình, và rút ra ý nghĩa của hệ thống máy tính được đòi hỏi.

Systems analyst
Nhà phân tích hệ thống.
Người thực hiện phân tích hệ thống.

System application architecture (SAA)
Kiến trúc ứng dụng hệ thống.
Mô hình của IBM cho việc tính toán khách - chủ.

Systems design
Sự thiết kế hệ thống.
Sự thiết kế chi tiết một ứng dụng trọn gói và/hoặc một hệ thống máy tính. Nhà thiết kế phân hệ thống thành các chương trình thành phần, và thiết kế dạng dữ liệu đưa vào được yêu cầu, sự trình bày màn hình, cho ra một văn bản hình dạng phần cứng. Sự thiết kế hệ thống tạo một liên kết giữa sự phân tích hệ thống và lập trình.

Systems program
Chương trình hệ thống.
Chương trình thực hiện một công việc liên quan với sự tự điều hành và thực hiện của hệ thống máy tính. Ví dụ như chương trình hệ thống có thể điều khiển hoạt động của màn hình hiển thị, hay điều khiển và tổ chức bộ nhớ đệm. Ngược lại chương trình ứng dụng được thiết kế để thực hiện các nhiệm vụ cho lợi ích của người dùng máy tính.

System X
Hệ thống X.
Trong liên lạc truyền thông, hệ thống công tác kỹ thuật số được điều khiển bằng máy tính, được dùng trong sự trao đổi qua điện thoại.

[saos@ngmo]

T
Tape streamer
Dãi băng từ.
Công cụ của bộ nhớ gồm các các vòng băng từ liên tục, dải băng từ được dùng rộng rãi để lưu trữ các chồng tập tin dữ liệu quan trọng.

TCP/IP
(Transport control protocol/ Internet protocol):
Biên bản kiểm soát sự truyền tin/ Biên bản liên mạng. Tập hợp các nghi thức mạng, chủ yếu được đưa ra bởi US Department of Defense (Bộ Quốc phòng Mỹ). TCP/IP được dùng rộng rãi, đặc biệt trong Unix và trên Internet (mạng thông tin).

Telecommuting
Sự chuyển làm việc từ xa.
Sự làm việc trên máy tính ở nhà hơn là tới văn phòng, và liên lạc với hệ thống máy tính trung tâm qua đường điện thoại.

Teletext
Truyền văn bản từ xa.
Thông tin chủ yếu là các chi tiết tin tức, giải trí, thể thao và tài chính thường xuyên được cập nhật hóa. Teletext là một dạng của video text, được khởi xướng của Anh bởi hãng BBC vớ Ceefax và bởi Independent Television với Teletext.

Terminal
Thiết bị cuối.
Dụng cụ gồm bàn phím và màn hình hiển thị - hay trong các hệ thống cũ hơn, là máy in tele để cho phép người vận hành liên lạc với máy tính. Thiết bị này có thể được gắn với máy tính theo cách vật lý hoặc được nối với nó bằng dây điện thoại. Thiết bị nối câm với máy tính không có bộ xử lý của riêng nó, trong khi thiết bị nối thông minh có bộ xử lý riêng của nó và lấy một số trách nhiệm xử lý máy tính chính.

Terminate and stay resident (TSR)
Kết thúc và lưu trú lại.
Thuật ngữ được gán cho một chương trình mà còn lại trong bộ nhớ, vì dụ như đồng hồ, bộ phận tính. Chương trình được chạy bằng cách sử dụng 1 phím nóng.

Test data
Dữ liệu kiểm tra.
Dữ liệu được thiết kế để kiểm tra chương trình máy tính mới có hoạt động đúng không. Dữ liệu kiểm tra được chọn cẩn thận để chắc chắn rằng tất cả các nhánh có thể của chương trình đều được kiểm.

Tex
Hệ thống xếp chữ và định dạng văn bản của phạm vi công cộng, được đưa ra bởi Donald Knuth và được dùng rộng rãi để tạo ra các tài liệu toán học và kỹ thuật. Tex không phải là WYSIWYG, mặc dù trong một số màn hình có thể xem trước toàn bộ trang.

Text editor
Trình soạn thảo văn bản.
Chương trình cho phép người sử dụng soạn thảo văn bản trên màn hình và lưu nó trong 1 tập tin. Trình soạn thảo văn bản tương tự như trình xử lý từ, ngoại trừ chúng thiếu khả năng định dạng văn bản thành các đoạn và các trang và sử dụng các kiểu và dạng chữ khác nhau. Tuy nhiên, chúng thường bao gồm nhiều chức năng phụ như nhiều mức xóa bỏ và phục hồi lại là chức năng thường không có trong trình xử lý từ.

TIFF (Tagged image file format):
Đ ịnh dạng tập tin hình.

Tiling
Sự sắp xếp của các cửa sổ và trong hệ thống giao diện người sử dụng đồ họa sao cho chúng không gối lên nhau.

Time-sharing
Sự chia sẻ thời gian.
Phương pháp cho phép một số người sử dụng truy cập cùng 1 máy tính tại cùng 1 thời điểm hay 1 vày chương trình được chạy liên tục. Máy tính nhanh chóng được nối kết giữa thiết bị nối của người sử dụng và chương trình cho phép mỗi người làm việc khi họ sử dụng độc quyền hệ thống.

Toggle
Nút gạt.
Để bật tắt giữa hai môi trường. Trong phần mềm nút gạt thường được khởi động bằng cùng 1 mật mã, vì thế quan trọng là mật mã này chỉ có 2 nghĩa. Một ví dụ là việc sử dụng ký tự như nhau trong 1 tập tin văn bản để chỉ cả dấu hiệu mở và đóng đoạn trích. Nếu ký hiệu như nhau này cũng được dùng để chỉ dấu phẩy trên ' , thì sự chuyển đổi thông qua nút gạt đối với hệ thống in mà sử dụng các dấu hiệu mở và kết thúc đoạn trích khác nhau sẽ không thực hiện chính xác.

Token ring
Vòng token, vòng hiện dạng. Biên bản cho mạng vùng gần, được đưa ra bởi IBM.

Topology
Topo mạng.
Sự sắp xếp các thiết bị trong một mạng.

Touch screen
Màn hình xúc cảm.
Thiết bị đầu vào cho phép người sử dụng liên lạc với máy tính bằng cách sờ 1 ngón tay vào màn hình hiển thị. Trong cách này, người sử dụng có thể chỉ một mục lựa chọn được yêu cầu trong danh mục hay 1 chi tiết dữ liệu. Màn hình xúc cảm được sử dụng ít rộng rãi hơn vác thiết bị chỉ khác nhau như chuột và cần gạt.
Màn hình có thể nhận biết được sự sờ vào hoặc vì ngón tay ấn lên màn nhạy cảm hoặc vì nó ngắt 1 vùng của chùm sáng đi qua về mặt màn hình.

Touch sensor
Bộ cảm biến xúc cảm.
Trong robot được điều khiển bằng máy tính, dụng cụ được dùng để cho robot cảm giác xúc giác, cho phép nó thao tác với các đối tượng tinh vi hoặc tự động chuyển động quanh phòng. Bộ cảm biến xúc cảm cung cấp sự phản hồi cần thiết cho rôbốt để điều chỉnh lực chuyển động của nó và áp suất của tay hãm của nó. Các dạng chính bao gồm máy đo sức căng và công tắc micro.

Trace
Vết, dấu tích phục vụ truy tìm. Phương pháp kiểm tra rằng một chương trình máy tính đang chạy đúng bằng cách gây ra sự thay đổi giá trị của tất cả các biến số liên quan được biểu diễn trong khi chương trình đang chạy. Theo cách này có thể thu hẹp sự tìm kiếm lỗi trong chương trình với lời chỉ dẫn chính xác mà làm cho các biến số nhận những giá trị không mong muốn.

Track
Đ ường dữ liệu, rãnh phân của cấu trúc từ được tạo ra trên bề mặt đĩa khi định dạng đĩa để dữ liệu có thể được ghi trên nó. Đầu tiên đĩa được chia thành các đường tròn, mỗi đường tròn được chia thành một số cung.

Trackball
Bị tạo vệt.
Dụng cụ đầu vào thực hiện chức năng giống nhau như con chuột nhưng giữ không di chuyển. Trong dụng cụ này quả bóng điều khiển vị trí con trỏ được thực hiện trực tiếp bằng các ngón tay.

Transaction file
Tập tin toàn tác.
Tập tin mà chứa tất cả các tin thêm vào, xóa đi hoặc sự sửa chữa yêu cầu trong khi cập nhật hóa tập tin để tạo ra phiên bản mởi của tập tin chính.

Transducer
Thiết bị biến năng.
Thiết bị biến đổi một dạng năng lượng thành dạng khác. Ví dụ như bộ nhiệt điện trở là bộ biến năng chuyển nhiệt năng thành điện thế, và 1 động cơ điện là bộ biến năng chuyển điện thế thành cơ năng. Bộ biến năng là thành phần quan trọng trong nhiều bộ cảm biến, biến đổi các đại lượng vật lý được đo thành tín hiệu tỉ lệ.

Transistor-transistor logic (TTL)
Mạch TTL
Một dạng mạch tích hợp phổ biến nhất được dùng trong việc chế tạo các sản phẩm điện tử. Trong mạch tích hợp này các transistor hai cực được nối trực tiếp. Trong các chi tiết được sản xuất hàng loạt, 1 lượng lớn các mạch tích hợp dạng này được thay thế bằng 1 lượng nhỏ các mạch của logic.

Translation program
Chương trình dịch.
Chương trình dịch chương trình khác được viết bằng ngữ bậc cao hay ngôn ngữ hợp thành lệnh mật mã máy mà máy tính có thể tuân theo.

Transputer
Phần mềm trung gian.
Một thành viên của họ có bộ vi xử lý được thiết kế để xử lý song song, được đưa ra bởi Inmos ở Anh. Trong các mạch của máy tính tiêu chuẩn việc xử lý dữ liệu xảy ra song song, làm giảm nhiều thời gian tính toán cho những chương trình được viết riêng cho nó.

Tree and branch filing system
Hệ thống sắp xếp cây và nhánh.
Hệ thống sắp xếp mà ở đó tất cả các tập tin được lưu trong thư mục. Các thư mục này có thể được lưu trong các thư mục cao hơn. Thư mục gốc chứa tất cả các thư mục khác: Một cách để biểu diễn ba hệ thống này là như một cây với các nhánh mà từ đó mọc ra các nhánh nhỏ hơn, kết thúc bằng các lá (tập tin cá thể).

Trojan horse
Con ngựa thành Troie.
Chương trình virut mà xuất hiện làm hoạt động bất bình thường, nhưng khi không được phát hiện bởi người sử dụng, nó gây tổn hại cho các tập tin khác hoặc các quy trình bảo vệ.

True type
Hệ thống phông chữ tỷ lệ được cung cấp như 1 phần của Microsoft Windows 3.1. Nó cho phép đầu ra linh động hơn trên máy in sử dụng PCL hơn là Post Script. Các máy in như vậy thường rẻ hơn.

Truncation error
Lỗi do cắt cụt.
Lỗi xuất hiện khi kết quả thập phân tự cắt bớt sau khi số chữ hàng số lớn nhất sau dấu phẩy khi được cho phép bởi mức độ chính xác của máy tính.

Truth table
Bảng thực.
Biểu đồ cho thấy ảnh hưởng của mỗi cổng logic lên mỗi tổ hợp đầu vào.

TSR (determinate and stay resident)

TTL (Transistor - Transistor logic)

Turing machine
Máy Turing.
Mô hình trừu tượng của máy tự động giải quyết vấn đề, được thiết lập bởi Alan Turning năm 1937. Nó cung cấp cơ sở lý thuyết cho sự tính toán số hiện đại.

Turnaround document
Tài liệu khép kín.
Tài liệu đưa ra được tạo bởi máy tính mà sau đó, sau khi các dữ liệu được thêm vào, nó được dùng như một tài liệu để đưa vào máy. Ví dụ như các thẻ đọc đồng bộ do được tạo ra bởi các công ty khí và điện tạo thành tài liệu khép kín. Mỗi thẻ được đưa ra với các chi tiết của khách hàng được in với kiểu chữ có thể đọc với chương trình nhận biết ký tự quang học (OCR) và với tiêu chuẩn thích hợp với chương trình nhận biết dấu hiệu quang học (OMR). Bộ phận đọc đồng hồ do xem xét kỹ đồng hồ của khách hàng, đánh dấu số mới đọc trên ô và đưa trở lại với tấm thẻ tới bộ phận hoá đơn của công ty. Ở đó bộ phận đọc dữ liệu tổng hợp, có thể đọc cả dữ liệu OCR và OMR, được dùng để đưa thông tin mới vào máy tính.

