Tại Sao Năng Suất Lao động Của Việt Nam Bị Thấp?

[saos@ngmo]

Đăng trên tạp chí Thời báo Kinh tế Sài gòn số 46-2007 (882) saigontimes tại địa chỉi: http://www.saigontimes.com.vn/tbktsg/detail.asp?muc=97&Sobao=882&sott=18

TẠI SAO NĂNG SUẤT LAO ĐỘNG CỦA VIỆT NAM BỊ THẤP?

Phạm Trí Dũng
Công ty CP Hóa dầu Petrolimex


Thầy giáo tôi là một người rất dí dỏm. Qua các câu chuyện khác nhau của ông, chúng tôi đã ghép thành một câu chuyện trọn vẹn về năng suất lao động.
Câu chuyện như sau: Có hai người trồng cây trên khu vườn được chia, một người khoẻ trồng được 20 cây/ngày, còn một người nhàn hạ (có vẻ lười biếng) chỉ trồng 15 cây/ngày. Nhưng sau hai hôm, người khoẻ hơn phải bỏ ra một ngày để nhổ đi 10 cây và bố trí lại các cây vì biết rằng khoảng cách các cây không được sát nhau như vậy. Trong ngày đó thì người nhàn hạ trồng thêm được 15 cây. Vậy là năng suất của người khoẻ là 10 cây/ngày, còn người nhàn hạ là 15 cây/ngày.

Hai người thành lập doanh nghiệp. Trong doanh nghiệp có các đội chuyên môn, các đội của người khoẻ thì khoẻ hơn, nhưng các đội của người nhàn hạ thì tuân thủ tốt qui trình hơn. Có ba đội chuyên môn, một đội chuyên đào hố, một đội chuyên bỏ cây vào hố và một đội chuyên lấp đất. Các đội của người khoẻ đào được rất nhiều hố. Nhưng tại nhiều khu vườn, đội chuyên bỏ cây làm chậm và đội chuyên lấp đất đến làm trước. Kết quả là nhiều hố chưa có cây đã được lấp lại như cũ! Các đội của người nhàn hạ tuân thủ đúng qui trình, đội đào làm xong thì đội bỏ cây thực hiện tiếp, cuối cùng mới đến đội lấp đất. Vậy là năng suất của doanh nghiệp người khoẻ bị thấp hơn nhiều vì luôn phải đào lại các hố đã bị lấp. Sau này doanh nghiệp phải bớt một số người để thành lập một đội chuyên kiểm tra việc thực hiện qui trình của các đội khác.

Đất nước mở cửa, hai doanh nghiệp phải tìm mô hình phát triển để cạnh tranh với các doanh nghiệp nước ngoài. Các đội trưởng trong doanh nghiệp của người khoẻ không chấp nhận làm thân phận làm thuê, tách ra thành lập những doanh nghiệp chuyên đào, chuyên ươm trồng và chuyên san lấp. Các doanh nghiệp mới này lại phải bươn chải từ đầu. Có doanh nghiệp vật vã trụ được nhưng rất khó khăn, có doanh nghiệp phải chuyển nghề khác mới sống được, có doanh nghiệp phá sản. Doanh nghiệp của người nhàn hạ thực hiện cổ phần hoá, các đội trưởng có cổ phần lớn trong doanh nghiệp, được tự quyết hoàn toàn trong phạm vi chuyên môn, các đội viên cũng có một ít cổ phần và luôn được quyền chấp thuận hay phản đối các kế hoạch phát triển do Tổng giám đốc báo cáo trong các kỳ Đại hội Cổ đông. Một số còn được thưởng cổ phần do có công sức đóng góp lớn. Không ai còn thấy mình là thân phận làm thuê, mà thấy rõ mọi vị trí là do sự phân công theo năng lực, mọi công việc là theo qui trình chứ không phải theo sai bảo. Chủ tịch Hội đồng quản trị hay Tổng giám đốc cũng chỉ là người do Đại hội đồng Cổ đông phân công. Việc kiểm tra từng vị trí có thực hiện đúng các qui trình và cam kết hay không được thực hiện bằng phần mềm, được thuê các công ty kiểm toán có uy tín đánh giá và có Ban kiểm soát độc lập kiểm soát. Doanh nghiệp đã có năng suất vượt bậc sau cổ phần hoá.