Turnkey system
Hệ thống chìa khóa trao tay. Hệ thống được cung cấp để người dùng chỉ phải bật lên để truy cập trực tiếp với phần mềm ứng dụng thường là được xác định với quyền vùng ứng dụng riêng. Hệ thống này thường dùng các danh mục. Người dùng mong được theo các lệnh trên màn hình và không hề có kiến thức về cách thức mà hệ thống hoạt động.

Turtle
Robot nhỏ có bánh xe được điều khiển bằng máy tính. Chuyển động của nó được xác định bằng chương trình được viết bởi người sử dụng máy tính, thường dùng ngôn ngữ bậc cao LOGO.

Two's complement number system
Hệ thống số bù hai số dựa trên hệ thống nhị phân, nó cho phép cả số dương và số âm được biểu diễn để thao các bởi máy tính.
Trong hệ này hàng đầu cột quan trọng nhất luôn được lấy để biểu diễn 1 số âm. Ví dụ như số của số trong hệ thống bổ sung với 4 cột là 1101 tương đương với số thập phân -3 vì -8 + 4 + 0 + 1 = -3

Typeface
Mặt chữ in.
Tập hợp các ký tự với một kiểu thiết kế riêng.

[saos@ngmo]

U
ULA
Viết tắt của Uncommitted Logic Array.

Unbundling
Tiếp thị hay bán sản phẩm, thường là phần cứng và phần mềm, thường là riêng biệt hơn là cùng nhau.

Uncommitted logic array (ULA) or gate array
Sự sắp xếp hợp lý không được ủy thác.
Dạng các mạch tổ hợp được làm theo nửa đơn đặt hàng trong đó các cửa logic được sắp xếp trên bản thiết kế mục đích chung nhưng không được nối với nhau. Sự nối tiếp có thể được đặt tùy theo yêu cầu của các hãng sản xuất riêng.

Undelete
Không xóa, phục hồi.
Lệnh mà cho phép người sử dụng giữ lại văn bản hay tập tin bị xóa đi

Underflow error
Lỗi tràn dưới xuất hiện nếu một số nằm ngoài phạm vi máy tính và quá nhỏ để làm việc với nó.

Unicode
Hệ thống mã hóa ký tự 16 bit được dự định để bao trùm hết tất cả ký tự trong tất cả các ngôn ngữ (kể cả tiếng Hoa và các ngôn ngữ tương tự) và là tương đương với ASCII.

Uninterruptible power supply (UPS)
Nguồn điện không bị ngắt.
Sự cung cấp điện bao gồm bộ pin để trong trường hợp mất điện, nó có thể tiếp tục hoạt động. Nó thường được sử dụng để bảo đảm thời gian cho hệ thống được đóng lại theo cách thông thường (để các tập tin không bị tổn hại) hoặc cho nguồn năng lượng thay thế được nối vào. Với các hệ thống lớn, những hoạt động này thường được thực hiện tự động.

Unix
Hệ điều hành Unix - Hệ điều hành được thiết kế cho các máy vi tính nhưng nhanh chóng trở lên phổ biến với các máy vi tính lớn, các trạm làm việc, dàn máy tính lớn và siêu máy tính. Nó được phát triển bởi AT&T Bell Laboratories ở Mỹ trong những năm cuối thập kỷ 1960, sử dụng ngôn ngữ C. Vì thế nó có thể chạy trên máy bất kỳ với chương trình biên dịch C. Phạm vi hoạt động rộng rãi và khả năng linh động của nó làm cho nó được sử dụng rộng rãi ở các trường đại học và phần mềm thương mại.

Unshirlded twisted pari (UTP)
Cặp cáp xoắn.
Dạng cáp được dùng cho các mạng vùng gần, ngày nay thường được dùng thay cho các cấp đồng trục.

UPS - Viết tắt của uninterrutible power supply
User documentation
Tài liệu mà được cung cấp để giải thích cách vận hành phần mềm.

User friendly
Thuận lợi cho người sử dụng. Thuật ngữ được dùng để mô tả sự dễ dàng của việc sử dụng một hệ thống máy tính, đặc biệt với những người ít hiểu hoặc ít quen với máy tính. Thậm chí với những người có kinh nghiệm, chương trình này cũng giúp học nhanh hơn.

User ID
(Viết gọn của user indentigication).
Nhận dạng người sử dụng.

User interface
Giao diện người sử dụng.
Quy trình và phương pháp mà qua đó người sử dụng vận hành 1 chương trình. Các vùng này gồm danh mục, dạng nhập vào, thông báo lỗi và quy trình bàn phím. Giao diện người sử dụng đồ họa và 1 vùng mà sử dụng các biểu tượng và cho phép người vận hành chọn các mục trong danh mục bằng con chuột.

Utility program
Chương trình tiện ích.
Chương trình hệ thống được thiết kế để thực hiện 1 công việc liên quan đến hoạt động của máy tính khi được yêu cầu làm như vậy bởi người sử dụng máy tính. Ví dụ như chương trình tận dụng có thể được dùng để định dạng đĩa, hay biến đổi dạng của 1 tập tin dữ liệu sao cho nó có thể được truy cập bằng chương trình ứng dụng khác.

UTP
Viết tắt của unshielded twisted pair.

[saos@ngmo]

W

Wait state
Trạng thái chờ.
Trạng thái khi bộ xử lý trung tâm không chạy. Trạng thái chờ cần thiết vì các thành phần của hệ thống chạy với các tốc độ khác nhau.

WAN
Viết tắt của wide area network

Wide area network
Mạng vùng rộng.
Mạng nối với các máy tính được phân bố trên 1 vùng địa lý rộng lớn.

WIMP
(Windows, icons, menus, pointing device): tên khác của giao diện người sử dụng đồ họa.

Winchester drive
Ổ đĩa cứng nhỏ thường được dùng với máy vi tính. Đĩa Winchester trở thành đồng nghĩa với đĩa cứng

Windows
Cửa sổ.
Từ Microsoft, nó trở thành tiêu chuẩn cho máy tính cá nhân IBM dùng hệ điều hành MS.DOS.

WindowsNT
Hệ điều hành nhiều người sử dụng và đa năng từ Microsoft, dựa trên Windows. Tuy nhiên, không giống như Windows, nó không cần lớp trung gian của MS-DOS.

Word
Từ.
Một nhóm các bit mà bộ xử lý trung tâm của máy tính xử lý như một đơn vị làm việc đơn. Kích thước của một từ thay đổi từ máy tính này sang máy tính khác, và nói chung sự gia tăng độ dài của từ dẫn đến máy tính nhanh hơn và hùng mạnh hơn. Các máy tính được sản xuất gần đây là máy 32 bit hoặc 64 bit.

Word processor
Bộ xử lý từ.
Chương trình cho phép đưa vào, sửa chữa, thao tác, lưu trữ, điều chỉnh và định dạng văn bản; hay 1 hệ thống máy tính chạy phần mềm này. Từ khi chương trình xử lý từ trở nên có thể dùng trong máy vi tính phương pháp này có thể được thay thế dần cho máy đánh chữ để tạo ra các chữ cái hay văn bản khác.
Các phương tiện tiêu biểu bao gồm chèn, xóa, cắt và dán, định dạng, thăm dò và thay thế, sao chép, in, kiểm tra chính tả.

Work station
Trạm công tác, trạm hoạt động.
Máy tính xách tay hoạt động cao với khả năng vẽ đồ thị mạnh, thường được dùng cho kỹ thuật, nghiên cứu khoa học và xuất bản. Thường nó dựa trên mạch tổ hợp RICS, trạm công tác nói chung xử lý được nhiều hơn máy vi tính, mặc dù sự khác biệt giữa các trạm công tác và các mô hình máy tính hùng mạnh đang trở nên mờ đi. Hầu hết các trạm hoạt động đều sử dụng Unix như hệ điều hành của chúng, và có các phương tiện nối mạng tốt.

Worm
(Write one read many times):
Dụng cụ lưu trữ, tương tự với CD-ROM. Máy tính có thể đọc viết trực tiếp vào đĩa, nhưng sau đó không thể xóa hoặc viết chồng lên chính chỗ đó. Worm chủ yếu dùng cho các bản sao dự trữ.

Write protection
Sự bảo vệ chữ viết.
Thiết bị trên đĩa và băng bảo đảm sự an toàn dữ liệu bằng cách cho phép dữ liệu đọc được nhưng không xóa được, hoặc không thay thế, hoặc không viết chồng lên được.

WYSIWYG
(What you see is what you get):
Chương trình mô tả cố gắng biểu diễn trên màn hình ký hiệu của dữ liệu đầu ra cuối cùng được in. Ví dụ như bộ xử lý từ WYSIWYG sẽ chỉ ra cách trình bày trang thực sự, độ rộng của dòng, sự phân trang và độ lớn và kiểu chữ.