Chúng tôi kết luận rằng: có ba loại năng suất lao động, năng suất cá nhân, năng suất qui trình và năng suất mô hình. Các doanh nghiệp thường chỉ chú ý đến năng suất cá nhân mà ít để ý đến năng suất qui trình và năng suất mô hình. Nhất là trong thời đại CNTT phát triển như vũ bão hiện nay, các doanh nghiệp tận dụng được cơ hội chính là những doanh nghiệp biết từ bỏ những qui trình cũ, mà thay vào đó là những qui trình được tự động hoá nhiều khâu (đặc biệt là các khâu kiểm tra, phối hợp) nhờ áp dụng phần mềm phù hợp. Thứ hai là, năng suất thấp chính là vì có nhiều việc, nhiều khâu, nhiều vòng đời doanh nghiệp phải làm đi, làm lại. Các công việc kiểm tra về bản chất cũng là công việc làm lại. M.Hammer và J.Champy trong cuốn "Business Reengineering" đã khẳng định có tới hơn 40% nguồn lực trong doanh nghiệp bị lãng phí khi tổ chức kiểm tra lại các việc đã làm và chỉnh sửa cho đúng, đặc biệt trong lĩnh vực kế toán. Nếu doanh nghiệp biết tự động hoá khâu này để làm đúng ngay từ đầu và thuê các doanh nghiệp có uy tín, chuyên ngành đánh giá thì năng suất sẽ có những biến đổi vượt bậc. Cuối cùng là đừng để các thành viên trong doanh nghiệp tách ra không phải vì tham vọng xây dựng một doanh nghiệp lớn hơn mà chỉ vì mặc cảm với thân phận làm thuê.
Vậy là chúng tôi đã trả lời được câu hỏi tại sao năng suất lao động tại Việt nam thì thấp mà các nước phát triển như Singapore lại cao.



Phạm Trí Dũng
Công ty CP Hóa dầu Petrolimex
Mobi: 0903.28.6878
Tel : 84-4-8513205/1331

[Lovers_Again]

Theo L_A một người đang làm việc ở Nước ngoài. Năng suất lao động của Việt Nam thấp. L_A nghĩ là do nhiều lý do
  Công nghệ kỹ thuật chưa cao. Ý thức làm việc của công nhân chưa cao. Bố trí công việc sắp xếp công việc và chính việc sắp xếp lại những suy nghĩ ở trong đầu không tốt lắm.

ví dụ: Việc gia đình chỉ về gia đình giải quyết. Tất cả đều ghi ra giấy. việc của ngay mai cũng ghi ra giấy gián ngay vào bên bàn làm việc chẳng hạn. Những suy nghĩ chợt qua cũng ghi hết ra. Như thế trong đầu bao giờ cũng có khoảng trống để nghĩ tiếp việc nên làm và sẽ không để quên một cái gì

Sắp xếp và bố trí các việc theo một quy trình nhất định sao cho khi làm việc mình còn có vài phút giải lao. mà vẫn đảm bảo công việc và khối lượng công việc

Lên một lịch cho công nhân làm việc sao cho trong giờ làm việc người làm việc không có khoảng thời gian dư quá dài ( Thời gian dư sẽ sinh ra nhiều thiệt hại cho công ty đó)

Lấy toàn bộ khối lượng làm việc của công ty mà quy ra thóc.

L_A nhớ không chuẩn lắm

C. Mac có nói 1 câu: Xã hội tư bản bon chen đến từng đồng cắc. Thắc mắc đến từng đồng xu
Cái gì cũng phải nghĩ đến thiệt hại mà công ty gánh dù là nhỏ nhất. Thời gian giải lao dài tiền điện, nước... ai gánh!?!?!?---------->>Công ty chứ ai?
Làm việc mà vẫn còn làm việc riêng có tập trung toàn bộ vào công việc không? sẽ không ảnh hưởng đến công việc không đương nhiên là có.

Và một điều L_A thấy hay khi làm việc ở nước ngoài đó là ăn lương theo giờ. làm giờ nào ăn giờ đó nghỉ cắt lương. Làm 2 hoặc 3 ca. khối lương công việc sẽ chạy nhanh hơn. vui chơi la cà vào các hàng quán sẽ ít hơn. tiêu hao cho gia đình sẽ giảm đi nhiều. sẽ có tiền thưởng ngày thứ 31 và thưởng hằng năm theo quỹ và cuối năm. Như ở VN là tiền truy lĩnh khi về hưu đó. ...

Còn nhiều cái để mà bàn bạc với Năng Suất lao động lắm  :lick: